Pogrzeb papieża

20 listopada 2024 ukazało się nowe wydanie obrzędów pogrzebowych papieża. Najważniejsze nowości to stwierdzenie jego zgonu nie w pokoju, lecz w jego prywatnej kaplicy, a następnie natychmiastowe złożenie ciała do trumny i wystawienie go już w trumnie, a nie na samym katafalku i wreszcie zastąpienie trzech tradycyjnych trumien z cyprysu, ołowiu i dębu, dwiema: z cynku i drewna. Papieski ceremoniarz abp Diego Ravelli wyjaśnił, że nowe obrzędy mają uwydatnić, że jest to pogrzeb pasterza i ucznia Chrystusa, a nie władcy.

Nowa księga obrzędów zastąpi wydanie z 2000 r., zatwierdzone w 1998 r. przez św. Jana Pawła II i zastosowane na jego własnym pogrzebie w 2005 r., oraz, z pewnymi poprawkami, podczas uroczystości pogrzebowych Benedykta XVI w 2023 r. W nowym wydaniu uwzględniono wnioski z tych właśnie pogrzebów oraz dostosowano się do wytycznych Franciszka, który polecił uprościć obrzędy i tak je opracować, aby lepiej wyrażały wiarę Kościoła w Chrystusa zmartwychwstałego. Nowy rytuał został też dostosowany do zmian wprowadzonych w Kurii Rzymskiej wraz z konstytucją "Praedicate Evangelium" z 2022 r. Uwzględniono ponadto aktualną wrażliwość teologiczną i kościelną, a także zmiany w księgach liturgicznych.

Jedną z najistotniejszych zmian jest uproszczenie tytułów papieża. Powrócono do terminologii zastosowanej w trzecim wydaniu Mszału Rzymskiego z 2008 r.: papież, biskup Rzymu i pasterz.

Zachowano istniejące już poprzednio trzy „stacje”, czyli miejsca, w których odbywają się obrzędy pogrzebowe. Pierwsze to dom zmarłego. Nowe obrzędy przewidują, że stwierdzenie zgonu nastąpi w prywatnej kaplicy papieża, a nie w jego pokoju, a ciało zmarłego już tam, przed przeniesieniem do Bazyliki Watykańskiej, zostanie złożone w pojedynczej drewnianej trumnie i wewnętrznej cynkowej. Z obrzędów wyeliminowano natomiast przeniesienie ciała do Pałacu Apostolskiego.

Druga stacja odbędzie się w Bazylice św. Piotra. Przewiduje ona przeniesienie ciała do bazyliki, jego wystawienie dla wiernych już w trumnie, a nie na katafalku, a następnie zamknięcie trumny wieczorem w przeddzień uroczystości oraz Mszę pogrzebową.

Trzecia stacja to miejsce pochówku. Obrzędy obejmują przeniesienie trumny do grobu i pochówek. Zostały one znacznie uproszczone, ponieważ wyeliminowano składanie trumny z cyprysu w trumnach ołowianej i dębowej. Na tym etapie ciało papieża znajduje się już bowiem w dwóch zamkniętych trumnach: cynkowej i drewnianej. W tej części obrzędów przewidziano też niezbędne wskazówki dotyczące ewentualnego pochówku papieża w miejscu innym niż Bazylika Watykańska. Franciszek zadeklarował w ubiegłym roku, że chce być pochowany w Bazylice Matki Bożej Większej.