Nowa diecezja we Francji

Benedykt XVI podniósł 19 stycznia dotychczasowy egzarchat apostolski dla wiernych ukraińskich obrządku bizantyńskiego, mieszkających we Francji, do rangi eparchii (diecezji), nadając jej tytuł eparchii paryskiej św. Włodzimierza Wielkiego. Jednocześnie mianował pierwszym jej biskupem dotychczasowego egzarchę bp. Borysa Gudziaka, który tym samym przestał być biskupem tytularnym Carcabia. Wczoraj papież podjął podobną decyzję dla grekokatolików ukraińskich w Wielkiej Brytanii, przewkształćając tamtejszy egzarchat w diecezję pw. Świętej Rodziny w Londynie.
Przyszły biskup urodził się 24 listopada 1960 w mieście Syracuse (stan Nowy Jork w USA) w rodzinie emigrantów ukraińskich. Po ukończeniu studiów przeduniwersyteckich w Akademii Braci Chrześcijańskich uzyskał w 1980 dyplom w zakresie filozofii i biologii na Uniwersytecie w Syracuse. Następnie wyjechał na dalszą naukę do Rzymu, gdzie wstąpił do Kolegium „Santa Sofia” jako uczeń z archieparchii (archidiecezji lwowskiej) i studiował w Papieskim Uniwersytecie Urbanianum, uzyskując w 1983 dyplom z teologii.

Potem wrócił do Stanów Zjednoczonych, ale w 1992 przeniósł się na stałe do Lwowa, gdzie założył Instytut Historii Kościoła, którego w 10 lat później został dyrektorem. Ówczesny arcybiskup większy lwowski kard. Myrosław Lubacziwśkyj mianował go w 1993 przewodniczący komisji ds. odnowienia Akademii Teologicznej we Lwowie. W latach 1994-95 B. Gudziak ponownie przebywał w Rzymie, tym na studiach w Papieskim Instytucie Wschodnim, pogłębiając tam szczególnie myśl neopatrystyczną rosyjskiego teologa prawosławnego Gieorgija Fłorowskiego. Po powrocie na Ukrainę w 1995 został wicerektorem, a w 5 lat później rektorem lwowskiej Akademii Teologicznej, przekształconej następnie w Ukraiński Uniwersytet Katolicki.

26 listopada 1998 przyjął w greckokatolickiej katedrze św. Jura (Jerzego) we Lwowie święcenia kapłańskie. 21 lipca 2012 Benedykt XVI mianował go egzarchą apostolskim dla wiernych ukraińskich obrządku bizantyńskiego, mieszkających we Francji i biskupem tytularnym. Sakrę nowy biskup przyjął 26 sierpnia tegoż roku w katedrze św. Jura we Lwowie, a jego intronizacja odbyła się 2 grudnia w ukraińskiej katedrze greckokatolickiej pw. św. Włodzimierza Wielkiego w Paryżu.

Bp Gudziak jest autorem ponad 50 książek i artykułów nt. dziejów Kościoła, formacji teologicznej i różnych bieżących wydarzeń kulturalnych.

„Na początku nowego tysiąclecia, po stuleciu okrutnych prześladowań, Opatrzność Boża rozświetliła grekokatolików ukraińskich, rozsianych po świecie w celach duchowych i kościelnych” – powiedział pierwszy rządca nowej jednostki kościelnej tuż przed ogłoszeniem nominacji. „Mamy nadzieję, że w zeświecczonej Europie dzieci męczenników będą w stanie twórczo i przekonywająco dać świadectwo o wiecznej prawdzie Ewangelii Jezusa Chrystusa” – dodał.

Podziękował Ojcu Świętemu, arcybiskupowi większemu kijowsko-halickiemu Swiatosławowi Szewczukowi – „ojcu i głowie naszego Kościoła” oraz Synodowi Biskupów za zaufanie, „jakie okazali oni duchowieństwu, osobom zakonnym i świeckim tej nowej eparchii”.

Pytany przez dziennikarzy o miejsce tej nowej jednostki terytorialnej w Kościele europejskim, bp Gudziak wyraził przekonanie, że „z perspektywy boskiej Kościół na naszym kontynencie jest ciągle jeszcze bardzo młody”. „Mam nadzieję, że utworzenie nowej eparchii będzie sprzyjać jego wzrostowi i zdolności do życia w ciągu najbliższych stuleci i tysiącleci” – stwierdził nowy greckokatolicki biskup we Francji.

Dotychczasowy egzarchat dla wiernych ukraińskich obrządku bizantyńskiego, mieszkających we Francji, powstał 22 lipca 1960. Jego pierwszym przełożonym był ówczesny protoihumen redemptorystów obrządku wschodniego w Kanadzie o. Wołodymyr Małanczuk. Początkowo obszar tej jednostki kościelnej obejmował tylko Francję, później – po mianowaniu w 1982 drugiego egzarchy w osobie bp. Mychajiła Hrynczyszyna – jej zasięg terytorialny objął także grekokatolików ukraińskich mieszkających w Szwajcarii i krajach Beneluksu.

Obecnie w skład Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, mającego status arcybiskupstwa większego kijowsko-halickiego, wchodzi łącznie 29 jednostek terytorialnych, w tym 6 metropolii (nie licząc arcybiskupstwa kijowsko-halickiego), 18 eparchii, 3 egzarchaty patriarsze (na Ukrainie) oraz 1 egzarchat apostolski i 1 wizytatura apostolska w 11 krajach i regionach (w tym Niemcy i Skandynawia, w których istnieje już w tej chwili egzarchat apostolski, stanowią jeden region). W Polsce Kościół ten tworzy jedną metropolię przemysko-warszawską, złożoną z archieparchii o tej samej nazwie i eparchii wrocławsko-gdańskiej.