Kardynałowie Franciszka

Kardynałowie od potrzebujących

Drugi raz z rzędu papież pominął takie tradycyjne kardynalskie diecezje jak Madryt i Toledo (w Hiszpanii purpurę otrzyma arcybiskup Valladolid Ricardo Blázquez Pérez) oraz Turyn i Wenecję. Nowi włoscy kardynałowie zostali wzięci z pierwszej linii frontu. 68-letni arcybiskup Agrygentu na Sycylii Francesco Montenegro znany jest z zaangażowania społecznego, zwłaszcza na rzecz imigrantów. To do jego diecezji należy Lampedusa, gdzie przybywają tysiące zdesperowanych uchodźców z ogarniętej konfliktami Afryki Północnej. Towarzyszył on papieżowi Franciszkowi w jego podróży na tę wyspę w pierwszych miesiącach pontyfikatu, a potem wielokrotnie informował o podejmowanych działaniach.

– Rozmawiałem z papieżem tuż po ogłoszeniu nominacji, powtórzył mi to, co sam usłyszał po konklawe: – Tylko nie zapominaj o biednych! – mówi abp Montenegro. O cierpiących troszczy się również arcybiskup Ankony Edoardo Menichelli. Współpracownicy przyszłego kardynała określają go jako bardzo skromnego człowieka, któremu na sercu leży los rodzin i dzieci w trudnej sytuacji. „Kiedy kończy obowiązki w kurii, wsiada do swej wysłużonej pandy i rozwozi pomoc potrzebującym” – mówi jeden z miejscowych księży. A drugi dodaje: „Mimo swych 75 lat systematycznie gra z seminarzystami w piłkę, a potem zabiera ich na wizyty do chorych i ubogich”. Abp Menichelli jest też zaangażowany w dialog międzyreligijny. Wychowywał się razem z rodzeństwem obecnego rabina Rzymu. – Wiedziałem, że możemy się bawić i że mogę ich odwiedzać, mama mi jednak wpoiła, bym ich nigdy nie pytał o religię i pochodzenie. To były przecież czasy nazizmu – wspomina. Sześciu z 15 nowych kardynałów elektorów uczestniczyło w ostatnim synodzie o rodzinie: z Lizbony, Wellington, Ankony, Valladolid, Tonga i Addis Abeby.

Ten ostatni należy do zgromadzenia księży misjonarzy i jest arcybiskupem Addis Abeby obrządku etiopskiego. – Katolicy są w Etiopii mniejszością. Kraj pogrążony jest w ogromnej biedzie, a władze nie zawsze respektują prawa mniejszości – mówi abp Berhaneyesus Demerew Souraphiel, przypominając, że Etiopia to najstarszy chrześcijański kraj w Afryce Subsaharyjskiej. Teraz staje się on schronieniem dla tysięcy uchodźców z Erytrei i Sudanu, gdzie chrześcijanie są otwarcie prześladowani, a prawa człowieka powszechnie deptane. Pierwszy kardynał z Wysp Zielonego Przylądka musi się troszczyć nie tylko o 500 tys. katolików w tym kraju, ale i liczącą 700 tys. osób diasporę rozsianą w Ameryce i Europie, co jest m.in. wynikiem kolonizacji tego kraju przez Portugalczyków.

Przedstawicielem Kościoła prześladowanego jest mianowany kardynałem arcybiskup Hanoi Pierre Nguyên Văn Nhon. – Franciszek dostrzegł męczeństwo naszych wiernych i podejmowany przez nas heroiczny trud codziennego świadectwa – komentuje swoją nominację. W tym kluczu można też spojrzeć na nominację kardynała dla Meksyku. Kościół w tym kraju cierpi z ręki handlarzy narkotyków, którzy starają się uciszyć ten jedyny głos sprzeciwu przeciwko dokonywanym przez kartele narkotykowe zbrodniom. Tylko w minionym roku zamordowali oni pięciu meksykańskich księży. Kardynalskie nominacje Franciszka pokazują nie tylko, gdzie dziś naprawdę mocno bije serce Kościoła, ale i decydują o przyszłym konklawe. Ze 125 obecnych kardynałów elektorów 31 mianował Franciszek w ciągu zaledwie dwóch lat pontyfikatu. 60 ustanowił Benedykt XVI, a 34 pochodzi z rozdania Jana Pawła II. Wkrótce te proporcje mogą się znacząco zmienić. Po zaplanowanym na 14 lutego 2015 konsystorzu, na którym wręczone zostaną kapelusze kardynalskie, ma się odbyć dyskusja na temat podniesienia liczby kardynałów elektorów.

Obecnie decyzją Pawła VI, potwierdzoną przez kolejnych papieży, nie może ona przekroczyć 120 uprawnionych do udziału w konklawe (w najbliższym czasie kilku purpuratów ukończy 80 lat i straci prawo do udziału w konklawe). Jeśli proponowane zmiany wejdą w życie, to nowego papieża wybierać będzie 140 kardynałów elektorów z najdalszych zakątków globu.