Bliskie związki Benedykta XVI z Austrią

Przyszły papież nawiązał wówczas pośrednio do swych, istotnych dla ekumenizmu poglądów, jakie wypowiedział wcześniej również w Wiedniu: w kwietniu 1974 r. na sympozjum zorganizowanym przez fundację "Pro Oriente" oraz w 1976 r. na Wydziale Teologicznym w Grazu. Joseph Ratzinger komentował wówczas formułę pozdrowienia, użytą przez patriarchę Konstantynopola Atenagorasa, gdy 25 czerwca 1967 r. w Konstantynopolu powitał Pawła VI: "I spójrzcie, mamy pośród nas, wbrew wszelkim ludzkim oczekiwaniom, pierwszego z nas podług godności, przewodniczącego miłości".

Jako prefekt najważniejszej kongregacji watykańskiej kard. Ratzinger co pewien czas zabierał głos w wewnątrzkościelnej dyskusji w Austrii, przede wszystkim w kontekście "dialogu dla Austrii" po kryzysie tzw. "sprawy Groera". Gdy ujawniono, że ówczesny przewodniczący episkopatu tego kraju i arcybiskup wiedeński wykorzystał przed laty seksualnie kleryka, niemal pół miliona osób wystąpiło z Kościoła i zawiązał się ruch "Jesteśmy Kościołem", domagający się radykalnych reform.

W liście do ówczesnego przewodniczącego episkopatu, bp. Johanna Webera, kard. Ratzinger zarzucił autorom inicjatywy, że przyczyniają się do "podziału między ludem Bożym a władzami kościelnymi" i propagują "model demokratycznego Kościoła nie do przyjęcia". Jednocześnie zgodził się, by ruch "Jesteśmy Kościołem" został włączony w "Dialog dla Austrii", przez który biskupi chcieli zareagować na kryzys w tamtejszym Kościele.

W 1998 r. prefekt Kongregacji raz jeszcze zgromił tę inicjatywę, pisząc, że "wiele dyskutowanych publicznie problemów opiera się na jednostronnie lub wręcz błędnie pojmowanej nauce o Kościele". Przypomniał, że dialog nie może oznaczać tego, że podważa się naukę Kościoła, lecz powinien opierać się na "lepszym jej rozumieniu i wcielaniu w życie" i może być owocny tylko "na trwałym fundamencie wiary Kościoła".

W 1989 r. kard. Ratzinger uczestniczył w spotkaniu Kongregacji Nauki Wiary z przedstawicielami komisji wiary krajowych konferencji biskupich Europy w Laxenburgu koło Wiednia. Podkreślał wówczas, że aktywne działanie tych komisji powinno zapobiec centralizmowi i "przenosić decyzje na teren poszczególnych krajów".