**Dzień trzeci wizyty w Turcji**

30 XI 2006 r., Stambuł
Wizyta u Ormian - Andrzej Grajewski prosto z Turcji

Prawie ostatnim punktem, niezwykle pracowitego trzeciego dnia papieskiej wizyty w Turcji były odwiedziny Benedykta XVI w katedrze ormiańskiej pw. Matki Bożej. Ormianie są największą wspólnotą chrześcijańską w Turcji, liczą ok. 70 tys. Większość z nich mieszka w Stambule, gdzie żyje ich ok. 65 tys.

Niegdyś stanowili elitę gospodarczą oraz intelektualną tego miasta. Po straszliwych prześladowaniach, których doznała wspólnota ormiańska w latach I wojny światowej, co ocaleli w większości wyjechali z Turcji. Elementem określającym ich tożsamość jest przynależność do Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego , którego patriarchat znajduje się w stambulskiej dzielnicy Kumkapi.

Patriarcha Mesrob II powitał Benedykta XVI u progu świątyni. Ojciec Święty otrzymał chleb, sól, wodę różaną i kadzielnicę. Następnie patriarcha procesjonalnie wprowadził swego gościa do wypełnionej po brzegi katedry. Po krótkiej modlitwie u stóp ołtarza obaj hierarchowie zajęli miejsca przed ołtarzem.

W swej wypowiedzi Benedykt XVI podziękował Bogu za wiarę i chrześcijańskie świadectwo ludu ormiańskiego, „przekazywane z pokolenia na pokolenie, często w prawdziwie tragicznych okolicznościach, jak te, których doświadczył w minionym stuleciu". Odniósł się w ten sposób pośrednio do wielkiej rzezi Ormian, dokonanej przez Turków w w latach 1915 - 1916 .

Przypomniał także o wizycie w tym miejscu swych poprzedników. Pozdrawiając serdecznie ormiańską wspólnotę w Stambule wspomniał też o katolikosie wszystkich Ormian Gareginie II i całej hierarchii Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego. Na koniec wizyty Biskup Rzymu poświęcił marmurowy krzyż ormiański (haczkar) , upamiętniający wizyty w tym kościele papieży: Pawła VI w 1967, Jana Pawła II w 1979 r. i jego samego w tym roku.

Wizyta Papieża w tym miejscu wzbudzała żywe zainteresowanie ponieważ spraw odpowiedzialności Turków za ludobójstwo Ormian nadal jest w centrum publicznej debaty w tym kraju. Turcja nie zgadza się na przyjęcie odpowiedzialności za ludobójstwo, chociaż potwierdza, że miały miejsce masowe mordy, których skalę jednak systematycznie minimalizuje. Wypowiedź Papieża u Ormian raczej nie powinna być kontestowana przez turecką opinię publiczną, niezwykle na tym punkcie wyczuloną.

Po powrocie do budynku delegatury apostolskiej, Benedykt XVI przyjął jeszcze zwierzchnika Kościoła syryjsko-prawosławnego w Turcji oraz Wielkiego Rabina w tym kraju.