Audiencja środowa: Uwielbienie Boga, który wybawia człowieka

Apostoł poczuwa się do duchowej więzi z Pslamistą w radosnym zaufaniu i w szczerym świadectwie, mimo cierpień i słabości ludzkich. Pisząc do Rzymian, Paweł znów sięgnie do wiersza 2. tego Psalmu i ukaże kontrast między wiernym Bogiem a nieuporządkowanym człowiekiem: "Bóg przecież musi okazać się prawdomówny, każdy zaś człowiek - kłamliwy" (Rz 3, 4).

Późniejsza tradycja uczyni z tej pieśni sławienie męczeństwa (por. Orygenes, "Esortazione al martirio", 18: Testi di Spiritualita, Mediolan 1985, str. 127-29) ze względu na potwierdzenie "drogocennej śmierci czcicieli Pana" (por. Ps 116 [114-115], 15). Albo będzie to także tekst eucharystyczny, jeśli weźmiemy pod uwagę odniesienie do "kielicha zbawienia", który podnosi Psalmista, przywołując imię Pańskie (por. w. 13). Kielich ten tradycja chrześcijańska utożsamia z "kielichem błogosławieństwa" (por. 1 Kor 10, 16), z "kielichem Nowego Przymierza" (por. 1 Kor 11, 25; Łk 22, 20); są to wyrażenia, które w Nowym Testamencie odsyłają właśnie do Eucharystii.

2. Psalm 116 (114-115) w oryginale hebrajskim tworzy jedną kompozycję z Psalmem poprzednim, czyli 114. Obydwa stanowią jednolite dziękczynienie, skierowane do Pana, który wyzwala z koszmaru śmierci.

W naszym tekście jawi się wspomnienie niepokojącej przeszłości: modlący się dzierży wysoko pochodnię wiary, nawet wtedy, gdy na jego wargach pojawiła się gorycz rozpaczy i niewierności (por. Ps 116, 10). Błaganie to przemienia się jednak obecnie we wdzięczność, gdyż Pan podniósł swego wiernego z otchłani kłamstwa (por. w. 12).

Modlący się jest jednak gotów złożyć ofiarę dziękczynną, w której wypije kielich obrzędowy, puchar świętego napoju, będący znakiem uznania za wyzwolenie (por. w. 13). Dlatego też Liturgia jest miejscem uprzywilejowanym, podczas którego wznosi się pełną wdzięczności chwałę Bogu Zbawicielowi.

3. Istotnie czyni się wyraźny gest nie tylko w odniesieniu do obrzędu ofiarniczego, ale także do zgromadzenia "całego ludu", przed którym modlący się wypełnia swój ślub i daje świadectwo wiary (por. w. 14). W tych okolicznościach to on wyrazi publicznie swą wdzięczność, dobrze wiedząc, że także wtedy, gdy zagraża mu śmierć, Pan pochyla się nad nim z miłością. Bóg nie jest obojętny wobec dramatu swego stworzenia, ale rozrywa jego kajdany (por. w. 16).

Modlący się, wyzwolony od śmierci, czuje się "sługą" Pana, "synem twej służebnicy" (tamże) - jest to piękne wyrażenie wschodnie dla podkreślenia, że urodził się w domu swego pana. Psalmista wyznaje w pokorze i z radością swą przynależność do domu Boga, do rodziny stworzeń zjednoczonych z Nim w miłości i wierności.

4. Psalm kończy się ponownym przywołaniem przez modlącego się obrzędu dziękczynienia, który będzie sprawowany na dziedzińcu świątyni (por. ww. 17-19). Jego modlitwa znajdzie się tym samym w środowisku wspólnotowym. Jego osobiste zachowanie jest opowiedziane, aby było dla wszystkich bodźcem do uwierzenia w Pana i ukochania Go. Dlatego w tle możemy dostrzec cały lud Boży, gdy dziękuje Panu życia, który nie zostawia sprawiedliwego na ciemnym padole bólu i śmierci, ale prowadzi go ku nadziei i życiu.

5. Zakończmy nasze rozważania słowami św. Bazylego Wielkiego, który w homilii na temat Psalmu 115 tak komentuje pytanie i odpowiedź z tego Psalmu: "«Cóż oddam Panu za wszystko, co mi wyświadczył? Podniosę kielich zbawienia». Psalmista wymienił niezliczone dary otrzymane od Boga: od niebytu został powołany do istnienia, został ukształtowany przez ziemię i wyposażony w rozum... potem doszła ekonomia zbawienia rodzaju ludzkiego, gdy uznał, że Pan dał samego siebie na odkupienie za nas wszystkich; i pozostaje niepewny, szukając wśród wszystkich swoich rzeczy daru, który byłby godny Pana. «Cóż więc oddam Panu?» Ani ofiary, ani całopalenia... ale całe moje własne życie. Dlatego mówi: «Podniosę kielich zbawienia», nazywając kielichem cierpienie w walce duchowej, sprzeciw wobec grzechu aż do śmierci. Jest to zresztą to, o czym nauczał Zbawca w Ewangelii: «Panie, jeśli to możliwe, oddal ode Mnie ten kielich»; a potem znowu do uczniów: «czyż możecie pić z kielicha to, co Ja pić będę?», wyjaśniając jasno, że chodzi o śmierć, którą poniósł dla zbawienia świata" (PG XXX, 109).