33. rocznica wyboru Jana Pawła II

Wybrany w trzecim dniu konklawe 58-letni metropolita krakowski kardynał Karol Wojtyła był pierwszym od 455 lat papieżem spoza Włoch.

Konklawe rozpoczęło się po południu 14 października 1978 roku, ponad dwa tygodnie po śmierci Jana Pawła I. Biskupem Rzymu był on zaledwie przez 33 dni.

W konklawe udział brało 111 kardynałów-elektorów. Już na jego początku doszło do poważnej konfrontacji między frakcjami zwolenników dwóch włoskich kandydatów: arcybiskupa Genui kardynała Giuseppe Siriego i arcybiskupa Florencji kardynała Giovanniego Benellego. Spór następująco podsumował hiszpański kardynał Vincente Trancon: "Bóg poróżnił Włochów i wykorzystał ludzką złość, żeby utrudnić wybór papieża".

16 października rano arcybiskup Wiednia, kardynał Franz Koenig oficjalnie przedstawił kandydaturę arcybiskupa Krakowa. Znane są słowa, jakie miał wówczas wypowiedzieć w Kaplicy Sykstyńskiej: "Kardynał Wojtyła ma dopiero 58 lat, ale to nie powinno być przeszkodą; przeciwnie - wiele zyskałby na tym Kościół".

Kardynał Karol Wojtyła został wybrany w ósmym głosowaniu. Nieoficjalnie wiadomo, że otrzymał 99 głosów.

Biały dym, zwiastujący wybór papieża, pojawił się nad Kaplicą Sykstyńską około godziny 18. Wkrótce potem nowy papież wyszedł na balkon bazyliki świętego Piotra i wygłosił pierwsze przemówienie do wiwatujących tłumów, którym był niemal całkowicie nieznany.

Powiedział wtedy: "Jeszcze przeżywamy wielki smutek z powodu śmierci naszego ukochanego papieża Jana Pawła I, a oto najdostojniejsi kardynałowie już powołali nowego biskupa Rzymu. Powołali go z dalekiego kraju, z dalekiego, lecz zawsze tak bliskiego przez łączność w wierze i tradycji chrześcijańskiej".

"Bałem się przyjąć ów wybór, jednak przyjąłem go w duchu posłuszeństwa dla Pana naszego Jezusa Chrystusa i w duchu całkowitego zaufania Jego Matce, Najświętszej Maryi Pannie" - mówił Jan Paweł II.

Wyznając: "Nie wiem, czy potrafię rozmawiać waszym... naszym językiem włoskim", poprosił, by go poprawiać, jeśli się pomyli, i właśnie w tym zdaniu popełnił błąd językowy.

Wybór Polaka na Stolicę Piotrową był "psychologicznym trzęsieniem ziemi dla całego wschodu Europy" - powiedział potem kardynał Franz Koenig.

Znany włoski watykanista Gian Franco Svidercoschi w książce "Papież, który nie umiera. Dziedzictwo Jana Pawła II" napisał o obawach i słowach krytyki, jakie pojawiły się po wyborze Polaka. Wyrażano je - zauważył - nie tylko w krajach bloku wschodniego, ale także w samych kręgach watykańskich. Jak stwierdził Svidercoschi, biskupi nie kryli swych wątpliwości dotyczących papieża, który "przybywał z innego świata, z innej historii, a zatem miał inną wizję życia kościelnego, zarządzania Kościołem".

Także wśród bardziej postępowych katolików odczuwało się jeszcze większą "nieufność wobec Polaka". Svidercoschi zwrócił uwagę na jawne uprzedzenia wobec Jana Pawła II, postrzeganego jako konserwatysta i tradycjonalista. Wszystko to zaś - zdaniem włoskiego watykanisty polskiego pochodzenia - wynikało z nieznajomości Polski i polskiego Kościoła oraz samego papieża.

Również we włoskich mediach panowało zdumienie czy wręcz zaskoczenie decyzją konklawe. Dziennik "Corriere della Sera" napisał dzień po wyborze, że tylko nieliczni watykaniści w ogóle odnotowali, iż Karol Wojtyła był wymieniany wśród "papabili", a więc faworytów. Włoska gazeta opisała nastrój panujący wśród całkowicie zaskoczonych wiernych, tłumnie zgromadzonych na Placu świętego Piotra wieczorem 16 października: "Wydaje się, że Rzym chce zgotować nowemu papieżowi specjalne przyjęcie, aby mógł się poczuć jak u siebie, żeby wiedział, że znalazł się w mieście, które mu dobrze życzy i nie da mu odczuć oddalenia od jego ojczyzny, jego ludu, jego wiernych".

Inauguracja pontyfikatu odbyła się w niedzielę 22 października na Placu świętego Piotra. W czasie mszy inauguracyjnej w chwili uroczystego homagium kardynałów doszło do symbolicznego wydarzenia: polski papież złożył hołd prymasowi Stefanowi Wyszyńskiemu.

W homilii Jan Paweł II mówił: "Nie lękajcie się! Otwórzcie, otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi! Otwórzcie drzwi jego zbawczej władzy, otwórzcie jej granice państw, systemy ekonomiczne i polityczne, szerokie obszary kultury, cywilizacji i rozwoju. Nie lękajcie się!".

W liście do wiernych ogłoszonym tydzień po swym wyborze papież napisał między innymi: "Wierzcie mi, że udając się do Rzymu na konklawe, najbardziej pragnąłem wrócić do mojej umiłowanej Archidiecezji i do Ojczyzny. Skoro jednak inna była wola Chrystusa Pana, zostaję i podejmuję to nowe posłannictwo, które mi wyznaczył".

Rekordowa jest statystyka trwającego prawie 27 lat pontyfikatu papieża Polaka. Odbył 104 zagraniczne pielgrzymki do 132 krajów, a w ich trakcie odwiedził 900 miast i miejscowości. Pokonał 1,7 miliona kilometrów, co odpowiada 30-krotnemu okrążeniu Ziemi wokół równika i trzykrotnej odległości między Ziemią a Księżycem. Pielgrzymki do najodleglejszych geograficznie, religijnie i światopoglądowo krajów wyznaczyły cały rytm i program pontyfikatu, a także jego najważniejsze wydarzenia, zwłaszcza zaś były impulsem do historycznych gestów papieża, wyrażających wolę dialogu, pojednania i wyciągnięcia ręki.

Jako pierwszy papież w dziejach odwiedził kościół luterański (w 1983 roku), synagogę (w 1986 roku) i meczet (w 2000 roku).

W 1986 roku, mimo sprzeciwu i zastrzeżeń niektórych kościelnych dostojników, Jan Paweł II zaprosił przedstawicieli wszystkich wyznań i religii do Asyżu na wspólną modlitwę o pokój.

Za nieocenione uważa się jego zasługi dla dialogu katolicko-żydowskiego, dokonał także ważnego otwarcia wobec prawosławia.

Polski papież ogłosił 14 encyklik, 14 adhortacji, 11 konstytucji apostolskich, 43 listy apostolskie. Kanonizował 478 osób, a beatyfikował 1318.

Jan Paweł II zmarł 2 kwietnia 2005 roku.

Po trwającym niespełna sześć lat procesie beatyfikacyjnym został ogłoszony błogosławionym 1 maja tego roku. Na dzień wspomnienia liturgicznego wybrano 22 października, czyli rocznicę inauguracji pontyfikatu. Będzie on obchodzony w diecezjach w Polsce oraz w Rzymie.

Tego dnia w Wiecznym Mieście odbędzie się procesja od Watykanu do bazyliki świętego Jana na Lateranie, którą poprowadzi kardynał Angelo Comastri, archiprezbiter bazyliki świętego Piotra. Następnie mszę w bazylice laterańskiej odprawi papieski wikariusz dla diecezji rzymskiej kardynał Agostino Vallini. W liście do wiernych zaapelował on o liczny udział w tych uroczystościach, które odbędą się pod hasłem "Rzym maszeruje wraz z Janem Pawłem II".