Audiencja środowa: Uwielbienie Boga, który wybawia człowieka

KAI

publikacja 25.05.2005 16:59

Psalm 116 (114-115) o uwielbieniu Boga, który wybawia człowieka z ucisku i niebezpieczeństwa śmierci rozważał Benedykt XVI podczas audiencji generalnej w Watykanie.

W obecności ok. 27 tys. pielgrzymów z całego świata zgromadzonych na Placu św. Piotra Papież wezwał wspólnotę międzynarodową do pomocy "umiłowanym ludom Afryki". Licznie zgromadzonych Polaków pozdrowił w ojczystym języku.

Przed audiencją Ojciec Święty przejechał pomiędzy sektorami pozdrawiając i błogosławiąc wiernych. Nad głowami pielgrzymów powiewały m. in. flagi polskie, niemieckie, brazylijskie i argentyńskie. Tradycyjnie najbliżej papieskiego tronu miejsca zajęli chorzy i niepełnosprawni. Audiencję rozpoczęło odśpiewanie omawianego przez Benedykta Psalmu 116.

Streszczenie papieskiej katechezy odczytał ks. prałat Paweł Ptasznik z polskiej sekcji sekretariatu stanu. Papież rozważając psalm 116 (114 - 115) mówił: "Psalm, który dzisiaj rozważamy jest uwielbieniem Boga, który wybawia człowieka z ucisku i niebezpieczeństwa śmierci. Wzywany w chwili zagrożenia okazuje swoje miłosierdzie, przywraca pokój ducha i nadzieję. Psalmista ufa, że zawsze będzie zawsze chodził w obecności Pana. Zadaje sobie pytanie, w jaki sposób mógłby odwdzięczyć się Bogu. I dochodzi do wniosku, że jedyną odpłatą godną Pana jest ofiarowanie całego swojego życia. Symbolicznym znakiem tego oddania jest złożenie ofiary pochwalnej. W słowach psalmisty : 'Podniosę kielich zbawienia i wezwę imienia Pańskiego'. (Ps 116, 13) tradycja Kościoła upatruje zapowiedź Eucharystii, ofiary miłości i uwielbienia".

Po rozważaniach Papież pozdrowił zebranych m. in. w językach: francuskim, angielskim, hiszpańskim, niemieckim i polskim.

Po angielsku Papież przypomniał, że dzisiaj obchodzony jest Dzień Afryki poświęcony "umiłowanym ludom Afryki". "Zachęcam wszystkie katolickie instytucje, aby wspierały ludzi w potrzebie oraz mam nadzieję i modle się, aby wspólnota międzynarodowa coraz bardziej angażowała się w problemy kontynentu afrykańskiego" - powiedział Papież.

Zwracając się do Polaków, Benedykt XVI: "Pozdrawiam obecnych tu Polaków. Niech uroczystość Bożego Ciała rozpala we wszystkich miłość do Chrystusa obecnego w Eucharystii. Niech Bóg Wam błogosławi".

Wśród pielgrzymów z Polski na Placu św. Piotra byli m. in.: pielgrzymka archidiecezji łódzkiej z abp Władysławem Ziółkiem i władzami miasta, młodzież z szkół katolickich z Poznania i Warszawy, Krakowa, Nowego Targu, grupa Polonii z Niemiec, pielgrzymka pallotyńska z całej Polski.

Papież zachęcił wszystkich pielgrzymów do uczestniczenia w jutrzejszych uroczystościach Bożego Ciała. Sam odprawi jutro o godz. 19 Mszę św. w Bazylice św. Jana na Lateranie i poprowadzi procesję do Bazyliki Santa Maria Maggiore.

Na zakończenie audiencji po odmówieniu modlitwy "Ojcze nasz" Papież udzielił wszystkim apostolskiego błogosławieństwa.

Publikujemy cały tekst papieskiej katechezy:

1. Psalm 116 (115), którego słowami przed chwilą się modliliśmy, był zawsze w użyciu w tradycji chrześcijańskiej, począwszy od św. Pawła, który cytując jego początek w greckim tłumaczeniu Septuaginty, tak oto pisze do chrześcijan Koryntu: "Uwierzyłem, dlatego przemówiłem; my także wierzymy i dlatego mówimy" (2 Kor 4, 13).

Apostoł poczuwa się do duchowej więzi z Pslamistą w radosnym zaufaniu i w szczerym świadectwie, mimo cierpień i słabości ludzkich. Pisząc do Rzymian, Paweł znów sięgnie do wiersza 2. tego Psalmu i ukaże kontrast między wiernym Bogiem a nieuporządkowanym człowiekiem: "Bóg przecież musi okazać się prawdomówny, każdy zaś człowiek - kłamliwy" (Rz 3, 4).

Późniejsza tradycja uczyni z tej pieśni sławienie męczeństwa (por. Orygenes, "Esortazione al martirio", 18: Testi di Spiritualita, Mediolan 1985, str. 127-29) ze względu na potwierdzenie "drogocennej śmierci czcicieli Pana" (por. Ps 116 [114-115], 15). Albo będzie to także tekst eucharystyczny, jeśli weźmiemy pod uwagę odniesienie do "kielicha zbawienia", który podnosi Psalmista, przywołując imię Pańskie (por. w. 13). Kielich ten tradycja chrześcijańska utożsamia z "kielichem błogosławieństwa" (por. 1 Kor 10, 16), z "kielichem Nowego Przymierza" (por. 1 Kor 11, 25; Łk 22, 20); są to wyrażenia, które w Nowym Testamencie odsyłają właśnie do Eucharystii.

2. Psalm 116 (114-115) w oryginale hebrajskim tworzy jedną kompozycję z Psalmem poprzednim, czyli 114. Obydwa stanowią jednolite dziękczynienie, skierowane do Pana, który wyzwala z koszmaru śmierci.

W naszym tekście jawi się wspomnienie niepokojącej przeszłości: modlący się dzierży wysoko pochodnię wiary, nawet wtedy, gdy na jego wargach pojawiła się gorycz rozpaczy i niewierności (por. Ps 116, 10). Błaganie to przemienia się jednak obecnie we wdzięczność, gdyż Pan podniósł swego wiernego z otchłani kłamstwa (por. w. 12).

Modlący się jest jednak gotów złożyć ofiarę dziękczynną, w której wypije kielich obrzędowy, puchar świętego napoju, będący znakiem uznania za wyzwolenie (por. w. 13). Dlatego też Liturgia jest miejscem uprzywilejowanym, podczas którego wznosi się pełną wdzięczności chwałę Bogu Zbawicielowi.

3. Istotnie czyni się wyraźny gest nie tylko w odniesieniu do obrzędu ofiarniczego, ale także do zgromadzenia "całego ludu", przed którym modlący się wypełnia swój ślub i daje świadectwo wiary (por. w. 14). W tych okolicznościach to on wyrazi publicznie swą wdzięczność, dobrze wiedząc, że także wtedy, gdy zagraża mu śmierć, Pan pochyla się nad nim z miłością. Bóg nie jest obojętny wobec dramatu swego stworzenia, ale rozrywa jego kajdany (por. w. 16).

Modlący się, wyzwolony od śmierci, czuje się "sługą" Pana, "synem twej służebnicy" (tamże) - jest to piękne wyrażenie wschodnie dla podkreślenia, że urodził się w domu swego pana. Psalmista wyznaje w pokorze i z radością swą przynależność do domu Boga, do rodziny stworzeń zjednoczonych z Nim w miłości i wierności.

4. Psalm kończy się ponownym przywołaniem przez modlącego się obrzędu dziękczynienia, który będzie sprawowany na dziedzińcu świątyni (por. ww. 17-19). Jego modlitwa znajdzie się tym samym w środowisku wspólnotowym. Jego osobiste zachowanie jest opowiedziane, aby było dla wszystkich bodźcem do uwierzenia w Pana i ukochania Go. Dlatego w tle możemy dostrzec cały lud Boży, gdy dziękuje Panu życia, który nie zostawia sprawiedliwego na ciemnym padole bólu i śmierci, ale prowadzi go ku nadziei i życiu.

5. Zakończmy nasze rozważania słowami św. Bazylego Wielkiego, który w homilii na temat Psalmu 115 tak komentuje pytanie i odpowiedź z tego Psalmu: "«Cóż oddam Panu za wszystko, co mi wyświadczył? Podniosę kielich zbawienia». Psalmista wymienił niezliczone dary otrzymane od Boga: od niebytu został powołany do istnienia, został ukształtowany przez ziemię i wyposażony w rozum... potem doszła ekonomia zbawienia rodzaju ludzkiego, gdy uznał, że Pan dał samego siebie na odkupienie za nas wszystkich; i pozostaje niepewny, szukając wśród wszystkich swoich rzeczy daru, który byłby godny Pana. «Cóż więc oddam Panu?» Ani ofiary, ani całopalenia... ale całe moje własne życie. Dlatego mówi: «Podniosę kielich zbawienia», nazywając kielichem cierpienie w walce duchowej, sprzeciw wobec grzechu aż do śmierci. Jest to zresztą to, o czym nauczał Zbawca w Ewangelii: «Panie, jeśli to możliwe, oddal ode Mnie ten kielich»; a potem znowu do uczniów: «czyż możecie pić z kielicha to, co Ja pić będę?», wyjaśniając jasno, że chodzi o śmierć, którą poniósł dla zbawienia świata" (PG XXX, 109).