Szaleńcy w grodzie Syreny

W Polsce był dwukrotnie. W 1912 r. odwiedził Kraków i Wieliczkę. W roku 1929, będąc wizytatorem apostolskim w Bułgarii, przybył do Warszawy, Poznania, Gniezna i Częstochowy. Jako papież często wracał pamięcią do tych wizyt.

Jan żyje

Cennym źródłem informacji o związkach Jana XXIII z Polską jest wybór zapisków kard. Stefana Wyszyńskiego, przez niego przygotowany i opatrzony tytułem „Przyjaciel Boga i ludzi. Wspomnienie o Janie XXIII” (Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Wydawnictwo SOLI DEO, Warszawa 2000). „Poświęcam je pamięci – pisze Prymas Tysiąclecia – Dobrego Papieża, wielkiego przyjaciela Polski, gorącego czciciela Pani naszej Jasnogórskiej, prawdziwego człowieka: »Był człowiek posłany od Boga, a Jan mu było na imię«... Był i jest. Bo choć minął czas, Jan żyje!”.

W sercach obu hierarchów pozostało spotkanie z roku 1957 w Wenecji. Wracający z Rzymu biskupi zatrzymali się u patriarchy Roncallego. Przyjął ich serdecznie, a kilka tygodni później przysłał do Warszawy pamiątkowe zdjęcia. „Zda się taka drobna, mała rzecz – pisał później kard. Wyszyński – ale zrozumienie rzeczy małych jest znamieniem ludzi wielkich. (...) Taki człowiek zasiadł dziś na Stolicy Piotrowej. On nie ma w sobie instynktu wielkości. On chce tylko służyć”.

Bliska stolica

21 grudnia 1958 r. kard. Wyszyński odprawiał Mszę św. w archikatedrze św. Jana i przekazał ojcu generałowi paulinów monstrancję – dar papieża dla Jasnej Góry, „znak jego duchowej obecności wśród modlącego się narodu polskiego”. Papieżowi bliska była także stolica. W czasie jednego ze spotkań „wspominał kilka szczegółów z Warszawy, zwłaszcza z archikatedry św. Jana i ze Starego Miasta”. Podczas audiencji 25 lutego 1962 r. Prymas Tysiąclecia podarował Janowi XXIII album o Warszawie.

„Papież żywo się nim interesuje, zwłaszcza odbudową katedry i domu arcybiskupiego na Miodowej. Dopytuje się o Bielany, gdzie Pius XI odprawiał rekolekcje przed swoją sakrą biskupią. Wspomina kard. Kakowskiego, którego zapamiętał jako potężnego człowieka”. Rok później prymas wspominał to spotkanie i dodał: „Dzisiaj o godzinie 20.00 wygłaszam również do sióstr z Lasek półtoragodzinną konferencję o Soborze Watykańskim II”.