U stóp Góry Potopu

Ahtamar
Administracja Kościoła ormiańskiego składała się z licznych patriarchatów. Najważniejsze z nich znajdowały się w: Jerozolimie, Konstantynopolu, Cylicji, Ahtamarze. Większość z nich funkcjonuje do dziś, a podlega władzy zwierzchniej katolikosa rezydującego w dzisiejszej Armenii. Patriarchat z Cylicji został przeniesiony w 1930 r. do Libanu. Siedziba biskupa ahtamarskiego znajdowała się na wyspie o tej samej nazwie, na jeziorze Wan, w dzisiejszej wschodniej Turcji. W roku 1113 patriarchat został ponownie podniesiony do rangi katolikosatu.

Od czasu wypraw krzyżowych stosunki między Kościołem rzymskokatolickim a ormiańskim układały się poprawnie. Duchowni ormiańscy naciskani przez władze świeckie byli zdecydowani podpisać unię z Rzymem. Podczas soboru florenckiego (1439) papież zażądał ścisłego podporządkowania się mu hierarchii duchownej.

Doprowadziło to do sporu wewnątrz Kościoła ormiańskiego. Dalekosiężnym skutkiem sporu (schizmy) był wybór przez przeciwników unii drugiego katolikosa, który rezydował na Ahtamarze. Z dawnej świetności omawianego miejsca pozostał jedynie niewielki kościół pod wezwaniem Świętego Krzyża. Zewnętrzne mury świątyni pokryte są wyobrażeniami scen biblijnych oraz płaskorzeźbami przedstawiającymi życie codzienne ówczesnej wyspy.

Ściany wewnątrz ozdobione są, podobnie jak na zewnątrz, przedstawieniami z Biblii. Na wyspie znajdują się fundamenty dawnych zabudowań, a we wschodniej części jest dobrze zachowany cmentarz mnichów. Na przełomie XIX i XX w. w wyniku masowej eksterminacji Ormian przez władze tureckie, święte miejsce zostało opuszczone i zapomniane.