Niestrudzony nauczyciel

Ale dla Jana Pawła II czynnik polityczny nie był najważniejszy; upadek komunizmu był dla niego zaledwie „połową drogi” do Europy godnej miana „przewodniczki światowej cywilizacji”. Wyczuwał prawdopodobnie, że Europa wcześniej czy później stanie przed wspólnym wyzwaniem, jakim jest postępująca w krajach Zachodu sekularyzacja i styl życia coraz bardziej oddalający się od chrześcijańskiego ideału.

Od początku pontyfikatu Jan Paweł II przypomina, że swój duchowy i cywilizacyjny rozkwit Europa zawdzięcza myśli Greków, Rzymian, żydów i chrześcijan, i że z chrześcijaństwem właśnie historia tego kontynentu związana jest w sposób nierozerwalny.

Od początku pontyfikatu podkreśla, że to dziedzictwo nie może być zaprzepaszczone oraz że - pomimo zmieniających się okoliczności, rozwoju technologicznego i postępu technicznego - zachowuje swą inspirującą moc.

Widzi jednak, że Europa dryfuje w przeciwnym kierunku, że chrześcijańskie inspiracje są systematycznie „wypłukiwane” z życia narodów o bogatej chrześcijańskiej tradycji. Jan Paweł II jest przekonany, że nie będzie prawdziwej jedności Europy, jeśli nie będzie ona wspólnotą ducha”.