Europa – kontynent jeszcze chrześcijański?

Zastanawia się nad tym u progu wyborów do Parlamentu Europejskiego niemiecka agencja katolicka KNA i stwierdza, że statystyki przemawiają jednak za tym pierwszym, bowiem ciągle ponad połowę społeczeństw Unii Europejskiej stanowią katolicy. Są obok nich członkowie różnych Kościołów protestanckich oraz prawosławnych. Swoją wiarę wyznają w UE ponadto żydzi, muzułmanie oraz wyznawcy innych religii.

Liczący 273 miliony wiernych Kościół katolicki (stan na 2011 rok) skupia ok. 54 procent mieszkańców Unii Europejskiej i jest jej największą wspólnotą religijną. Niemal wszystkie Kościoły luterańskie, reformowane i metodystyczne utworzyły w 2003 roku Wspólnotę Kościołów Protestanckich w Europie (CPCE). Skupia ona ponad 100 Kościołów luterańskich, metodystycznych, reformowanych i unijnych z przeszło 30 krajów naszego kontynentu i reprezentujących ok. 50 mln wiernych. Wcześniej wspólnota działała jako Konkordia Leuenberska. Do tej grupy należy jeszcze doliczyć ok. 26 mln wiernych Kościoła anglikańskiego w Wielkiej Brytanii.

Trzecim – po katolikach i protestantach – wyznaniem w Unii Europejskiej są prawosławni. W UE działa osiem samodzielnych (autokefalicznych) Kościołów: w Rumunii, Bułgarii, na Cyprze, w Grecji, Finlandii, Polsce, Estonii, w Czechach i Słowacji. Wyznawcy prawosławia stanowią większość w Rumunii, Bułgarii, Grecji i na Cyprze. W UE żyją też członkowie innych Kościołów tradycji prawosławnej, ale o ich dokładnej liczbie brak danych.

Szacunkowo w UE żyje co najmniej 13 milionów muzułmanów. Według Centralnej Rady Muzułmanów w Niemczech jest ich nawet 22 miliony. Większość wyznawców islamu – oblicza się, że sześć milionów – mieszka we Francji, w Niemczech 4-6 milionów (według Archiwum Islamu 4,4 mln). Według oficjalnych danych w Wielkiej Brytanii żyje 2,7 mln muzułmanów, a więc prawie pięć procent społeczeństwa tego kraju. Duża wspólnota muzułmańska mieszka też w Holandii. Wprawdzie oficjalne dane z 2008 roku mówią o 825 tysiącach, to obecnie liczba ta jest o wiele wyższa.

Żydzi stanowią niewielką grupę wyznaniową w Unii Europejskiej. Również i w tym przypadku nie ma dokładnych liczb. Największa ich wspólnota (pół miliona) mieszka we Francji, większość z nich w Paryżu. W Wielkiej Brytanii żyje ok. 300 tysięcy żydów, w Niemczech – 101 tys., choć według niektórych szacunków liczba ta może być dwukrotnie wyższa.

Ze względy na swoją kolonialną przeszłość Wielka Brytania jest ojczyzną największych w UE skupisk hinduistów (817 tys.) i sikhów (423 tys.). Mieszkają tam również buddyści, od jednego do czterech milionów.

Liczbowy wzrost odnotowali tzw. bezwyznaniowcy, a więc ludzie, którzy nie należą do żadnej wspólnoty religijnej. UE nie dysponuje jednak danymi na temat wielkości tego zjawiska; przyjmuje się, że stanowią oni 15-17 procent ludności. Przynależność do którejś z religii nie świadczy jednocześnie o tym, czy ludzie ci praktykują i jak intensywnie.

Z wyjątkiem Kościoła katolickiego większość liczb opiera się na szacunkach. Unia Europejska prowadzi własne statystyki, które mogą być używane do przeróżnych opracowań, z wyjątkiem przynależności religijnej. Często wspólnoty religijne same nie wiedzą, ilu mają członków. Dzieje się tak przede wszystkim tam, gdzie te wspólnoty nie mają centralnej organizacji.