O Matce Bożej nigdy za wiele

Nauczanie o Maryi, Matce Bożej papieża Benedykta XVI

Prawie ośmioletni pontyfikat dał Benedyktowi XVI wiele okazji do podjęcia tematów maryjnych w nauczaniu oraz do pogłębienia swej maryjnej pobożności. Szczególną okazją były przeżywane doroczne święta i uroczystości maryjne: Niepokalane Poczęcie i Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny oraz uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki. Dobrą okazją były także podróże apostolskie Papieża, podczas których nawiedzał on znane w świecie sanktuaria maryjne: Jasna Góra w Polsce, Efez w Turcji, Aparecida w Brazylii, Altötting w Niemczech, Mariazell w Austrii, Lourdes we Francji i Nazaret w Ziemi Świętej oraz sanktuaria we Włoszech: Brindisi, Pompeje, Madonna della Quercia i Loreto.

Nauczanie to rozwija się w dwóch paralelnych, ale nierzadko też przecinających się, liniach. Z jednej strony Papież komentuje maryjne teksty ewangeliczne, a z drugiej rozważa sens i głębię maryjnych tytułów[17].

Najbardziej wymowne nowotestamentalne teksty maryjne znajdujemy w Ewangeliach św. Łukasza i św. Jana. U pierwszego jest to fragment o zwiastowaniu (Łk 1,26-38)[18] i następujący zaraz po nim fragment o nawiedzeniu św. Elżbiety (Łk 1,39-56). U drugiego to opis pierwszego znaku, którego dokonał Jezus w Kanie Galilejskiej (J 2,1-11) oraz scena spod krzyża (J 19,25-27). Te fragmenty dają okazję Benedyktowi XVI, by ukazać Maryję jako „łaski pełną”, czyli „umiłowaną przez Boga”, „wyśpiewującą Magnificat”, czyli „uwielbiającą Boga”, „zwracającą uwagę na brak wina”, czyli „wrażliwą Matkę” oraz „daną uczniom za Matkę”, czyli „Matkę wszystkich wierzących”.

Święta Boża Rodzicielka, Niepokalana, Wniebowzięta i Matka Kościoła to cztery najważniejsze tytuły, którymi Kościół czci Maryję, Matkę Jezusa i przy pomocy których przybliża wierzących do zrozumienia Jej tajemnicy[19].

W tym miejscu z ogromnego bogactwa nauczania maryjnego Ojca Świętego Benedykta XVI pragnę przybliżyć fragmenty dwóch tekstów. Pierwszy jest rozważaniem drogi życia Najświętszej Maryi Panny w kontekście uroczystości Jej Wniebowzięcia (z 2009 roku). „Dzisiejsza uroczystość – wyjaśnia na początku Papież – wieńczy cykl wielkich obchodów liturgicznych, które nas zachęcają do kontemplowania roli Najświętszej Maryi Panny w dziejach zbawienia. W istocie, Niepokalane Poczęcie, Zwiastowanie, Boże Macierzyństwo i Wniebowzięcie to główne uroczystości, ściśle ze sobą powiązane, w których Kościół sławi i opiewa chwalebne przeznaczenie Matki Bożej, ale w których możemy odczytać także naszą historię. Tajemnica poczęcia Maryi przywołuje na myśl początki dziejów ludzkich, wskazując nam, że w Bożym planie stworzenia człowiek miał zachować czystość i piękno Niepokalanej. Ten plan, naruszony, ale nie zniweczony przez grzech, został – przez wcielenie Syna Bożego, zapowiedziane i urzeczywistnione w Maryi – ocalony i przywrócony człowiekowi, aby dobrowolnie przyjął go w wierze. We Wniebowzięciu Maryi natomiast kontemplujemy to, co mamy osiągnąć zgodnie z naszym powołaniem – przez naśladowanie Chrystusa i posłuszeństwo Jego Słowu – na końcu naszej ziemskiej drogi”[20].