Apostoł, uczony, świadek

Naturalne pragnienie życia w dostatku Jan Paweł II przeciwstawia postawie konsumpcjonistycznej, czyli nastawionej na „mieć”, zamiast na „być”. W Sollicitudo rei socialis zwraca uwagę, że ma to poważne konsekwencje dla sytuacji całych narodów, zwłaszcza tych słabiej rozwiniętych gospodarczo. Podkreśla, że prawdziwy rozwój nie może ograniczyć się do pomnażania dóbr i usług, ale musi przyczyniać się do realizacji powołania ludzkiego.

Szybko zmieniający się świat nie potrafi sprostać wyzwaniom, które wynikają na przykład z globalizacji. W Centessimus annus Jan Paweł II przestrzega, iż porzucenie wartości oraz odwrót od etyki w życiu społecznym i gospodarczym doprowadzą do utraty tego, co z takim wysiłkiem wielu pokoleń udało się osiągnąć. Dlatego tam, gdzie osobisty wysiłek przynosi zasłużone owoce, potrzebna jest też solidarność z potrzebującym wsparcia.

Papieskie akademie
W szczególny sposób nauczanie papieskie wspierają watykańskie urzędy i akademie. Wiele dokumentów przygotowywanych jest w odpowiednich kongregacjach – zwłaszcza Kongregacji Doktryny Wiary, kierowanej przez kard. Josepha Ratzingera. Istotne kwestie, sugerowane często osobiście przez Jana Pawła II, podejmują papieskie akademie.