Papież ze Wschodu

Ważnym papieskim dokumentem, podnoszącym rolę Kościoła unickiego dla całego chrześcijaństwa był list „Magnum baptismi donum” („Wielki dar chrztu”), opublikowany w styczniu 1988 r., w czasie obchodów 1000-lecia chrztu Rusi Kijowskiej.

Papież dziękował w nim katolikom obrządku wschodniego za świadectwo ich wiary oraz wyraził nadzieję, że unici z Ukrainy będą mogli publicznie ją wyznawać . W czerwcu 1988 r. delegacja Stolicy Apostolskiej uczestniczyła w Moskwie w obchodach milenijnych.

Doszło wówczas do rozmowy kard. Casarolego z Michaiłem Gorbaczowem, któremu papieski wysłannik przekazał osobiste posłanie od Jana Pawła II. Spotkanie to utorowało drogę do audiencji Gorbaczowa w Watykanie 1 grudnia 1989 r. Zapadły wówczas decyzje o nawiązaniu stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a Związkiem Radzieckim, a także o ponownej legalizacji Kościoła unickiego na Ukrainie.

Obrona unitów była dla Jana Pawła II nie tylko aktem solidarności z represjonowaną wspólnotą. Grekokatolicy, podobnie jak tradycja misji świętych apostołów Cyryla i Metodego, byli dla niego elementem duchowego mostu, który miał połączyć Wschód Europy z Zachodem.