Papież w katedrze ormiańskiej: Módlmy się o współdziałanie chrześcijan w Ziemi Świętej

„Proszę was, byście się ze mną modlili, żeby wszyscy chrześcijanie w Ziemi Świętej działali wspólnie, wielkodusznie i gorliwie przepowiadając Ewangelię naszego pojednania w Chrystusie oraz nadejścia Jego Królestwa świętości, sprawiedliwości i pokoju” – mówił papież.

Podkreślił, że dialog między Kościołem katolickim a Ormiańskim Kościołem Apostolskim i innymi przedchalcedońskimi Kościołami Wschodu pozwolił przezwyciężyć „brzemię dawnych nieporozumień” i „jest bardzo obiecujący na przyszłość”. Za szczególny znak nadziei Ojciec Święty uznał „niedawny dokument o naturze i misji Kościoła, wypracowany przez Komisję Wspólną i przedstawiony Kościołom do przeanalizowania i oceny”. Wezwał do zawierzenia prac Komisji Wspólnej „Duchowi mądrości i prawdy, aby mogła ona wydać obfite owoce dla wzrostu jedności chrześcijan i postępu przepowiadania Ewangelii wśród ludzi naszych czasów”.

Benedykt XVI zauważył, że od pierwszych wieków chrześcijaństwa „wspólnota ormiańska w Jerozolimie miała sławną historię, charakteryzującą się w szczególności niezwykłym rozwojem życia monastycznego oraz kulturą powiązaną z miejscami świętymi i tradycjami liturgicznymi, które rozwinęły się wokół nich”. Wyraził nadzieję, że Kościół ormiański będzie mógł stale „czerpać nowe życie ze swych bogatych tradycji”, świadcząc w Jerozolimie o zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa.

Ormiański Kościół Apostolski liczy 3 miliony wiernych w Armenii i 5 milionów w diasporze. Należy on do najstarszych wspólnot chrześcijańskich na świecie. Jego początki sięgają czasów apostolskich (stąd jego nazwa), a za swych założycieli uważa apostołów Tomasza i Bartłomieja. Rzeczywistym jednak apostołem tego narodu jest św. Grzegorz Oświeciciel, który ok. 315 r. został pierwszym biskupem ormiańskim. Wcześniej zdołał nawrócić na wiarę Chrystusową króla Tyrydatesa, który w 301 r. ogłosił chrześcijaństwo religią państwową, Armenia stała się w ten sposób pierwszym krajem, który to uczynił.

Kościół ormiański należy do grupy tzw. przedchalcedońskich (lub niechalcedońskich) Kościołów Wschodu, tzn. tych, które odrzuciły uchwały Soboru w Chalcedonie z 451 r. o dwóch naturach w Chrystusie – boskiej i ludzkiej. Jednak prowadzony w ostatnich dziesięcioleciach dialog teologiczny wykazał, że powodem odrzucenia nauczania soborowego było odmienne rozumienie stosowanej terminologii i Ormiański Kościół Apostolski wyznaje wiarę zarówno w prawdziwe bóstwo, jak i w prawdziwe człowieczeństwo Jezusa Chrystusa. Znalazło to wyraz w deklaracji chrystologicznej podpisanej przez Jana Pawła II i zwierzchnika Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego katolikosa Garegina I w 1997 r.

W ciągu wieków zarówno Kościół, jak państwo i cały naród ormiański przechodziły różne koleje i bardzo burzliwe losy, co na płaszczyźnie kościelnej pozostawiło trwały ślad m.in. w postaci istnienia dwóch patriarchatów-katolikatów: pierwszego, historycznie i hierarchicznie, w Eczmiadzynie koło stolicy kraju, z tytułem katolikosa i patriarchy wszystkich Ormian oraz drugiego w Antelias koło Bejrutu,z tytułem katolikosa Cylicji. Ponadto w Kościele tym jest dwóch patriarchów, ale bez tytułu katolikosa: w Jerozolimie i w Konstantynopolu.

Do grupy niechalcedońskich Kościołów Wschodu, zwanych też do niedawna monofizyckimi, należą również m.in. Kościoły syryjski, koptyjski i etiopski.

st, kg, pb / ju.