Pierwsze dekrety zatwierdzone przez Leona XIV

Orędownicy pokoju: siostra zakonna i dwóch biskupów – tak można streścić historie trojga nowych Czcigodnych Sług Bożych, których dekrety, jako pierwsze, zatwierdził Leon XIV 22 maja, podczas audiencji udzielonej kard. Marcello Semeraro, prefektowi Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych. Za niesienie pokoju dwoje z nich poniosło gwałtowną ofiarę z życia, gdy, w ekwadorskim lesie, z wielką odwagą próbowali bronić praw rdzennej ludności.

Biskup z duszą misjonarza

Alessandro Labaka Ugarte, urodzony w 1920 r. Hiszpan z Beizamy, od początku miał w sercu pragnienie bycia misjonarzem. Kiedy więc został wyświęcony na kapłana w 1945 r., przełożeni zakonu kapucynów, w którym w 1937 r. przyjął imię Manuel, wysłali go najpierw do Chin, a następnie, gdy został wydalony wraz z innymi misjonarzami przez reżim maoistowski, wyjechał do Ekwadoru, gdzie był zaangażowany ewangelizację rdzennej ludności Huaorani. 

W 1984 r. otrzymał święcenia biskupie i kontynuował misję wśród Indian, kontaktując się również z grupą etniczną Tagaeri. Był to czas wielkich napięć. Koncerny naftowe powodowały wylesianie obszarów leśnych w poszukiwaniu złóż tzw. czarnego złota, a dla bp. Ugarte, cenionego za umiejętność negocjacji i pojednania, priorytetem było ocalenie praw Tagaeri. I tutaj jego historia przeplata się z historią s. Agnese.

Bp Alejandro Labaka Ugarte, jeden z nowych Czcigodnych Sług Bożych, zamordowany w Ekwadorze w 1987 r.

Siostra zakonna wśród Indian

Agnese Arango Velásquez miała 40 lat, gdy w 1977 r. wzięła udział w pierwszej wyprawie misyjnej Sióstr Kapucynek Świętej Rodziny do Aguarico w Ekwadorze. Z pochodzenia Kolumbijka, urodziła się w Medellín w 1937 r. W 1955 r. wstąpiła do swojego zgromadzenia, gdzie ukończyła formację. Po złożeniu profesji wieczystej przez pierwsze lata poświęciła się nauczaniu, a następnie, gdy znalazła się na ekwadorskiej ziemi, poświeciła się również jako przełożona, ewangelizacji rdzennych mieszkańców Huaroani pod kierunkiem m.in. br. Manuela. S. Agnese dowiedziała się również o krytycznej sytuacji Indian Tagaeri, którzy znaleźli się na celowniku firm naftowych i drzewnych.

Śmierć w obronie najsłabszych

Br. Manuel, jako biskup, zdecydował więc, że, aby uniknąć krwawego starcia z najemnymi pracownikami firm, należy osobiście porozmawiać z Indianami. Dołączyła do niego s. Agnese i oboje, zdając sobie sprawę z ryzyka kontaktu z plemieniem wrogo nastawionym do obcokrajowców, rankiem 21 lipca 1987 r. zostali przetransportowani helikopterem w uzgodnione miejsce. Następnego dnia inny helikopter powrócił, aby ich zabrać, ale podczas przelotu nad tym obszarem, odnaleziono jedynie ciała obojga, podziurawione włóczniami i strzałami. Dla obojga była to świadoma ofiara życia w imię wierności ich misji, o czym świadczy również list, który s. Agnese napisała wieczorem przed ich wyjazdem, zawierający dyspozycje, niczym testament. Ich śmierć odbiła się szerokim echem, rozwijając do dziś obecną opinię o ich świętości.

Biskup i orędownik pokoju

Starsza i mniej dramatyczna, jest historia nowego indyjskiego Czcigodnego Sługi Bożego Matthew Makila, biskupa i założyciela Sióstr Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Urodził się on w 1851 r. w Manjoor w zamożnej chrześcijańskiej rodzinie. Został kapłanem w 1865 r., zdobywał doświadczenie w parafiach, aż w 1889 r. został mianowany wikariuszem generalnym Kottayam, a trzy lata później założył zgromadzenie zakonne, którego główną misją była edukacja dziewcząt. Jego praca duszpasterska była dynamiczna i doprowadziła go w 1896 r. do pełnienia posługi wikariusza apostolskiego w Changanacherry. Promował szkolenie katechetyczne, edukację szkolną, narodziny organizacji i stowarzyszeń religijnych, walczył z ubóstwem, które dotykało wówczas znaczną część społeczeństwa, a także zachęcał do wybierania życia konsekrowanego.

Nie zniechęciły go lokalne spory, które gwałtownie wybuchły między tzw. „północnymi” (uważającymi się za potomków wspólnoty założonej przez św. Tomasza Apostoła) a „południowymi” (uważającymi się za następców emigrantów z Mezopotamii). Bp Makil inspirował się wówczas jeszcze bardziej swoim zawołaniem biskupim: „Bóg jest moją nadzieją”. Z pogodnym i pojednawczym nastawieniem dążył do pokoju między dwiema rywalizującymi społecznościami, co zaowocowało w 1911 r. projektem przedstawionym Stolicy Apostolskiej, aby podzielić wikariat Changanacherry na dwa wikariaty, jeden dla „południowców”, a drugi dla „północnych”. Pius X przyjął tę propozycję i ustanowił wikariat Kottayam dla „południowców”, powierzając go opiece jego twórcy. Dla bp. Makila miało to być zadanie, któremu poświęcił się aż do śmierci w styczniu 1914 r. po krótkiej chorobie.