Odpust św. Wojciecha

Niedzielne uroczystości tradycyjnie rozpoczęła procesja z relikwiami św. Wojciecha, która przeszła udekorowanymi ulicami Gniezna na Plac św. Wojciecha u stóp katedry. Prócz srebrnego relikwiarza biskupa męczennika niesiono w niej także relikwie św. Jana Pawła II, św. Stanisława, bł. Radzyma Gaudentego oraz innych świętych i błogosławionych.

Później w katedrze gnieźnieńskiej kard. Stanisław Dziwisz, w obecności Prymasa Polski abp. Józefa Kowalczyka, poświęcił kaplicę dedykowaną św. Janowi Pawłowi II. Z okazji kanonizacji papieża Polaka, z inicjatywy Prymasa, na nowo zaaranżowano jej wnętrze. Powstał m.in. ołtarz, na którym znajdują się relikwie świętego papieża, uroczyście przekazane archidiecezji gnieźnieńskiej podczas uroczystości ku czci św. Wojciecha w 2012 r.

Metropolita krakowski, długoletni najbliższy współpracownik św. Jana Pawła II przywołał słowa papieża Polaka wypowiedziane w Gnieźnie w 1997 r., że nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha. "Ten najgłębszy fundament jedności przyniosło Europie i przez wieki go umacniało chrześcijaństwo (…) A obecny brak jej duchowej jedności wynika głównie z kryzysu tej chrześcijańskiej samoświadomości - mówił wówczas Jan Paweł II.

- Odczytujemy te słowa po siedemnastu latach od ich wygłoszenia. Nie straciły one nic ze swej aktualności – mówił kard. Dziwisz, zachęcając do wdzięczności za wszelkie dobro, jakie dokonało się w tym czasie w Europie i w Polsce, ale i do pamiętania o tym, że zarówno życie osobiste, jak i wspólnotowe, trwale budować można tylko na Bogu. Sekretarz polskiego papieża podkreślił również, że dar świętości Jana Pawła II jest zobowiązujący. Należy go przyjąć i odczytać jako wezwanie do osobistej świętości każdej i każdego z nas: w tym środowisku, na tym posterunku, gdzie nas postawiła Opatrzność.

Uroczystą sumę odpustową będącą również ogólnopolskim dziękczynieniem za kanonizację papieża Jana Pawła II koncelebrowało prawie 40 arcybiskupów i biskupów. W uroczystościach uczestniczyli duchowni z Niemiec i Czech, przedstawiciele władz państwowych i lokalnych, burmistrzowie i merowie miast zaprzyjaźnionych z Gnieznem, władze uczelni wyższych, reprezentanci organizacji i stowarzyszeń kościelnych, bractw i zakonów rycerskich, młodzież, mieszkańcy Gniezna i pielgrzymi.

Jak co roku pod koniec Mszy św. nuncjusz apostolski w Polsce abp. Celestino Migliore pobłogosławił i wręczył krzyże misyjne duchownym i świeckim udającym się na misje. Obrzęd ten zapoczątkował w 1979 r. Jan Paweł II. W 1997 r., podczas drugiej wizyty papieża w Gnieźnie został on powtórzony i jest kontynuowany do dziś.

Krzyże misyjne przyjęło 41 osób: 22 kapłanów, 2 diakonów, 9 sióstr zakonnych i 8 osób świeckich. Pochodzą z archidiecezji: białostockiej, częstochowskiej, gnieźnieńskiej, krakowskiej, poznańskiej, przemyskiej, szczecińsko-kamieńskiej, warszawsko-praskiej oraz diecezji: bydgoskiej, elbląskiej, gliwickiej, kieleckiej, legnickiej, łomżyńskiej, opolskiej, pelplińskiej, płockiej, rzeszowskiej, sandomierskiej, sosnowieckiej, tarnowskiej, włocławskiej, zamojsko-lubaczowskiej i zielonogórsko-gorzowskiej.

Misjonarze i misjonarki będą pracować m.in. w Czadzie, Peru, Sudanie, Kamerunie, Pakistanie, na Kubie, w Kongo, Boliwii, Tanzanii, na Islandii, w Urugwaju, Ekwadorze, Ghanie, Papui Nowej Gwinei, Kenii i Gruzji.

Podczas tegorocznych uroczystości świętowojciechowych, będących ogólnopolskim dziękczynieniem za kanonizację Jana Pawła II, została również poświęcona nowa Nekropolia Prymasów Polski w podziemiach katedry gnieźnieńskiej. Poświęcenia dokonał Prymas Polski abp Józef Kowalczyk w sobotni wieczór 3 maja, przed rozpoczęciem Nieszporów o św. Wojciechu. Nabożeństwu przewodniczył abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański i przewodniczący KEP, a homilię wygłosił abp Marek Jędraszewski z Łodzi, wiceprzewodniczący KEP.

Świętowojciechowe obchody zakończą się wieczorem drugimi Nieszporami o św. Wojciechu sprawowanymi w katedrze gnieźnieńskiej pod przewodnictwem sekretarza generalnego KEP bp. Wojciecha Polaka. Homilię podczas nabożeństwa wygłosi bp Damian Bryl, biskup pomocniczy poznański. Po nieszporach, zgodnie z tradycją, Prymas Polski udzieli błogosławieństwa dzieciom.

Gnieźnieńskie uroczystości świętowojciechowe należą do najstarszych i największych w Polsce. Pierwszym odnotowanym przez kroniki aktem kultu św. Wojciecha był Zjazd Gnieźnieński w roku 1000. Kolejne wzmianki odnotowano na przełomie XII i XIII wieku. Z okresu tego pochodzi kilkanaście dokumentów noszących podpisy książąt wielkopolskich i tę samą datę – 23 kwietnia, co wskazuje na to, że uroczystości patronalne ku czci św. Wojciecha miały już formę zorganizowaną.

Na przestrzeni wieków do grobu św. Wojciecha pielgrzymowali wielcy i mali. Szczególnie często zjawiali się w Gnieźnie jako pątnicy książę Bolesław Pobożny i Przemysł II. U relikwii męczennika modlił się także Władysław Jagiełło po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem. Orędownictwu św. Wojciecha polecił się także król Zygmunt Stary, który wobec zagrożenia tureckiego w 1511 roku publicznie oświadczył, że zamiast liczyć na pomoc innych narodów lub szczęście wojenne, woli liczyć na św. Wojciecha.

Uroczystości świętowojciechowe o charakterze zbliżonym do współczesnego zaczęto organizować w Gnieźnie w pierwszej połowie ubiegłego wieku. Święty Jan Paweł II uczestniczył w nich co roku najpierw jako biskup, a później jako arcybiskup metropolita krakowski. Wspólnie z kard. Stefanem Wyszyńskim udzielał także błogosławieństwa dzieciom na zakończenie uroczystości.

Święty Wojciech urodził się w czeskich Libicach w 956 roku. W wieku 27 lat został biskupem praskim. Wypędzony z Pragi przybył do Gniezna na dwór księcia Bolesława Chrobrego.

Zginął tydzień po rozpoczęciu misji w Prusach. Jego ciało wykupił od Prusów Bolesław Chrobry. Według legendy zapłacił za nie tyle kilogramów złota, ile ważyło. Relikwie misjonarza - męczennika umieszczono na ołtarzu romańskiej katedry w Gnieźnie.