Memoriał Akademii Oświęcimskiej wręczony Benedyktowi XVI

W bezpośrednim sąsiedztwie byłego obozu Auschwitz--Birkenau znajduje się miasto Oświęcim. Miasto, którego wielu obywateli, często z narażeniem własnego życia, niosło pomoc więźniom tego obozu. Zanim obca okupacja narzuciła mu przymusowe sąsiedztwo z hitlerowskim kombinatem śmierci, miasto Oświęcim zaznało bogatej historii, będącej w znacznej mierze historią współistnienia ludzi różnych kultur i wyznań. A przecież zaledwie kilka lat istnienia w zbrodniczym cieniu Auschwitz odcisnęło na Oświęcimiu tak silne piętno, tak mocno uwięziło nawet samą nazwę tego miasta w sieci potwornych skojarzeń, ze nie brakowało i nie brak takich, którzy także owo miasto uważają za miejsce przeklęte. I nie ma innej drogi przezwyciężenia tej klątwy, niż uczynienie z Oświęcimia centrum myślenia i działania, których sens da się streścić w orędziu: nigdy więcej Auschwitz, nigdy więcej tryumfu nienawiści, nigdy więcej pogardy dla przyrodzonych praw osoby ludzkiej i praw narodów! Oświęcim jest miejscem, z którego powinna płynąć i coraz szerzej płynie refleksja nad kondycją współczesnej cywilizacji. Nie jest ona wolna od nieludzkiej postawy wobec bliźniego, od problemów i niebezpieczeństw, które podważają godność człowieka. Oświęcim jest dziś centrum Dialogu i Modlitwy, które zaprasza do rozmowy i namysłu nad przeszłością wyznawców wielu religii, co pozwala ufać, że dobra wola pozwoli ujrzeć prawdę, nauczyć się dawania i dzielenia z drugim człowiekiem, Pozwoli wyjść na spotkanie tego, co piękne w człowieku, co jest odbiciem woli Boga.

Oświęcim i Kraków są miejscami, narodzin Akademii Oświęcimskiej - przedsięwzięcia, którego celem jest służenie dialogowi i rozważaniom nad współczesną kulturą, prawami człowieka, warunkami budowy cywilizacji miłości, W pracy nad tym dziełem uczestniczy już obecnie wielu Polaków oraz obywateli innych państw Europy. Szczególną rolę w promocji idei Akademii spełnia Oświęcimska Nagroda Praw Człowieka imienia Jana Pawła II, którą po raz pierwszy wręczał 16 października 2005 roku w Watykanie papież Benedykt XVI. Najważniejszą inspiracją dla tak zarysowanej misji Akademii Oświęcimskiej było nauczanie Jana Pawła II, który w homilii wygłoszonej 7 czerwca 1979 roku, właśnie w Oświęcimiu, wzywał do pokoju i obrony praw człowieka, cytując także polskiego myśliciela Pawła Włodkowica, który sześć wieków wcześniej głosił: "Gdzie mocniej działa siła, niż miłość, tam szuka się tego, co stanowi własny interes". Przypomniał te słowa Papież-Polak, duchowy spadkobierca i strażnik tradycji Kościoła przede wszystkim, ale także przedstawiciel najlepszych tradycji umysłowych własnego narodu.

W encyklice Deus caritas est współczesny człowiek otrzymuje od obecnego następcy Świętego Piotra słowa nadziei i wskazanie tych samych zadań, które zgodnie z nauką Chrystusa wypełniał w swoim życiu "papież praw człowieka" - Jan Paweł II. Wychodząc dziś na spotkanie pielgrzymującego do miasta Oświęcimia Ojca Świętego Benedykta XVI, członkowie Akademii Oświęcimskiej chcą potwierdzić wolę działania na rzecz "cywilizacji miłości" - cywilizacji, wolnej od rozpaczy i zdolnej do tego, by dostrzegać, cenić i krzewić dobro. Zawsze. Wszędzie. Także tam., gdzie sam tylko rozum ludzki już żadnej pociechy dać nie może.

W doświadczeniach mieszkańców współczesnego miasta Oświęcimia, którzy podejmują wysiłki na rzecz przekształcenia tego miejsca w ogólnoświatowe centrum praw człowieka, jak i w świadectwach wielu ofiar Auschwitz-Birkenau, znajdujemy źródło nadziei dla realizacji takiego programu. Podążając dziś śladami Jana Pawła II, w duchu solidarności, z ofiarami Auschwitz-Birkenau, jak i solidarności z mieszkańcami miasta Oświęcimia, deklarujemy, że w tym sensie, w jakim Auschwitz pozostaje znakiem, a miasto Oświęcim świadkiem tego znaku, wszyscy czujemy się dziś oświęcimianami!

Kraków-Oświęcim, 2006.05.28