5. rocznica śmierci o. M. Krąpca

W Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II 8 maja, miały miejsce Wykłady Otwarte im. Ojca Profesora Mieczysława A. Krąpca OP. Spotkanie poświęcone osobie i dziełu jednego z największych polskich filozofów odbyło się z okazji 5. rocznicy jego śmierci. Uroczystość została zorganizowana przez Katedrę Metafizyki KUL i Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, oddział Società Internazionale Tommaso d’Aquino.

Spotkanie rozpoczęło się modlitwą przy grobach oo. Dominikanów na cmentarzu przy ul. Lipowej, następnie zebrani udali się na Mszę świętą, której przewodniczył i kazanie wygłosił ks. bp. Henryk Tomasik, ordynariusz diecezji radomskiej. Podczas uroczystości zostały wręczone nagrody im. M. A. Krąpca za prace magisterskie i licencjackie. Kolejne spotkanie zostało poświęcone "Krąpca filozofii uniwersytetu". Tegoroczny wykład pt. O uniwersytecie katolickim wygłosił prof. Stefan Sawicki, profesor, prorektor i wieloletni współpracownik Ojca Krąpca.

Wykład został poprzedzony filmem zawierającym wypowiedź ojca Krąpca, poświęconej zadaniom KUL jako uniwersytetu katolickiego oraz okolicznościom powstania i symbolicznej wymowie słynnego pomnika na arkadowym dziedzińcu KUL. Pomnik przedstawia Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego i Jana Pawła II podczas składania homagium po konklawe. Wypowiedź filmowa, jak i wykład prof. Sawickiego zawierały refleksję nad rolą uniwersytetu i kształcenia uniwersyteckiego w kulturze. Wybór tematu jest szczególnie aktualny w sytuacji narastającego od lat kryzysu edukacji, którego szczególnie ostrym przejawem jest kryzys kształcenia uniwersyteckiego na całym świecie.

Podczas spotkania zaakcentowano koncepcję uniwersytetu jako głównego środowiska społecznego odkrywania, pielęgnowania i upowszechniania prawdy. Ten osobowy i społeczny prawdziwościowy wymiar uniwersytetu oraz specyfika podejmowanych na uniwersytecie badań naukowych i nauczania zorientowanego na osobowy rozwój człowieka sytuuje go wśród najważniejszych zdobyczy europejskiej kultury. Refleksja nad uniwersytetem nie byłaby jednak pełna bez zwrócenia uwagi na specyfikę i historię Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, którego niezbywalną rolę ojciec Krąpiec widział w jego umiejętności twórczej współpracy rozumu oświeconego wiarą i zdolnego wznieść się do mądrości dotykającej spraw ostatecznych. To przekłada się na ów „trójrytm: dydaktyki, wychowania i nauki”, który „jest ze sobą ściśle zrośnięty, i gdy któryś z tych aspektów zanika, upada przez to samo życie uniwersyteckie, upada sama instytucja uniwersytetu”. Innym ważnym wymiarem jest podejmowana przez uniwersytety posługa człowiekowi: „Prace każdego uniwersytetu przebiegają na ogół utartymi drogami; praca zaś uniwersytetu typu humanistycznego [...] wiąże się przede wszystkim z problematyką człowieka, zawsze aktualną, nigdy nie starzejącą się, a dziś szczególnie doniosłą. Nigdy bowiem bardziej niż dziś nie był człowiek zagrożony przez człowieka i przez jego wytwory uzyskane dzięki nauce”.

Mieczysław Albert Krąpiec urodził się w r. 1921 w Berezowicy Małej koło Zbaraża. Od r. 1947 związany był z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, jako profesor, dziekan Wydziału Filozofii i wreszcie jako opatrznościowy w trudnych dla uniwersytetu latach komunizmu rektor (1970–1983). Jako profesor filozofii opracował podstawowe jej dziedziny, jak metafizyka, filozofia polityki, filozofia człowieka, teoria poznania, w efekcie czego powstało ponad 30 monografii i kilkaset artykułów. Dzieła te, jak i trwająca ponad półwiecze praca dydaktyczna przyczyniły się do wychowania licznych pokoleń polskiej inteligencji.

O. Krąpiec był głównym współtwórcą realistycznej filozofii klasycznej w ramach tzw. Filozoficznej Szkoły Lubelskiej. Otrzymał tytuł doktora honoris causa od University of Toronto i w Leuven oraz Eksperymentalnego Instytutu Pedagogicznego w Tarnopolu w uznaniu zasług na polu naukowym i dydaktycznym. Był członkiem wielu krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych, m.in. Polskiej Akademii Nauki, Polskiej Akademii Umiejętności, Towarzystwa Naukowego KUL, honorowym prezesem Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu oraz inicjatorem prac nad pierwszą w historii polskiej kultury dziesięciotomową Powszechną Encyklopedią Filozofii.

Ojciec Krąpiec jako rektor jedynego w bloku wschodnim uniwersytetu katolickiego w czasach komunizmu zasłynął szczególnie jako skuteczny obrońca suwerennego bytu i niezależności uczelni. Podkreślał on, że „Determinacja od zewnątrz prac naukowych na uniwersytetach, prócz niewątpliwych korzyści społecznych, może – gdy jest rygorystycznie realizowana – spowodować zatracenie sensu samej pracy naukowej, ograniczenie prawdy, a w konsekwencji – zniewolenie człowieka”.