Ukraińskie rozdroże

Ale Kuczma wyszedł ze skandalu osłabiony, wizerunek Ukrainy na Zachodzie legł w gruzach a ostatnie wątpliwości wobec odwołania Juszczenki, który był wskazywany przez opozycje otwarcie jako alternatywny przywódca, upadły. Obecny premier, Antolij Kinach jest powiązany z oligarchami, którzy wyraźnie przyjęli już prorosyjski kurs. Ten bardzo pesymistyczny obraz dopełnia sytuacja społeczna. Ukraińcy są podzieleni zarówno pod względem religijnym jak i politycznym.

Przy czym podziały te nie do końca się pokrywają. Analiza wyników wyborczych i badań opinii publicznej wskazuje, że na zachodniej Ukrainie najwyżej cenione są wartości patriotyczne, że wschodnia Ukraina wyraźnie steruje w kierunku Rosji jako pożądanego partnera gospodarczego i politycznego, wreszcie, że decyzje polityczne Ukrainy centralnej są motywowane głównie czynnikami ekonomicznymi. Powszechna bieda i masowe bezrobocie wpływać zaczęły na biologiczną substancje narodu. Ukraina się "zwija" od kilku lat odnotowując ujemny przyrost naturalny. Młodzież niemal w _ za najbardziej atrakcyjne zawody dla siebie uznaje prostytutkę i żołnierza mafii. W sporej części kraju straszą miasta - widma bez przemysłu i perspektyw rozwojowych. A nadzieje na przyszłość przybierają kształt najprostszych oczekiwań na stabilizację bytu materialnego - w najprostszym znaczeniu pełnego garnka.

Przed dwoma tygodniami będąc w Kijowie rozmawiałem ze sprzedawcami i kupującymi na "Besarabce" najbardziej znanym bazarze stolicy Ukrainy. Zorientowawszy się, ze jestem Polakiem rozmówcy nawiązywali do wizyty Papieża. Mówili o niej życzliwie, ale szokujące były oczekiwania - otóż według większości pozytywnym skutkiem wizyty ma być to, że Ojciec Święty przywiezie pieniądze. Nie precyzowali jak, ale liczyli, że wizyta Jana Pawła II przełoży się na napływ dolarów. Iskierką nadziei na przyszłość wydaje się wystąpienie prezydenta Busha w Warszawie i stanowisko szczytu Unii Europejskiej w Goeteborgu.

W obu wypadkach bardzo wyraźnie została przedstawiona konieczność stworzenia europejskiej perspektywy dla Ukrainy. W połączeniu z wizytą Ojca Świętego - wsparta przez prezydenta Kuczmę wbrew stanowisku Moskwy - tworzy to szansę. Szansę na to by Ukraina nie przesunęła się definitywnie na wschód. Rola Polaków w tym procesie jest absolutnie kluczowa. Bycie adwokatem i życzliwym partnerem Kijowa bywa trudne. Musimy jednak mieć świadomość, że jest to nasz najgłębszy narodowy interes. Nawet jeżeli jest to zajęcie niewdzięczne i kosztowne. Bo wybór Ukrainy określi jakie będą granice Europy w XXI wieku.