Christifideles laici

PRZYPISY

[1] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 48
[2] ŚW. GRZEGORZ WIELKI, Hom. in Evang. I, XIX, 2: PL 76, 1155
[3] SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 33
[4] JAN PAWEŁ II, Homilia podczas uroczystej Mszy św. na zakończenie VII Zwyczajnego Zgromadzenia Generalnego Synodu Biskupów (30 paździemika 1987): AAS 80 (1988), 598
[5] Por. Propositio 1
[6] SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 11
[7] Ojcowie synodalni podczas zgromadzenia nadzwyczajnego Synodu w 1985 roku potwierdzili „wielkie znaczenie i wielką aktualność Konstytucji duszpasterskiej Gaudium et spes”, mówiąc w dalszym ciągu: „Jednocześnie jednak zauważamy, że znaki naszych czasów częściowo różnią się od tych, które występowaty w czasach Soboru, bo zwiększyły się trudności i obawy. Rośnie bowiem dziś wszędzie na ziemi głód, ucisk, niesprawiedliwość i wojny, tortury i terroryzm, i inne fonny gwałtu” (Ecclesia sub Verbo Dei mysterio Christi celebrans pro salute, mundi. Relatio finalis, II, D, 1).
[8] SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 7
[9] ŚW. AUGUSTYN, Wyznania, I, 1: CCL 27, 1
[10] Por. Instrumentum laboris, „Powstanie i misja świeckich w Kościele i świecie w dwadzieścia lat po Soborze Watykańskim II”, 5-10
[11] Por. SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 1
[12] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 6
[13] Por. Propositio 3
[14] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 31
[15] Tamże
[16] PIUS XII, Przemówienie do nowych kardynałów (20 lutego 1946): AAS 38 (1946), 149
[17] SOBÓR EKUM. WE FLORENCJI, Decr. pro Armeniis, DS 1314
[18] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 10
[19] ŚW. AUGUSTYN, Objaśnienia psalmów, XXVI, II, 2: CCL 38, 1545
[20] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 10
[21] JAN PAWEŁ II, Homilia na rozpoczęcie pontyfikatu (22 października 1978): AAS 70 (1978), 946
[22] Por. wykład tejże nauki w Instrumentum laboris, „Powołanie i misja świeckich w Kościele i świecie w dwadzieścia lat po Soborze Watykańskim II”, 25
[23] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 34
[24] Tamże, 35
[25] Tamże, 12
[26] Tamże, 35
[27] ŚW. AUGUSTYN, O państwie Bożym, XX, 10: CCL 48, 720
[28] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 32
[29] Tamże, 31
[30] PAWEŁ VI, Przemówienie do członków instytutów świeckich (2 lutego 1972): AAS 64 (1972), 208
[31] SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 5. 2
[32] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 31
[33] Tamże
[34] Tamże
[35] Por. tamże, 48
[36] SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 32
[37] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 31
[38] Tamże
[39] Propositio 4
[40] „Jako pełnoprawni członkowie Ludu Bożego i Mistycznego Ciała, dzięki sakramentowi chrztu uczestniczący w potrójnym, kapłańskim, prorockim i królewskim urzędzie Chrystusa, świeccy uzewnętrzniają i rozwijają bogactwa swej łagodności, żyjąc wśród świata. To wszystko, co dla osób duchownych może być zadaniem dodatkowym lub wyjatkowym, w przypadku świeckich stanowi typowe dla nich posłannictwo. Właściwe im powołanie polega na tym, że mają, «szukać Królestwa Bożego zajmują się sprawami świeckimi i kierując nimi po myśli Bożej», (Lumen gentium, 31)” (JAN PAWEŁ II, Modlitwa niedzielna Anioł Pański [15 marca 1987]: Insegnanamenti, X, 1 [1987], 561)
[41] Należy tu przede wszystkim odwołać się do rozdz. V Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 39-42, który mówi o „powszechnym powołaniu do świętości w Kościele”.
[42] II NADZWYCZAJNE ZGROMADZENIE GENERALNE SYNODU BISKUPÓW (1985), Relacja końcowa Ecclesia sub Verbo Dei mysteria Christi celebrans pro salute mundi. Relatio finalis, II, A, 4
[43] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 40
[44] Tamże, 42. Te uroczyste i jednoznaczne słowa Soboru wyrażaja podstawowa prawdę wiary chrześcijańskiej. Pius XI w encyklice Casti connubii, poświęconej życiu małżonków chrześcijańskich mówi: „Wszyscy oni mogą i powinni, w jakiejkolwiek są sytuacji i w jakiejkolwiek uczciwej kondycji postanowili spędzać życie, naśladować najdoskonalszy przykład świętości, dany ludziom przez Boga w osobie naszego Pana Jezusa Chrystusa, i z Bożą pomocą dążyć do najwyższego szczytu chrześcijańskiej doskonałości, której liczne przykłady znajdujyem w świętych”: AAS 22 (1930), 548
[45] SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 4
[46] Propositio 5
[47] Propositio 8
[48] ŚW. LEON WIELKI, Sermo XXI, 3: S. Ch. 22 his, 72
[49] ŚW. MAKSYM, Tract. III de Baptismo: PL 57, 779
[50] ŚW. AUGUSTYN, In Ioann. Evang. tract., 21, 8: CCL 36, 216
[51] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 33
[52] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 4
[53] II NADZWYCZAJNE ZGROMADZENIE GENERALNE SYNODU BISKUPÓW (1985), Ecclesia sub Verbo Dei mysteria Christi celebrans pro salute mundi. Relatio finalis, II, C, l
[54] PAWEŁ VI, Przemówienie podczas audiencji środowej (8 czerwca 1966): Insegnamenti, IV (1966), 794
[55] Por. SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 6
[56] Por. tamże, 7
[57] Tamże, 9
[58] Tamże, 1
[59] Tamże, 9
[60] Tamże, 7
[61] Tamże
[62] Tamże, 4
[63] JAN PAWEŁ II, Uroczysta homilia na zakończenie VII Zwyczajnego Zgromadzenia Synodu Biskupów (30 października 1987): AAS 80 (1988), 600
[64] Por. SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 4
[65] Por. SOBÓR WAT. II, Dekr. o działalności misyjnej Kościoła Ad gentes, 5
[66] SOBÓR WAT. II, Dekr. o posłudze i życiu kapłanów Presbyterorurn ordinis, 2; por. SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 10
[67] Por. SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 10
[68] Por. JAN PAWEŁ II, List do wszystkich kapłanów Kościoła z okazji Wielkiego Czwartku 1979 (9 kwietnia 1979), 3-4: Insegnamenti, II, 1(1979), 844-847
[69] Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 230, par. 3
[70] Por. SOBÓR WAT. II, Dekr. o posłudze i życiu kapłanów Presbyterorum ordinis, 2 i 5
[71] Por. SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 24
[72] Kodeks Prawa Kanonicznego wymienia szereg funkcji i zadań własciwych kapłanom, ktore jednak w szczególnych i poważnych przypadkach, tam, gdzie sugeruje to brak prezbiterów i diakonów, mogą być czasowo sprawowane przez uprawnionych do tego świeckich, po otrzymaniu mandatu władz kościelnych: por. kan. 230, par. 3; 517, par. 2; 861, par. 2; 910 par. 2; 943, 1112 itd
[73] Por. SOBÓR WAT. II, Konst. o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, 28; Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 230 par. 2, który mówi: „Świeccy odznaczajacy się odpowiednią wiedzą, roztropnością i uczciwością, są zdolni do tego, aby jako biegli lub doradcy świadczyli pomoc pasterzom Kościoła, także w radach działajdcych zgodnie z przepisem prawa”.
[74] Kodeks Prawa Kanonicznego przedstawia wiele różnych funkcji i zadań, które świeccy mogą spełniać w strukturach Kościoła: por. kan. 228; 229, par. 3; 317 par. 3; 463 par. 7 nr 5 i par. 2; 483; 494; 537; 759; 776; 784; 785; 1282; 1421, par. 2; 1424; 1428, par. 2; 1435 itd
[75] Por. Propositio 18
[76] PAWEŁ VI, Adhort. apost. Evangelii nuntiandi, 70: AAS 68 (1976), 60
[77] Por. Kodeks Prawa Kanonicznego, kan, 230, par. I
[78] Propositio 18
[79] SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 3
[80] „Z przyjęcia tych charyzmatów nawet zwyczajnych, rodzi się dla każdego wierzacego prawo i obowiązek używania ich w Kościele i świecie dla dobra ludzi i budowania Kościoła, w wolności Ducha Świętego, który «wionie tam, gdzie chce» (J 3, 8), a zarazem w zjednoczeniu z braćmi w Chrystusie, zwłaszcza ze swymi pasterzami” (SOBÓR WAT. II, Dekret o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 3).
[81] Propositio 9
[82] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 12
[83] Por. tamże, 30
[84] SOBÓR WAT. II, Dekr. o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele Christus Dominus, 11
[85] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 23
[86] SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 10
[87] Por. Propositio 70
[88] Por. Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 443, par. 4; 463, par. 1 i n
[89] Por. Propositio 10
[90] Sobór mówi: „Ponieważ biskup w swoim Kościele nie może osobiście zawsze i wszdzie przewodniczyć całej owczarni, dlatego powinien koniecznie utworzyć grupy wiernych. Najważniejsze z nich to parafie, lokalnie zorganizowane pod przewodnictwem duszpasterza, zastępującego biskupa. One bowiem w pewien sposób przedstawiają widzialny Kościół ustanowiony na całej ziemi” (SOBÓR WAT. II, Konst. o liturgii świętej Sacrosanctum concilium, 42)
[91] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 28
[92] JAN PAWEŁ II, Adhort. apost. Catechesi tradendae, 67: AAS 71 (1979), 1333
[93] Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 515, Par. 1
[94] Por. Propositio 10
[95] Por. SOBÓR WAT. II, Konst. o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, 42
[96] Por. Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 555, par. 1, I
[97] Por. tamże, kan. 383, par. 1
[98] PAWEŁ VI, Przemówienie do kleru rzymskiego (24 czerwca 1963): AAS 55 (1963), 674
[99] Propositio, 11
[100] SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 10
[101] Tamże
[102] Por. Propositio 10
[103] ŚW. GRZEGORZ WIELKI, Hom. in Ezech. II, I, 5: CCL 142, 211
[104] SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 16
[105] JAN PAWEŁ II, Przemówienie na Anioł Pański (23 sierpnia 1987): Insegnamenti, X, 3 (1987), 240
[106] SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 18
[107] Tamże, 19; por tamże, 15; SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 37
[108] Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 215
[109]SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 39
[110]Por. tamże, 40
[111]SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 19
[112]Por. SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 23
[113]Tamże
[114]SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolslwie świeckich Apostolicam actuositatem, 23
[115]Tamże, 20
[116]Tamże, 24
[117]Propositio 13
[118]Por. Propositio 15
[119]JAN PAWEŁ II, Przemówienie na Kongresie Kościoła włoskiego w Loreto (10 kwietnia 1985): AAS 77 (1985), 964
[120]SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 1
[121]Tamże, 30
[122]Tamże, 30
[123]SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 10
[124]JAN PAWEŁ II, Homilia na rozpoczęcie pontyfikatu (22 października 1978): AAS 70 (1978), 947
[125]Propositio 10
[126]SOBÓR WAT. II, Dekr. o działalności misyjnej Kościoła Ad gentes, 20; por. również tamże, 37
[127]Propositio 29
[128]Por. SOBÓR WAT. II, Dekr. o działalności misyjnej Kościoła Ad gentes, 21
[129]Propositio 30 bis
[130]SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 5
[131]Por. SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 22
[132]Tamże
[133]JAN PAWEŁ II, Enc. Redemptor hominis, 14: AAS 71 (1979), 284-285
[134]SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 40
[135]Por. tamże, 12
[136]„Jeżeli my tak uroczyście obchodzimy narodzenie Jezusa, czynimy tak, by zaświadczyć, że każdy człowiek jest kimś jedynym i niepowtarzalnym. Podczas gdy nasze ludzkie statystyki, ludzkie klasyfikacje, ludzkie systemy polityczne, ekonomiczne, społeczne i kulturowe oraz zwykłe możliwości ludzkie nie potrafią zapewnić człowiekowi tego, by mógł rodzić się, istnieć i działać jako jedyny i niepowtarzalny - Bóg mu to wszystko zapewnia. Dla Niego i wobec Niego człowiek zawze jest jedyny i niepowtarzalny. Jest kimś od wieków zamierzonym i od wieków wybranym. Kimś powołanym i nazwanym swoim własnym imieniem” (JAN PAWEŁ II, Pierwsze orędzie do świata na Boże Narodzenie: AAS 71 [1979], 66).
[137]SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 27
[138]JAN PAWEŁ II, Adhort. apost. Familiaris consortio, 30: AAS 74 (1982), 116
[139]Por. KONGREGACJA NAUKI WIARY, Instr. Donum vitae, o szacunku dla rodzacego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania. Odpowiedzi na niektóre aktualne zagadnienia (22 lutego 1987): AAS 80 (1988), 70-102
[140]Propositio 36
[141]JAN PAWEŁ II, Orędzie na XXI Światowy Dzień Pokoju (8 grudnia 1987): AAS 80 (1988), 278 i 280
[142]ŚW. AUGUSTYN, De Catech. Rud., XXIV 44: CCL 46, 168
[143]Propositio 32
[144]SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 24
[145]Tamże, 12
[146]Por. JAN PAWEŁ II, Adhort. apost. Familiaris consortio, 42-48: AAS 74 (1982), 134-140
[147]Tamże, 86: AAS 74 (1982), 188
[148]SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 8.
[149]Na temat relacji pomiędzy sprawiedliwością i miłosierdziem por. Enc. Dives in misericordia, 12: AAS 72 (1980), 1215-1217
[150]SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 75
[151]Tamże, 74
[152]Tamże, 76
[153]Por. Propositio 28
[154]JAN PAWEŁ II, Enc. Sollicitudo rei socialis, 38: AAS 80 (1988), 565-566
[155]Por. JAN XXIII, Enc. Pacem in terris: AAS 55 (1963). 265-266
[156]JAN PAWEŁ II, Enc. Sollicitudo rei socialis, 39; AAS 80 (1988), 568
[157]Por. Propositio 26
[158]SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 63
[159]Por. Propositio 24
[160]SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 67. Por. JAN PAWEŁ II, Enc. Laborem exercens, 24-27: AAS 73 (1981), 637-647
[161]JAN PAWEŁ II, Enc. Sollicitudo rei socialis, 34: AAS 80 (1988), 560
[162]SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 53
[163]Por. Propositio 35
[164]JAN SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 58
[165]PAWEŁ VI, Adhort. apost. Evangelii nuntiandi, 18-20: AAS 68 (1976), 18-19
[166]Propositio 37
[167]ŚW. GRZEGORZ WIELKI, Hom. in Evang. I, XIX, 2: PL 76, 1155
[168]Propositio 37
[169]JAN PAWEŁ II, List apost. do młodych całego świata z okazji Światowego Roku Młodzieży, 15: AAS 77 (1985), 620-621
[170]Propositio 52
[171]Propositio 51
[172]SOBÓR WAT. II, Orędzie do młodych (8 grudnia 1965): AAS 58 (1966), 18
[173]SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 48
[174]J. GERSON, De parvulis ad Christum trahendis: Oeuvres completes. Desclée, Paris 1973, IX, 669
[175]JAN PAWEŁ II, Przemówienie do przedstawicieli ludzi starszych z włoskieh diecezji (23 marca 1984): Insegnamenti, VII, 1 (1984), 744
[176]Por. JAN XXIII, Enc. Pacem in terris: AAS 55 (1963), 267-268
[177]JAN PAWEŁ II, Adhort. apost. Familiaris consortio, 24: AAS 74 (1982), 109-110
[178]Propositio 46
[179]Propositio 47
[180]SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 9
[181]PAWEŁ VI, Przemówienie do Komitetu Światowego Roku Kobiety (18 kwietnia 1975): AAS 67 (1975), 266
[182]Propositio 46
[183]Propositio 47

[184]Tamże
[185]SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaadium et spes, 10
[186]Enc. Redemptoris Mater, przypominając że „maryjny wymiar życia chrześcijańskiego znajduje szczególny wyraz w odniesieniu do kobiety i jej pozycji społecznej”, mówi: „Kobiecość istotnie stanowi szczególną więź z Matką Odkupiciela. Do tego tematu może trzeba będzie powrócić przy innej okazji. Tu pragnę tylko podkreślić, że postać Maryi z Nazaretu rzuca światło na kobietę jako taką przez sam fakt, że Bóg w tym wzniosłym wydarzeniu Wcielenia Syna zawierzył się wolnej i czynnej posłudze niewiasty. Można zatem stwierdzić, że kobieta spoglądając na Maryję, odkrywa w Niej sekret godnego przeżywania swej kobiecości i prawdziwego realizowania siebie. W świetle Maryi Kościół widzi w kobiecie odblaski piekna, które odzwierciedla najwznioślejsze uczucia, do jakich zdolne jest serce ludzkie: całkowita ofiara miłości, moc, która potrafi znieść największe cierpienia, bezgraniczna wiernosć, niestrudzoną aktywność, umiejętnosć łaczenia wnikliwej intuicji ze słowem pociechy i zachęty” (JAN PAWEŁ II, Enc. Redemptoris Mater, 46: AAS 79 [1987], 424-425).
[187]JAN PAWEŁ II, List apost. Mulieris dignitatem, 16
[188]Por. KONGREGACJA NAUKI WIARY, Dekl. w sprawie dopuszczenia kobiet do kapłaństwa urzędowego Inter insigniores (15 października 1976): AAS 69 (1977), 98-116
[189]Por. JAN PAWEŁ II, List apost. Mulieris dignitatem, 26
[190]Tamże, 27. „Kościół jest zróżnicowanym ciałem, w którym każdy spełnia własną funkcję; istnieje w nim podział zadań, do którego nie należy wprowadzać zamieszania. Podział ten nie stanowi o wyższości jednych nad drugimi, ani nie dostarcza powodów do zazdrości. Najwyższym charyzmatem, jedynym którego można i należy pragnąć, jest miłość (por. 1 Kor 12-13). W Królestwie niebieskim najważniejsze miejsce zajmują nie szafarze, lecz swięci” (KONGREGACJA NAUKI WIARY, Deklaracja w sprawie dopuszczenia kobiet do kapłaństwa urzędowego Intrr insigniores [15 października 1976]: AAS 69 [1977], 115).
[191]PAWEŁ VI, Przemówienie do Komitetu Światowego Roku Kobiety (18 kwietnia 1975): AAS 67 (1975), 266
[192]Propositio 47
[193]Tamże
[194]SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 36
[195]JAN PAWEŁ II, Adhort. apost. Familiaris consortio, 50: AAS 74 (1982), 141-142
[196]Propositio 46
[197]Propositio 47
[198]VII ZGROMADZENIE ZWYCZAJNE SYNODU BISKUPÓW (1987), Per Concilii semitas ad Populum Dei Nuntius, 12
[199]Propositio 52
[200]JAN PAWEŁ II, List apost. Salvifici doloris, 3; AAS 76 (1984), 203
[201]ŚW. IGNACY ANTIOCHEŃSKI, Ad Ephesios, VII, 2: S. Ch.: 10, 64
[202]JAN PAWEŁ II, List apost. Salvifici doloris, 31: AAS 76 (1984), 249-250
[203]ŚW. AMBROŻY, De virginitate, VI, 34: PL 16, 288; por. ŚW. AUGUSTYN, Sermo CCCIV, III, 2: PL 38, 1396
[204]Por. PIUS XII, Konst. apost. Provida Mater (2 lutego 1947): AAS 39 (1947), 114-124; Kodeks Prawa Kanonicznego, kan. 573
[205]Propositio 6
[206]Por. PAWEŁ VI, List apost. Sabaudiae gemma (29 stycznia 1967): AAS 59 (1967), 113-123
[207]ŚW. FRANCISZEK SALEZY, Introduction a la vie devote, I, III: Oeuvres completes, Monastere de la Visitation, Annecy 1893, III, 19-21
[208]SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 4
[209]Propositio 40
[210]„Dabit virtutem, qui contulit dignitatem!” (Św. LEON WIELKI, Serm. II, 1: S. Ch. 200, 248).
[211]SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 4
[212]SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 43; por. także SOBÓR WAT. II, Dekret o działalności misyjnej Kościoła Ad gentes, 21; PAWEŁ VI, Adhort. apost. Evangelii nuntiandi, 20: AAS 68 (1976), 19
[213]JAN PAWEŁ II, Przemówienie do uczestników Krajowego Kongresu Kościelnego Ruchu Zaangażowania Kulturalnego (M.E.I.C.), (16 stycznia 1982), 2: Insegnamenti, V, 1 (1982), 131; por. także List do Sekretarza Stanu, kard. Agostino Casaroli, ustanawiający Papieską Radę ds. Kultury (20 maja 1982): AAS 74 (1982), 685; Przemówienie do wspólnoty uniwersyteckiej w Louvain (20 maja 1985), 2: Insegnamenti, VIII, 1 (1985), 1591
[214]SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 4
[215]22; por. także JAN PAWEŁ II, Enc. Sollicitudo rei socialis, 41: AAS 80 (1988), 570-572
[216]SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 4
[217]ŚW. METODY Z OLIMPU, Symposion III, 8: S. Ch. 95, 110
[218]Por. Propositio 11
[219]Propositio 40
[220]Propositio 44
[221]Por. Propositio 45
[222]Propositio 44
[223]Propositio 41
[224]Propositio 42