Jaka Słowacja czeka na Papieża?

Sami grekokatolicy podzielili się na trzy grupy. Jedni zostali wierni swemu Kościołowi, zbierając się na modlitwę w domach lub na cmentarzach. Drudzy zaczęli chodzić na nabożeństwa do kościołów rzymskokatolickich, do czego zresztą przygotowywali ich wcześniej księża. Ostatni zostali w swoich świątyniach, przejętych przez prawosławnych i tam korzystali z posługi tamtejszych duchownych. Całe bowiem mienie grekokatolików, w tym ponad 400 cerkwi, stało się własnością Kościoła prawosławnego. Część tego majątku - głównie szkoły, gospodarstwa rolne i lasy - zabrało później państwo. W okresie Praskiej Wiosny 13 czerwca 1968 r. przywrócono prawne istnienie Kościoła greckokatolickiego, ale nie zwrócono majątku. Spór obu Kościołów zakończył się podpisaniem w 2000 r. tzw. Wielkiej Ugody.

Dziś Słowacja jest pierwszym krajem, gdzie grekokatolicy porozumieli się z prawosławnymi co do zwrotu majątku. Oba Kościoły zaakceptowały obecny stan posiadania, zrzekły się wszelkich roszczeń majątkowych wobec siebie i wycofały z sądu wszystkie pozwy. Porozumienie było możliwe także dzięki temu, że państwo sfinansowało budowę 80 nowych cerkwi prawosławnych. Dzisiaj grekokatolicy i prawosławni zapraszają się wzajemnie na swoje uroczystości.

Grekokatolicy mieszkają głównie we wschodniej części Słowacji wzdłuż granic z Polską i Ukrainą. W ramach Kościoła działają po dwa zakony męskie i żeńskie. Męskie zakony to: bazylianie i redemptoryści, zaś żeńskie - bazylianki i służebnice Niepokalanej Panny Maryi. Kościół prowadzi też kilka szkół podstawowych i średnich.

Ekumenizm
Na Słowacji zarejestrowanych jest 15 Kościołów i związków religijnych. Według ostatniego spisu ludności wszystkie wyznania odnotowały wzrost wiernych. "Współpraca między nami układa się bardzo dobrze" - podkreśla były minister przemysłu Słowacji Ján Holčik, dziś współprzewodniczący Rady Generalnej Kościoła luterańskiego, drugiego pod względem liczebności wyznania w kraju. Z pewnością przyczyniło się do tego wspólne cierpienie - biskupi luterańscy też siedzieli w więzieniach, a pastorów, tak jak księży pozbawiano prawa do pracy duszpasterskiej. Holčik bardzo ceni Jana Pawła II, który "wzywa świat, by się opamiętał i otrząsnął z materializmu". Zaproponował, aby Kościół luterański poprosił Papieża o przewodzenie dialogowi chrześcijańsko-islamskiemu. "XXI wiek to czas spotkania tych dwóch religii.

Musimy wspólnie przeciwstawić się ateizmowi" - przekonuje Holčik. Kościoły na Słowacji często podejmują wspólne inicjatywy. Powodzeniem zakończyły się np. starania o zablokowanie planów wprowadzenia jogi do szkół. Kościoły działają również wspólnie np. w sprawach dotyczących reformy finansowania Kościołów i wyznań religijnych. Jedną z ostatnich inicjatyw Kościoła katolickiego i Kościołów zrzeszonych w Ekumenicznej Radzie Kościołów była obrona niedzieli, jako dnia wolnego od pracy.