O grzechu Kościoła

19 lipca 2008 r. podczas pielgrzymki z okazji 23. Światowych Dni Młodzieży na Mszy św. z australijskimi biskupami wyznał, że „wszystkim nam jest wstyd” z powodu nadużyć seksualnych na nieletnich, jakich dopuścili się niektórzy księża i zakonnicy w tym kraju. „Te karygodne czyny, które stanowią zdradę zaufania, zasługują na jednoznaczne potępienie. Spowodowały one wielki ból i zaszkodziły świadectwu Kościoła. Proszę was wszystkich o wspieranie biskupów i towarzyszenie im we wspólnej pracy zwalczania tego zła. Ofiary powinny otrzymać współczucie i opiekę, a odpowiedzialni muszą być postawieni przed sądem” – podkreślił Benedykt XVI.

11 grudnia 2009 r. ponownie spotkał się z przedstawicielami episkopatu Irlandii. Był wyraźnie poruszony rozmiarami nadużyć seksualnych irlandzkiego duchowieństwa. Po opublikowaniu rządowego raportu na ten temat wyraził „głęboki żal z powodu działań niektórych duchownych, którzy zdradzili swoje uroczyste ślubowanie wobec Boga oraz zaufanie, jakim obdarzyły ich ofiary, ich rodziny oraz całe społeczeństwo”. Ojciec Święty „podzielił poczucie zdrady i wstydu, odczuwane przez wielu irlandzkich katolików”. Prosił, by wraz z nim modlili się za ofiary, ich rodziny i wszyscy, których dotknęły haniebne przestępstwa. Zapewnił, że Kościół wypracuje skuteczne metody zapobiegania pedofilii kleru w przyszłości.

Prześladowania wynikiem grzechu

20 marca 2010 opinia publiczna na całym świecie została poruszona listem pasterskim Benedykta XVI do katolików Irlandii. Papież zapowiedział przeprowadzenie wizytacji apostolskiej niektórych irlandzkich diecezji, zakonów i seminariów duchownych. Wyraził żal z powodu nadużyć seksualnych, których dopuścili się wobec młodych ludzi przedstawiciele Kościoła oraz sposobu, w jaki sprawę tę potraktowali miejscowi biskupi i przełożeni zakonni. Zwracając się do ofiar nadużyć Benedykt XVI przyznał, że doznali oni bolesnej zdrady i wyraził swoje ubolewanie z powodu ich cierpień i faktu, że często nikt ich nie wysłuchiwał, kiedy zdobywali się na odwagę, by mówić o tym, co się stało. Papież miał świadomość jak musieli się czuć młodzi ludzie w internatach, gdy nie mogli uciec od cierpień. Ojciec Święty wiedział, że wielu z nich nie jest w stanie przebaczyć i pojednać się z Kościołem. Apelował, by nie tracili nadziei. Wezwał ofiary, by szukały w Kościele okazji spotkania Jezusa Chrystusa i pojednania przez odkrycie na nowo nieskończonej miłości Chrystusa do każdego z nich.

Z kolei sprawców nadużyć Benedykt XVI wezwał do odpowiedzenia przed Bogiem i właściwymi trybunałami za popełnione czyny. Zdradzili oni bowiem święte zaufanie, przynosząc wstyd i hańbę swoim współbraciom. Papież przypomniał jednocześnie, że nie powinni zwątpić w Boże miłosierdzie, które otrzymują darmowo nawet najwięksi grzesznicy, jeśli się nawrócą, dokonają pokuty i będą się modlić o przebaczenie.

15 maja 2010 udając się z pielgrzymką do Portugalii Benedykt XVI odniósł się do nadużyć seksualnych podczas konferencji prasowej na pokładzie samolotu. Powiedział: „Prześladowania Kościoła nie pochodzą dziś z zewnątrz, lecz są wynikiem grzechów, jakim są nadużycia wobec nieletnich, popełniane przez duchownych”. Benedykt XVI określił przypadki pedofilii jako „rzeczywiście przerażające”. Dodał, że w sprawach tych „przebaczenie nie zastępuje wymierzenia sprawiedliwości”.

W ślad za słowami Benedykta XVI szły działania Stolicy Apostolskiej, oznaczające przyjęcie zasady „zero tolerancji” dla pedofilów w sutannach. W Rzymie odbyły się dwa sympozja na temat pedofilii; księży, którym udowodniono to przestępstwo, relegowano z kapłaństwa, a Watykan wydał wytyczne nakazujące biskupom współpracę ze świeckim wymiarem sprawiedliwości.

Oko w oko z ofiarami

Benedykt XVI miał odwagę stanąć twarzą w twarz z tymi, którzy zostali skrzywdzeni. Z osobami, które padły ofiarą wykorzystywania seksualnego ze strony księży spotkał się w Waszyngtonie, podczas 17 kwietnia 2008 r. W drodze do Stanów Zjednoczonych, na pokładzie samolotu zapowiedział „wykluczenie pedofilów z kapłaństwa” i „zrobienie wszystkiego, by podobne przypadki nie powtarzały się w przyszłości”. Jak wiadomo, w USA skandale związane z seksualnym wykorzystywaniem dzieci przez kapłanów doprowadziły do procesów, w których amerykańskie diecezje musiały wypłacić w sumie ponad 2 mld dolarów odszkodowań, co sprawiło, że niektóre z nich stanęły na krawędzi bankructwa. W sumie w dniach 15-20 kwietnia podczas pielgrzymki do USA Benedykt XVI pięciokrotnie odniósł się do skandali seksualnych z udziałem księży.

Podobnie było podczas pielgrzymki do Australii z okazji 23. Światowych Dni Młodzieży. W Sydney, 21 lipca 2008 r., spotkał się z grupą ofiar molestowania. Wysłuchał historii pokrzywdzonych, pocieszał ich, zapewniając o swej duchowej bliskości. Do podobnego spotkania doszło 18 września 2010 r. w nuncjaturze apostolskiej w Londynie, podczas pielgrzymki do Wielkiej Brytanii. Papież modlił się też, aby wszystkie ofiary przemocy mogły doświadczyć uzdrowienia i pojednania oraz zapewnił, że Kościół katolicki nadal wdraża skuteczne środki mające na celu ochronę młodych ludzi.