Niemcy: J. Ratzinger był za pojednaniem

Gdy arcybiskup Kominek w 1970 r. w dramatycznym apelu do wszystkich partii chrześcijańskich Europy Zachodniej, w tym oczywiście do zachodnioniemieckich chadeków, wystąpił o podejmowanie inicjatyw służących pojednaniu z Polską oraz przeciwdziałaniu fiasku państwowego porozumienia Bensberger Kreis, zwrócił się do frakcji CDU/CSU - niestety, bez sukcesu - z żądaniem, aby poparła podpisanie układu w Warszawie, planowanego na grudzień 1970 r.

Z prac Andrzeja Micewskiego i Hansa-Jakoba Stehle dowiadujemy się, jak bardzo biskupi niemieccy rozczarowali kardynała Wyszyńskiego i polski Kościół. Także Bensberger Kreis był rozczarowany. W euforii posoborowej wierzył, że niemiecki katolicyzm i jego przedstawiciele będą bardziej otwarci i wykażą więcej empatii wobec katolickiej Polski. To właśnie rząd Willy Brandta przejął na tym etapie historii pałeczkę w sztafecie pojednania i poniósł ją dalej. Nic dziwnego więc, że po raz pierwszy w powojennej historii Niemiec czołowi przedstawiciele Kościoła katolickiego (z Bensberger Kreis) wstąpili do partii socjaldemokratycznej i aktywnie wspierali politykę porozumienia. Ten z punktu widzenia Niemców konsekwentny krok, podkreślający pluralizm niemieckiego katolicyzmu, był nie do końca zrozumiały dla przedstawicieli Klubów Inteligencji Katolickiej.

Do nich - a więc również do Josepha Ratzingera - kardynał Wyszyński napisał już w 1968 r. poruszający list, w którym pisał: "Jest dla nas wielce radosne, że możemy Wam podziękować za chrześcijańską odwagę, chrześcijańską dobrą wolę oraz szerokie horyzonty w ocenie sytuacji międzynarodowej. Stronice Waszego wyważonego Memorandum są przesiąknięte duchem Ewangelii".

W roku 1970 delegacja Bensberger Kreis została bardzo serdecznie przyjęta przez arcybiskupa Kominka. W okresie stanu wojennego bensberczycy utrzymywali bliskie kontakty z Klubem Inteligencji Katolickiej we Wrocławiu oraz z wieloma tamtejszymi parafiami.

Zgoda Josepha Ratzingera na memorandum "Bensberger Kreis"

Oświadczam, iż składając swój podpis, zgadzam się z "Memorandum katolików niemieckich w sprawach polsko-niemieckich".

Dopisek odręczny brzmi: "Nie zgadzam się jedynie z akapitem 2 na stronie 4 ("Jako Chrześcijanie ...prawdziwość"). Fragment ten wyraża jednostronnie moim zdaniem fałszywą teologię polityczną prof. Metza [chodzi o teorię rządzenia państwem według zasad Prawdy Objawionej - red]. Stanowczo powinien być wykreślony. Poza tym jestem wdzięczny i szczęśliwy, że taka inicjatywa, na którą od dawna czekałem, została w końcu podjęta".

Friedhelm Boll jest pracownik archiwum Fundacji im. Friedricha Eberta. Poruszone w artykule zagadnienia będą tematem konferencji organizowanej w dniach 26-27 listopada 2005 r. w Warszawie przez Fundację im. Friedricha Eberta, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Niemiecki Instytut Historyczny.