"Upamiętnianie ofiar sprzed stu lat stawia nas wobec mroków mysterium iniquitatis" – "tajemnicy niegodziwości" – powiedział Papież, przyjmując biskupów z synodu patriarchalnego Kościoła ormiańskokatolickiego.
Z nimi koncelebrować będzie w niedzielę 12 kwietnia Eucharystię w stulecie wymordowania przez Turków półtora miliona Ormian. Na niedzielną Mszę przybędą do bazyliki św. Piotra liczni katolicy obrządku ormiańskiego z samej Armenii i z licznych krajów różnych kontynentów, gdzie obecna jest ormiańska diaspora.
„Wzniesiemy modlitwy o wieczny odpoczynek dla synów i córek waszego umiłowanego ludu – dla ofiar sprzed stu lat. Wezwiemy Bożego Miłosierdzia. Niech nam wszystkim pomoże, w miłości do prawdy i sprawiedliwości, uzdrowić wszelkie rany i przyśpieszyć konkretne gesty pojednania i pokoju między narodami, które jeszcze nie potrafią osiągnąć rozsądnego konsensusu co do tego, jak odczytywać te smutne wydarzenia” – mówił Franciszek.
Ojciec Święty przypomniał, że nieliczni, którym udało się wówczas uciec przed masakrą, znaleźli bezpieczne schronienie także w Aleppo w Syrii. Ostatnio jednak m. in. właśnie w tym męczeńskim – jak podkreślił – mieście zagrożone jest przetrwanie chrześcijan, i to nie tylko ormiańskich. Franciszek nawiązał do historii Ormian, liczącej dwa tysiąclecia. Tradycja uważa ich za naród, który pierwszy nawrócił się na chrześcijaństwo. Było to 1700 lat temu, w roku 301. Papież zachęcił ich, by dziękowali Bogu, że zachowali Mu wierność nawet w najtrudniejszych okresach.
„Jak mówi Ewangelia, z głębi serca człowieka mogą się rozpętać najmroczniejsze moce, zdolne dojść do tego, by planować systematycznie zniszczenie brata i uważać go za wroga, przeciwnika czy wprost kogoś pozbawionego ludzkiej godności – mówił Papież. - Jednak dla wierzących pytanie o zło popełnione przez człowieka prowadzi także do tajemnicy udziału w zbawczej Męce. Bolesne karty historii waszego narodu są w pewnym sensie kontynuacją Męki Jezusa, jednak w każdej z nich tkwi także zalążek Jego Zmartwychwstania. Ważne jest wspominać przeszłość, ale po to, by zaczerpnąć z niej nowe soki do ożywiania naszych dni radosnym głoszeniem Ewangelii i świadectwem miłości”.
Ojciec Święty przypomniał, że przed stu laty w obronie Ormian stanął także jego poprzednik na Stolicy Piotrowej, Benedykt XV. Interweniował on u sułtana Mehmeta V, by położył kres ich mordowaniu.
„Ten Papież był wielkim przyjacielem chrześcijańskiego Wschodu. Założył Kongregację dla Kościołów Wschodnich i Papieski Instytut Orientalny, a w 1920 r. wpisał św. Efrema Syryjczyka w poczet Doktorów Kościoła Powszechnego – mówił Papież. - Cieszę się, że to nasze spotkanie odbywa się niemal w przeddzień podobnego aktu, jakiego w niedzielę dane mi będzie dopełnić względem wielkiej postaci św. Grzegorza z Nareku. Jego wstawiennictwu zawierzam szczególnie dialog ekumeniczny między Kościołem Ormiańskim Katolickim a Ormiańskim Apostolskim. Pamiętamy, że sto lat temu, tak samo jak dzisiaj, męczeństwo i prześladowanie realizowało już «ekumenizm krwi»”.
Patriarcha ormiańskokatolicki Nerses Bedros XIX, zwracając się do Papieża Franciszka, poinformował, że na zapowiedzianej niedzielnej Mszy obecni też będą obaj główni patriarchowie Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego, z Eczmiadzynu i z Libanu, oraz prezydent Armenii. Ponadto przypomniał, że Grzegorz z Nareku, który zostanie ogłoszony Doktorem Kościoła Powszechnego (żył na przełomie X i XI wieku) jest świętym najbardziej umiłowanym i najczęściej czytanym przez Ormian.
Dodajmy, że ukazało się ostatnio kilka publikacji o masakrze sprzed stu lat oraz interwencjach Benedykta XV. Włoska dziennikarka Franca Giansoldati opracowała książkę: „Marsz bez powrotu. Ludobójstwo Ormian” (La marcia senza ritorno. Il genocidio armeno). Oparła ją na badaniach dokumentów Archiwów Watykańskich z tamtego okresu. Papież Franciszek przesłał autorce list, w którym podkreśla potrzebę mówienia o tej ogromnej tragedii. Zamieszczono go na wstępie książki.
Tarek Mitri, wicepremier Libanu przed pielgrzymką Leona XIV do tego kraju.
Papieska pielgrzymka do Turcji zaplanowana jest na 27–30 listopada.
Papieska pielgrzymka do Turcji zaplanowana jest na 27–30 listopada.
Papież nie kontynuował jubileuszowego cyklu katechez, a tę poświęcił Nostra aetate.