Długa droga do jedności

Echa przeszłości i napięć religijnych towarzyszyły spotkaniu także wtedy, kiedy mówili członkowie Rady. Kard. Marian Jaworski w wygłoszonych po ukraińsku słowach mówił o radości, jaką sprawia obecność Piotra naszych czasów na ukraińskiej ziemi. Natomiast poprzednie wizyty w krajach prawosławnych, Grecji, Gruzji i Rumunii przypomniał metropolita kijowski Filaret, który zarzucił Patriarchatowi Moskiewskiemu niezrozumiałą izolację świata prawosławnego i w ostrych słowach potępił praktyki stosowane przez tę cerkiew wobec katolików, a także w stosunku do działalności ekumenicznej. W opinii Metropolity na Ukrainie nie ma prozelityzmu, a Moskwa nie chce doprowadzić do powstanie jednego, prawosławnego Kościoła na Ukrainie.

Metropolita ubolewał, że chrześcijaństwo jest podzielone i osłabione kiedyś przez lata cierpień , prześladowań, a dziś przez laicyzację. Kolejny prawosławny hierarcha, metropolita Metody z cerkwi autokefalicznej, witając Ojca św. podjął temat pewnych napięć, jakie występują na Rusi Zakarpackiej między grekokatolikami i prawosławnymi. Przedstawiciele wspólnot protestanckich chwalili obecną wolność religijną, dzięki której mogą się rozwijać. Na tym międzyreligijnym spotkaniu nie zabrakło także żydów, których reprezentował główny rabin Kijowa, Jakub Blajk, i - zamieszkującej głównie Krym - społeczności muzułmańskiej.

Ich przywódca skarżył się Papieżowi na trudności, jakie napotykają na Krymie Tatarzy "pozbawieni kiedyś domów i ojczyzny, a dziś pracy i normalnego życia". Na zakończenie kard. Huzar wręczył papieżowi specjalnie wykonany jego portret, który - jak zaznaczył - jest jedyny w swoim rodzaju i szczególny. Papież odwdzięczył się zupełnie niespodziewanie słowami wygłoszonymi po polsku: "Kościół katolicki idąc za wskazaniem Soboru Watykańskiego II konsekwentnie otwiera się na dialog ekumeniczny, otwiera się także na dialog z wszystkimi religiami.

Pragnę, aby te wskazania były światłem dla wszystkich ludzi wierzących na Ukrainie w dążeniu do budowania jedności". Spotkanie z Radą Kościołów i Organizacji Religijnych szczególnie pozytywnie oceniają środowiska niechrześciajńskie. Jeden z liderów społeczności żydowskiej, Włodzimierz Matfiejew z Religijnego Związku Postępowych Gmin Żydowskich Ukrainy, pielgrzymkę Jana Pawła II na Ukrainie nazwał "otwieraniem drzwi do dialogu i jedności". Z uznaniem wyraził się także o otwartości Ojca Świętego na dialog i porozumienie między różnymi religiami.

Równie optymistycznie spotkanie ocenia redaktor gazety Tatarów Krymskich "Gołos Krima" Ibrahim Abdułow, który jeszcze przed przyjazdem Jana Pawła II ubolewał z powodu negatywnych reakcji zewnętrznych i wewnętrznych na pielgrzymkę. "Jako muzułmanin, Tatar, dziennikarz i historyk podziwiam działania tego człowieka, który wzniósł się ponad pospolite ludzkie uprzedzenia i jako Papież wykazał siłę woli i charakter, aby podjąć się tego niezwykłego kroku" - napisał Abdułow na łamach swego czasopisma. Warto zaznaczyć, że obecne na Ukrainie mniejszości wyznaniowe i religijne z dużym uznaniem odnoszą się do charytatywnej działalności Kościoła katolickiego oraz chętnie z nim współpracują.