"Bo dary łaski i wezwanie Boże są nieodwołalne" (Rz 11, 29)

8. Teksty i dokumenty, pomimo swej wielkiej ważności nie mogą zastąpić spotkań osobistych i dialogu twarzą w twarz. Podczas gdy pierwsze kroki w dialogu żydowsko-katolickim zostały podjęte za pontyfikatu błogosławionego papieża Pawła VI, to świętemu Janowi Pawłowi II udało się krzewić i pogłębić ten dialog poprzez ważne gesty wobec narodu żydowskiego. Był pierwszym papieżem, który odwiedził były obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau, aby modlić się za ofiary Szoah. Odwiedził także rzymską synagogę, aby wyrazić swoją solidarność ze wspólnotą żydowską. W ramach historycznej pielgrzymki do Ziemi Świętej, był także gościem państwa Izrael, gdzie uczestniczył w spotkaniach międzyreligijnych, złożył wizytę obydwu naczelnym rabinom i modlił się przy Ścianie Płaczu. Stale spotykał się z grupami żydowskimi, czy to w Watykanie czy też podczas swoich licznych podróży apostolskich. Podobnie Benedykt XVI, jeszcze przed swoim wyborem na papieża był zaangażowany w dialog żydowsko-katolicki, przedstawiając w serii wykładów ważne refleksje teologiczne na temat relacji między Starym a Nowym Przymierzem oraz Synagogą a Kościołem. Po swoim wyborze, idąc śladami świętego Jana Pawła II, krzewił ten dialog na swój własny sposób dokonując gestów równie ważnych i dając wyraz swemu szacunkowi dla judaizmu mocą swoich słów. Kardynał Jorge Mario Bergoglio jako arcybiskup Buenos Aires był bardzo zaangażowany w promowanie dialogu żydowsko-katolickiego i miał wielu przyjaciół wśród Żydów w Argentynie. Obecnie jako papież na poziomie międzynarodowym nadal potęguje dialog z judaizmem przez wiele przyjaznych spotkań. Jedno z jego pierwszych takich spotkań miało miejsce w maju 2014 roku w Izraelu, gdzie spotkał się z dwoma naczelnymi rabinami, odwiedził Ścianę Płaczu, i modlił się za ofiary Holokaustu w Yad Vaszem.

9. Jeszcze przed powołaniem Komisji Stolicy Apostolskiej istniały kontakty i więzi różnych organizacji żydowskich za pośrednictwem ówczesnego Sekretariatu ds. Krzewienia Jedności Chrześcijan. Ponieważ judaizm ma różne oblicza i nie jest ukonstytuowany jako jedność organizacyjna, Kościół katolicki stanął przed wyzwaniem określenia z kim nawiązać więzi, bo nie było można prowadzić indywidualnych i niezależnych dialogów dwustronnych z wszystkimi ugrupowaniami i organizacjami żydowskimi, które zadeklarowały swoją gotowość do dialogu. Aby rozwiązać ten problem organizacje żydowskie podjęły sugestię Kościoła katolickiego, by ustanowić jedną organizację dla prowadzenia tego dialogu. Międzynarodowy Komitet Żydowski ds. Konsultacji Międzyreligijnych (IJCIC) jest oficjalnym przedstawicielem judaizmu przy Komisji Stolicy Apostolskiej ds. Stosunków Religijnych z Judaizmem.

10. IJCIC rozpoczął swoją pracę w 1970 roku, a rok później w Paryżu została zorganizowana pierwsza konferencja wspólna. Od tej pory regularnie organizowane są konferencje, za które odpowiada Międzynarodowy Katolicko- Żydowski Komitet Łączności (ILC). Kształtują one współpracę między IJCIC a Komisją Stolicy Apostolskiej ds. Stosunków Religijnych z Judaizmem. W lutym 2011 roku, po raz kolejny w Paryżu, ILC mógł spojrzeć z wdzięcznością na czterdzieści lat dialogu instytucjonalnego. W tym okresie czterdziestu lat wiele się zmieniło; dawna konfrontacja przekształciła się w udaną współpracę, to co wcześniej mogło być powodem konfliktu, stało się pozytywnym zarządzaniem konfliktami, a dawne współistnienie naznaczone napięciem zostało zastąpione przez regularną i owocną wymianę. Zyskane w międzyczasie więzy przyjaźni okazały się na tyle stabilne, że możliwe okazało się także podjęcie wspólnie nawet tematów kontrowersyjnych, nie obawiając się wyrządzenia trwałych szkód dla dialogu. Było to tym bardziej konieczne, że w ciągu ostatnich dziesięcioleci dialog nie zawsze był wolny od napięć. Ogólnie jednak można z uznaniem zauważyć, że nade wszystko od początku nowego tysiąclecia w dialogu żydowsko-katolickim podjęto intensywne wysiłki, by postępować otwarcie i pozytywnie w odniesieniu do wszelkich rodzących się różnic zdań i konfliktów, w taki sposób, aby wzajemne relacje się umacniały.

11. Obok dialogu z IJCIC trzeba też wspomnieć instytucjonalne rozmowy z Naczelnym Rabinatem Izraela, który należy wyraźnie postrzegać jako owoc spotkania świętego Jana Pawła II z obu naczelnymi rabinami w Jerozolimie w czasie jego wizyty w Izraelu w marcu 2000 r. Pierwsze spotkanie odbyło się w czerwcu 2002 roku w Jerozolimie, i od tej pory spotkania takie odbywają się co roku, na przemian w Rzymie i w Jerozolimie. Obie delegacje są stosunkowo małe tak, że możliwa jest bardzo osobista i intensywna dyskusja na różne tematy, jak świętość życia, status rodziny, znaczenie Pisma Świętego dla życia społecznego, wolność religijna, podstawy etyczne ludzkich zachowań, wyzwanie ekologiczne, relacje między władzą świecką a religijną oraz istotne cechy przywództwa religijnego w społeczeństwie świeckim. Fakt, że przedstawiciele katoliccy biorący udział w posiedzeniach są biskupami i kapłanami oraz, że przedstawiciele żydowscy są niemal wyłącznie rabinami pozwala, by poszczególne tematy były analizowane również z punktu widzenia religijnego. Dialog z Naczelnym Rabinatem Izraela pozwolił na nawiązanie bardziej otwartych relacji między ortodoksyjnym judaizmem a Kościołem katolickim na poziomie globalnym. Po każdym spotkaniu publikowana jest wspólna deklaracja, świadcząca za każdym razem o bogactwie wspólnego duchowego dziedzictwa judaizmu i chrześcijaństwa, oraz jak cenne skarby pozostają jeszcze do odkrycia. Patrząc na ponad dziesięć lat dialogu możemy z wdzięcznością stwierdzić, że powstała silna przyjaźń, stanowiąca solidną podstawę dla przyszłości.

12. Wysiłków Komisji Stolicy Apostolskiej ds. Stosunków Religijnych z Judaizmem, nie można oczywiście ograniczyć do tych dwóch dialogów instytucjonalnych. Komisja stawia sobie bowiem za cel otwartość na wszystkie nurty w obrębie judaizmu i utrzymywanie kontaktu ze wszystkimi ugrupowaniami i organizacjami żydowskimi, które chcą nawiązać więzi ze Stolicą Apostolską. Strona żydowska wykazuje szczególne zainteresowanie audiencjami z Papieżem, które są zawsze przygotowane przez Komisję. Oprócz bezpośrednich kontaktów z judaizmem Komisja Stolicy Apostolskiej usiłuje również do zapewnienia w obrębie Kościoła katolickiego możliwości dialogu z judaizmem i współpracy z poszczególnymi konferencjami episkopatów, wspierając je lokalnie w promowaniu dialogu żydowsko-katolickiego. Dobrym tego przykładem jest wprowadzenie w niektórych krajach europejskich „Dnia Judaizmu”.

13. W ciągu ostatnich dziesięcioleci zarówno dialog „ad extra” jak i „ad intra” doprowadziły z coraz większą jasnością do świadomości, że chrześcijanie i wyznawcy judaizmu są nieodwołalnie współzależni, i że dialog między nimi, z teologicznego punktu widzenia nie jest sprawą wyboru, ale obowiązku. Żydzi i chrześcijanie mogą się nawzajem ubogacić we wzajemnej przyjaźni. Kościołowi, bez jego żydowskich korzeni groziłoby zatracenie swego soteriologicznego zakotwiczenia w historii zbawienia i popadnięcie w końcu w ahistoryczną gnozę. Franciszek stwierdza, że „chociaż niektóre przekonania chrześcijańskie są nie do przyjęcia przez judaizm, a Kościół nie może wyrzec się głoszenia Jezusa jako Pana i Mesjasza, istnieje bogata komplementarność, pozwalająca nam czytać razem teksty Biblii hebrajskiej i pomagać sobie nawzajem w studiowaniu bogactwa Słowa, jak również podzielać wiele przekonań etycznych i wspólną troskę o sprawiedliwość i rozwój ludów”(Evangelii gaudium, 249).