O Matce Bożej nigdy za wiele

Drugi tekst (z 2005 roku) nawiązuje w pewien sposób do przytoczonego wyżej fragmentu wypowiedzi soborowego eksperta Josepha Ratzingera na temat tytułu „Matka Kościoła”. W tym przemówieniu widać wyraźnie jak wraz z upływem lat pogłębia się także – teraz już Papieża – rozumienie tajemnicy Maryi i Jej związku z Kościołem. W homilii wygłoszonej w uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, w pierwszym roku swojego pontyfikatu, Ojciec Święty Benedykt XVI, nawiązał do zakończonego przed czterdziestu laty, 8 grudnia 1965 roku Soboru Watykańskiego II. I wyjaśnienie tytułu «Matka Kościoła» osadził w szerszym kontekście. Na początku tej homilii powiedział: „Czterdzieści lat temu, 8 grudnia 1965 r., papież Paweł VI na placu przed tą Bazyliką św. Piotra uroczyście zamknął obrady Soboru Watykańskiego II. Został on zainaugurowany, zgodnie z wolą Jana XXIII, 11 października 1962 r., w dniu, w którym wówczas przypadało święto Macierzyństwa Maryi, a zakończył się w uroczystość Niepokalanej. W takie maryjne ramy został ujęty Sobór. W rzeczywistości nie jest to tylko oprawa, ale coś ważniejszego – znak wskazujący kierunek całej drogi Soboru. Odsyła nas on – podobnie jak wówczas Ojców Soborowych – do obrazu Dziewicy słuchającej, żyjącej Słowem Bożym, która zachowuje w sercu słowa pochodzące od Boga, układa je w całość niczym mozaikę i uczy się je rozumieć (por. Łk 2,19. 51); odsyła nas do Panny Wiernej, która z całą ufnością oddaje się w ręce Boga, zawierzając Jego woli; odsyła nas do pokornej Matki, która usuwa się na bok, kiedy wymaga tego misja Jej Syna, a zarazem do Niewiasty mężnej, która stoi pod krzyżem, gdy uczniowie uciekają przelęknieni”[23].

„Paweł VI – powiedział dalej Papież – w przemówieniu wygłoszonym z okazji ogłoszenia soborowej Konstytucji o Kościele określił Maryję jako tutrix huius Concilii – «Opiekunkę tego Soboru», a nawiązując jednocześnie do opisu Pięćdziesiątnicy, podanego przez Łukasza (Dz 1,12-14), powiedział, że Ojcowie zgromadzeni w auli soborowej «cum Maria, Matre Iesu», i także w Jej imię teraz ją opuszczą. Zachowałem niezatarte wspomnienie chwili, gdy słysząc słowa papieża: «Mariam Sanctissimam declaramus Matrem Ecclesiae» – «ogłaszamy Najświętszą Maryję Matką Kościoła» – Ojcowie spontanicznie wstali i oklaskami oddali hołd Matce Bożej, naszej Matce, Matce Kościoła. W tym tytule papież streszczał bowiem całą doktrynę maryjną Soboru i dawał klucz do jej zrozumienia. Maryja nie tylko pozostaje w szczególnej relacji z Chrystusem, Synem Bożym, który jako człowiek stał się Jej synem. Będąc całkowicie zjednoczona z Chrystusem, Maryja należy też w pełni do nas. Tak, możemy powiedzieć, że Maryja jest nam bliska jak żadna inna ludzka istota, ponieważ Chrystus jest człowiekiem dla ludzi i całe Jego życie jest «byciem dla nas». Chrystus, jak mówią Ojcowie, jako Głowa jest nieoddzielony od swego Ciała, czyli Kościoła, tworząc razem z nim – by tak rzec – jeden żyjący podmiot. Matka Głowy jest także Matką całego Kościoła; można powiedzieć, że jest całkowicie wyzbyta samej siebie; oddała się bez reszty Chrystusowi i wraz z Nim zostaje dana nam wszystkim. W istocie, im bardziej człowiek składa siebie w darze, tym bardziej odnajduje samego siebie”[24].