Był prawie wszędzie...

Tak jak wręcz nieprawdopodobnie brzmiały one na początku pontyfikatu w Polsce, z podobnym niedowierzaniem były przyjmowane na Kubie w 1998 r. Jednak nikt nie miał, i nie ma, wątpliwości - słowa Papieża i jego osobiste zaangażowanie w przemiany pokojowe zadecydowały o upadku berlińskiego muru i uwolnieniu krajów Europy Środkowej i Wschodniej spod komunistycznego reżimu.

Może dlatego Jan Paweł II tak często odwiedzał te kraje, przekraczając najpierw granice dawnego bloku sowieckiego (wizyta w Czechosłowacji w 1990 r.), a potem granice byłego Związku Radzieckiego (wizyta w krajach bałtyckich w 1993 r. i pobyty w dawnych republikach radzieckich: Gruzji, Kazachstanie, Armenii, na Ukrainie i w Azerbejdżanie).
 

fot. Grzegorz Gałązka

W 1986 roku Papież przekroczył próg rzymskiej synagogi. Ta wizyta była zachętą do dalszych kontaktów i dialogów z judaizmem. W 2000 roku pielgrzymował do Ziemi Świętej. Tam spotkał się z głównymi rabinami Izraela.