Międzynarodowe Kongresy Eucharystyczne

Ważnymi dokumentami dotyczącymi kongresów były dokumenty soborowe i papieskie: konstytucja o liturgii „Sacrosanctum Concilium” (4 XII 1963), instrukcja Kongregacji Obrzędów „Eucharisticum mysterium” z 25 V 1967 (która o MKE wspomina w punkcie 67), a zwłaszcza Rytuał Rzymski „De sacra communione et de cultu mysterii eucaristici extra Missam” z 21 VI 1973. To one, każdy na swój sposób i w różnym stopniu wpłynęły i do dzisiaj kształtują oblicze tych międzynarodowych spotkań eucharystycznych, wyznaczają ich miejsce w życiu Kościoła, ich otwarcie na ekumenizm, a w pewnym stopniu także na dialog międzyreligijny, choć ten jest, jak na razie, sprawą dalszej przyszłości.

Najwięcej kongresów odbyło się za Leona XIII – 14, następnie za św. Piusa X, zwanego "papieżem eucharystii" – 11, Piusa XI – 9. W okresie pontyfikatu Jana XXIII (1958-63) zorganizowano tylko jeden Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny, 37. z kolei – w Monachium (31 lipca-7 sierpnia 1960), ale były to już czasy, gdy utrwaliła się praktyka urządzania tego rodzaju spotkań co 4-5 lat.

Nasze czasy

Ostatni kongres przed wojną (34. z kolei) odbył się w Budapeszcie w dniach 25-30 maja 1938 r. (początkowo jego gospodarzem miała być Polska, ale na prośbę naszych bratanków, którzy obchodzili wówczas 900. rocznicę śmierci swego króla – św. Stefana, kongres przeniesiono na Węgry). Po wojnie miejscem pierwszego tego rodzaju międzynarodowego spotkania eucharystycznego była Barcelona w dn. 27 maja-1 czerwca 1952 r.

W stolicy Węgier obradowano pod hasłem "Eucharystia więzią miłości", a legatem papieskim był wówczas kard. Eugenio Pacelli, który niespełna rok później został wybrany papieżem jako Pius XII. Na kongres ten przybyło ponad 100 tys. osób z całego świata, ale bez Niemców i Austriaków, którym wyjazdu zabronił Hitler. Wśród duchownych było 15 kardynałów (w tym prymas Polski kard. Augustyn Hlond) i 330 biskupów (wśród nich 14 z naszego kraju).

Kolejny kongres miał się odbyć w 1940 r. w Nicei, ale uniemożliwił to wybuch II wojny światowej. Z kolei w Barcelonie po raz pierwszy głównym punktem kongresu była już nie procesja, ale Msza św. jako bezkrwawa ofiara eucharystyczna. Procesja oczywiście też się odbyła, a na jej zakończenie przywódca Hiszpanii gen. Francisco Franco zawierzył swój kraj Chrystusowi w Eucharystii.

Paweł VI jako pierwszy papież przewodniczył osobiście końcowej części obrad Kongresu, odbywającego się poza Rzymem (1964 – Bombaj i 1968 – Bogota), później zwyczaj ten przejął Jan Paweł II (1985 – Nairobi, 1989 – Seul, 1993 – Sewilla, 1997 – Wrocław, 2000 – Rzym).

Dodajmy jeszcze, że w wymiarach Kościoła powszechnego organizacją tych światowych spotkań zajmuje się Papieski Komitet ds. Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych. Ustanowił go, a właściwie zatwierdził powołanie go do życia przez duchownych i świeckich (początkowo bez przymiotnika „Papieski”) Leon XIII, o czym już wspominaliśmy, 27 kwietnia 1879 r. Obecną nazwę instytucja ta otrzymała na mocy brewe apostolskiego Jana Pawła II z 11 lutego 1986 r. Przewodniczącym Komitetu jest od 1 października 2007 r. włoski arcybiskup kurialny Piero Marini (ur. 13 I 1942).

Krajowe i diecezjalne kongresy eucharystyczne

Oprócz kongresów międzynarodowych odbywają się też podobne spotkania na szczeblu krajowym, m.in. w Hiszpanii, we Francji, Włoszech, w Niemczech, USA i Polsce, jak również wielokrotnie w diecezjach, a nieraz nawet w dekanatach i parafiach.

W naszym kraju pierwszy diecezjalny kongres eucharystyczny odbył się w dn. 25-26 czerwca 1927 r. w Inowrocławiu, natomiast I Kongres Krajowy przeprowadzono w dn. 26-29 czerwca 1930 r. w Poznaniu. W okresie międzywojennym zorganizowano w Polsce prawie 60 kongresów diecezjalnych – ostatnie w 1937 r. w Lublinie, Płocku i Bydgoszczy. Odbywały się również tzw. Dni Eucharystyczne, zwane małymi kongresami eucharystycznymi: w latach 1927-37 przeprowadzono je np. w Pułtusku, Sierpcu, Krakowie i Gostyninie.

II Krajowy Kongres Eucharystyczny odbył się w czasie trzeciej podróży Jana Pawła II do naszego kraju w dn. 8-14 czerwca 1987 r. i przebiegał pod hasłem "Do końca ich umiłował". 9 miast, które odwiedził wówczas Ojciec Święty, stanowiły stacje kongresowe, poświęcone różnym sakramentom, wszystko zaś w powiązaniu z Eucharystią. Dopełnieniem i rozwinięciem tamtego wydarzenia były kongresy diecezjalne, które przy licznym udziale episkopatu i wiernych odbywały się po wizycie papieskiej do połowy 1988 r. we wszystkich ówczesnych biskupstwach Polski.

Trzecie tego rodzaju spotkanie z Chrystusem eucharystycznym odbyło się w dniach 18-19 czerwca 2005 w Warszawie w pod hasłem „Pozostań, Panie, w naszych rodzinach”. Jego uwieńczeniem i najważniejszym akcentem była uroczysta Msza św. na Placu Piłsudskiego pod przewodnictwem ówczesnego prymasa Polski kard. Józefa Glempa, który ogłosił błogosławionymi 3 kapłanów: Włądysława Findysza, Ignacego Kłopotowskiego, Bronisława Markiewicza. Po raz pierwszy obrzędowi beatyfikacji przewodniczył polski hierarcha. Ważnym elementem tamtego Kongresu był akt pojednania między narodami polskim i ukraińskim, odczytany w imieniu biskupów z obu krajów przez abp. Józefa Michalika i kard. Lubomyra Huzara.