Ślady Maryi w Watykanie

Ulubiony zakątek papieży

Nazajutrz po swym wyborze na Stolicę Piotrową Franciszek po południu przyszedł pomodlić się do będącej maryjnym sercem Ogrodów Watykańskich groty Matki Bożej z Lourdes. Biała postać Madonny zatopiona jest w zielonym bluszczu. W centrum groty znajduje się ołtarz, który przez kilkadziesiąt lat był głównym ołtarzem bazyliki w Lourdes. Inauguracja groty przez Leona XIII odbyła się w 1902 roku. To jeden z ulubionych zakątków wielu papieży. Jan Paweł II często odprawiał tu poranne Eucharystie i spotykał się z pielgrzymami. Rozciągający się przed grotą placyk był też ulubionym miejscem spacerów i modlitwy Benedykta XVI. Przyjeżdżał tu codziennie, dokąd pozwalały mu siły, także po swej rezygnacji z urzędu. Jego obecny dom leży kilkanaście metrów stąd. Papież odmawiał Różaniec, spacerując do leżącej naprzeciw kaplicy Matki Boskiej Miłosierdzia. Związana jest ona z Piusem VII, który jako więzień Napoleona codziennie modlił się przed Jej cudownym wizerunkiem w sanktuarium maryjnym w Savonie. W tym zacisznym miejscu Ogrodów specjalnie dla Benedyka XVI postawiono dwie ławki, by mógł odpocząć. Widnieje na nich herb papieża Ratzingera. Od lat w ostatnim dniu maja w Ogrodach Watykańskich odbywa się wieczorne nabożeństwo maryjne.

W pierwszym roku swego pontyfikatu miesiąc maryjny zakończył nabożeństwem różańcowym przed bazyliką watykańską. Procesja tradycyjnie idzie śladem maryjnych kapliczek w Ogrodach. A jest ich niemało. Tuż obok dzwonu jubileuszowego, który na placu św. Piotra ogłosił wejście w trzecie tysiąclecie i Jubileuszowy Rok Odkupienia, znajduje się mozaika Matki Boskiej Dobrej Rady. Wtopiona jest w pozostałość murów obronnych przylegających do Wieży Janowej. Był to azyl i ulubione miejsce odpoczynku Dobrego Papieża. Jest to zakątek ważny także dla Polski. Prymas Tysiąclecia był pierwszym kardynałem przyjętym przez Jana XXIII. Przyjął on go w tej wieży. Biskupi z Polski byli też ostatnimi, z którymi Dobry Papież spotkał się tu kilka tygodni przed śmiercią. W wieży mieszkał patriarcha Konstantynopola Atenagoras I, a także Jan Paweł II, gdy po jego wyborze jesienią 1978 roku odnawiano papieskie apartamenty. Na wprost wejścia do wieży, która obecnie jest siedzibą powołanej przez Franciszka Komisji ds. Reformy Kurii Rzymskiej, w murze wyznaczającym obecne granice Państwa Watykańskiego umieszczono mozaikę Matki Bożej Miłości. Pochodzi ona z maryjnego san- ktuarium w Divino Amore, będącego ulubioną metą pielgrzymkową rzymian. Mieszkańcy Wiecznego Miasta są przekonani, że to właśnie Jej wstawiennictwu zawdzięczają szczęśliwe ocalenie w czasie II wojny światowej. Pius XII wezwał wówczas do złożenia ślubów Maryi Bożej Miłości, aby ocaliła Rzym przed walką armii niemieckiej i anglo-amerykańskiej. Niemcy wycofali się bez walki, a miasto zostało wyzwolone bez zniszczenia jego zabytków, kościołów i muzeów. Nie ucierpiał też Watykan.

Mur berliński w Watykanie

Gdy dochodzimy na wybudowane z woli Pawła VI lądowisko helikopterów, dzwony bazyliki watykańskiej ogłaszają południe. Modlitwę „Anioł Pański” odmawiamy, wpatrując się w oblicze Matki Boskiej Częstochowskiej. Nie jest to ikona, ale jedno z podobno czterech istniejących na świecie przedstawień Królowej Polski w formie rzeźby. Jej pierwowzór znajduje się na wirydarzu paulińskiego klasztoru na Jasnej Górze. Tradycja głosi, że została wykonana jako wotum za zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej. Janowi Pawłowi II ofiarowali ją paulini, by czuwała nad nim w czasie pielgrzymek po świecie. Współpracownicy papieża wspominają, że gdy wsiadał do śmigłowca, każdą podróż zaczynał przynajmniej od zdrowaśki i spojrzenia na Królową Polski. Zachęceni napisem „Ulica św. Benedykta”, szukamy śladów patrona Europy w Watykanie. Nagle naszym oczom ukazuje się kawałek muru berlińskiego. – Został tu ustawiony w 1990 roku. Wybrano specjalnie taki kawałek, na którym widoczna jest wieża kościelna, by ukazać wkład Kościoła w proces pojednania i jednoczenia Europy – podkreśla Małgorzata Kowalska. Tuż obok wyblakła tablica, na której z trudem można przeczytać słowa Jana Pawła II z dnia inauguracji pontyfikatu: „Nie lękajcie się, otwórzcie, otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi. Otwórzcie granice państw, systemów ekonomicznych i politycznych. Nie lękajcie się!”.

W tym miejscu przychodzą mi na myśl słowa Franciszka: „Chrześcijanin bez pamięci nie jest prawdziwym chrześcijaninem: to człowiek, który jest więźniem koniunktury, danej chwili, pozbawiony jest historii. Ma swoje dzieje, ale nie wie, jak do nich podejść”. Spacer po Ogrodach Watykańskich to spotkanie nie tylko z przepiękną przyrodą, ale przede wszystkim z dziejami Kościoła i papiestwa pozwalającymi dostrzec działanie Boga w czasie i historii.