Od wezwania Brytyjczyków, by nie usuwali Boga, religii i cnót z życia publicznego, rozpoczął Benedykt XVI swoją podróż do Wielkiej Brytanii. W dniach 16-19 września Ojciec Święty odwiedzi kolejno: Edynburg, Glasgow, Londyn i Birmingham.
„Dziś Zjednoczone Królestwo stara się być społeczeństwem nowoczesnym i wielokulturowym. Niech w tym pełnym wyzwań przedsięwzięciu zachowuje zawsze szacunek dla tych tradycyjnych wartości i przejawów kultury, których najbardziej agresywne formy sekularyzmu już nie cenią ani nawet nie tolerują” – mówił Benedykt XVI podczas uroczystości powitalnej w Edynburgu.
Przemawiając w Pałacu Holyroodhouse – rezydencji królowej Elżbiety II w Szkocji – papież apelował, by społeczeństwo brytyjskie nie ukrywało „podstaw chrześcijańskich, na których wspierają się jego swobody”.
„Niech to dziedzictwo, które zawsze dobrze służyło narodowi, będzie nieustannie przykładem dla waszego rządu i narodu przed dwoma miliardami członków Wspólnoty Narodów i wielkiej rodziny narodów anglojęzycznych na całym świecie” - dodał Ojciec Święty.
Dziękując za zaproszenie, papież pozdrowił królową Elżbietę II , jej małżonka księcia Filipa, członków rodziny królewskiej i wszystkich Brytyjczyków – zaznaczając, że „wyciąga przyjazną rękę do każdego”.
Podziękował obecnemu i poprzedniemu rządowi za zaproszenie i przygotowanie wizyty. Z uznaniem wyraził się o pracy Ogólnopartyjnej Grupy Parlamentarnej ds. Stolicy Apostolskiej, która przyczyniła się do umocnienia przyjaznych stosunków istniejących między Stolicą Apostolską a Zjednoczonym Królestwem.
Nawiązując do nazwy pałacu „Holyroodhouse” papież zwrócił uwagę, że wskazuje ona na „Krzyż Święty” i przypomina o głębokich korzeniach chrześcijańskich, które „ciągle jeszcze są obecne w każdej warstwie brytyjskiego życia”.
Przypomniał monarchów Anglii i Szkocji, którzy byli chrześcijanami oraz „znakomitych świętych”: Edwarda Wyznawcę i Małgorzatę Szkocką.
„Orędzie chrześcijańskie jest integralną częścią języka, myślenia i kultury narodów tych wysp od ponad tysiąca lat. Szacunek waszych przodków dla prawdy i sprawiedliwości, dla miłosierdzia i miłości dotarł do was z wiary, która pozostaje potężną siłą do czynienia dobra w waszym królestwie ku wielkiemu pożytkowi zarówno chrześcijan, jak i niechrześcijan” – powiedział Benedykt XVI.
Papież przypomniał wielkie, historyczne postacie z historii Wielkiej Brytanii, jak: William Wilberforce i David Livingstone, którzy przyczynili się do powstrzymania międzynarodowego handlu niewolnikami oraz Florence Nightingale, która służyła ubogim i chorym oraz Johna Henry Newmana, którego będzie beatyfikował w Birmingham w ostatnim dniu wizyty.
„Oni, podobnie jak wiele innych osób im podobnych, czerpali natchnienie z głębokiej wiary zrodzonej i karmionej na tych wyspach” – zaznaczył Benedykt XVI .
Papież z uznaniem mówił o przywódcach Wielkiej Brytanii, którzy „przeciwstawiali się tyranii nazistowskiej, która chciała wykorzenić Boga ze społeczeństwa i odmówić naszego wspólnego człowieczeństwa wielu ludziom, szczególnie Żydom, którym zaprzeczano prawa do życia”.
Wspomniał duszpasterzy i zakonników chrześcijańskich, którzy przeciwstawiali się nazizmowi mówiąc „prawdę w miłości, stawiali opór nazistom i płacili za swój sprzeciw własnym życiem”.
Zwrócił uwagę na lekcję jaka płynie z ateistycznego ekstremizmu XX w. i przestrzegł przed usuwaniem „Boga, religii i cnót z życia publicznego", które "prowadzi ostatecznie do okrojonej wizji człowieka i tym samym do zawężonej wizji osoby i jej przeznaczenia".
Benedykt XVI z uznaniem mówił o zasługach Wielkiej Brytanii na arenie międzynarodowej m.in. w pokojowym rozwiązaniu konfliktu w Irlandii Północnej. Podkreślił znaczenie brytyjskich środków przekazu, które „ponoszą większą odpowiedzialność za wspieranie pokoju, rozwoju ludzkości i szerzenia rzeczywistych praw człowieka”.
„Niech wszyscy Brytyjczycy nadal żyją wartościami uczciwości, szacunku i gotowości do czynienia dobra, które zyskały im szacunek i podziw wielu ludzi” – zachęcał papież.
Witając papieża, Elżbieta II przyznała, że religia była zawsze znaczącym elementem narodowej tożsamości. „Sprawia to, że relacje pomiędzy poszczególnymi wyznaniami są fundamentem w koniecznej współpracy z i pomiędzy państwami” – stwierdziła monarchini.
Jak zauważyła królowa, kwestia pojednania była centralnym punktem nauczania kard. Newmana – który żył w XIX w. i przeszedł z anglikanizmu na katolicyzm. „Jego wkład w zrozumienie chrześcijaństwa wciąż ma wpływ na wiele osób” – powiedziała monarchini.
Elżbieta II – która jest Głową Kościoła anglikańskiego – stwierdziła, że „wizyta Waszej Świątobliwości daje okazję do pogłębienia relacji pomiędzy Kościołem katolickim oraz Kościołem anglikańskim i Kościołem szkockim”.
„Kiedyś powiedział Wasza Świątobliwość, że religia nigdy nie może się stać nośnikiem nienawiści, że przemoc dokonywana w imię Boga nie jest usprawiedliwiona. Dzisiaj, w tym kraju, stajemy zjednoczeni wobec tego przekonania. Wolność wyznawania wiary jest sercem naszego tolerancyjnego i demokratycznego społeczeństwa” – zapewniła królowa.
Zwracając się do bezpośrednio do papieża, Elżbieta II zaznaczyła, że „obecność Waszej Świątobliwości przypomina nam o naszym wspólnym chrześcijańskim dziedzictwie oraz wkładzie chrześcijaństwa w zachowanie pokoju na świecie i ekonomicznym rozwoju biedniejszych krajów świata”.
Brytyjska królowa dodała, że „zdajemy sobie sprawę z wyjątkowego wkładu Kościoła katolickiego, szczególnie jeśli chodzi o posługę najuboższym i najsłabszym członkom społeczeństwa”.
„W imieniu umiłowanego narodu Brytyjskiego życzę owocnej i niezapomnianej wizyty” - zakończyła powitalne przemówienie Elżbieta II.
Papieski samolot wylądował przed południem na międzynarodowym lotnisku w Edynburgu. Benedykta XVI powitali: książę Filip, metropolita Edynburga – kardynał Keith O’Brien, nuncjusz apostolski w Wielkiej Brytanii – arcybiskup Faustino Sainz Munoz oraz ambasador Wielkiej Brytanii przy Stolicy Apostolskiej – Francis Campbell.
Następnie papież wraz z orszakiem udał się do Pałacu Królewskiego Holyroodhouse. Zebrało się tam wiele osób z papieskimi flagami oraz szalikami z wizerunkiem Benedykta XVI. Również na trasie przejazdu papamobile mieszkańcy miasta pozdrawiali Ojca Świętego.
Oficjalna ceremonia powitania przed siedzibą królowej w Edynburgu rozpoczęła się od odegrania hymnów: Wielkiej Brytanii i Stolicy Apostolskiej. Następnie Elżbieta II poprowadziła Benedykta XVI do pałacu, gdzie odbyła się krótka, prywatna rozmowa z udziałem księcia Edynburga Filipa.
Ulicami Edynburga przeszła też okolicznościowa parada, z udziałem formacji wojskowych, uczniów szkockich szkół czy orkiestr dętych.
Benedykt XVI jest drugim następcą św. Piotra, który przybędzie na Wyspy Brytyjskie. Poprzednio kraj ten odwiedził w 1982 r. Jana Paweł II. Jednak jego wizyta miała charakter wyłącznie duszpasterski i odbyła się na zaproszenie tamtejszej Konferencji Episkopatu. Jan Paweł spotkał się wtedy z królową Elżbietą II, ale nie jako głową państwa, lecz Głową Kościoła Anglikańskiego.
Benedykt XVI został zaproszony przez rząd Zjednoczonego Królestwa, królową i episkopaty Anglii i Walii oraz Szkocji. Będzie to więc pierwsza państwowa wizyta papieża w Wielkiej Brytanii. Hasłem pielgrzymki są słowa z dewizy kard. Newmana: „Serce przemawia do serca”.
Jest to 17. podróż zagraniczna Benedykta XVI, a Wielka Brytania – 19 krajem, który odwiedza w trakcie pontyfikatu.
Papież rozmawiał wieczorem w Castel Gandolfo z dziennikarzami.
Ojciec Święty wyraził uznanie wobec tych, którzy podejmują tę posługę.
Aby przywódcy narodów byli wolni od pokusy wykorzystywania bogactwa przeciw człowiekowi.
„Jakość życia ludzkiego nie zależy od osiągnięć. Jakość naszego życia zależy od miłości”.
Znajduje się ona w Pałacu Apostolskim, w miejscu dawnej Auli Synodalnej.
Bp Janusz Stepnowski przewodniczył Mszy św. sprawowanej przy grobie św. Jana Pawła II.