„Ad limina" z Paragwaju: Kościół dystansuje się od polityki

Ewangelizacja tej dawnej kolonii hiszpańskiej sięga pierwszej poł. XVI w., jednak w historii najsilniej zapisała się epoka jezuickich misji prowadzonych wśród tamtejszych Indian w XVII w. Związane one były z tworzeniem tzw. redukcji, czyli wspólnot tubylczych opartych na swoistym komunizmie religijnym. Obecnie wspólnota katolicka, do której należy ponad 90 proc. mieszkańców Paragwaju, obejmuje jedną metropolię kościelną. W jej skład wchodzą: stołeczna archidiecezja, 11 diecezji, dwa wikariaty apostolskie i ordynariat polowy.

Najnowsze dzieje polityczne Paragwaju to wojskowa dyktatura Alfreda Stroessnera (1954-1989), jej obalenie i stopniowy powrót do demokracji. Swoistym „kościelnym akcentem” ostatnich wydarzeń było zwycięstwo w wyborach prezydenckich byłego biskupa Fernando Lugo. Jak wyraźnie oświadczył tamtejszy episkopat, nie oznacza to jakichś szczególnych przywilejów czy wpływów dla Kościoła. Nowa sytuacja polityczna w Paragwaju pozostaje jednak znaczącym wyzwaniem. Z jednej strony biskupi odżegnują się od jakiegokolwiek instytucjonalnego „sojuszu tronu z ołtarzem”, a z drugiej zdają sobie sprawę, że ostatnie wydarzenia są wyrazem społecznej woli dokonania głębokich zmian w życiu publicznym. Dotyczy to zwłaszcza ukrócenia korupcji, która drąży ten jeden z najbiedniejszych krajów Ameryki Południowej.

Jak powiedział Radiu Watykańskiemu przewodniczący paragwajskiego episkopatu, bp Ignacio Gogorza Izaguirre, specjalne oświadczenie biskupów zostało złożone „właśnie po to, by uniknąć takiego zbliżenia, które mogłoby sprawić wrażenie, że Kościół i państwo to to samo. Chcieliśmy wyjaśnić, że Kościół jest instytucją niezależną i że podtrzyma tę samą linię, którą stosował względem poprzednich rządów. A zatem chodzi o bycie Kościołem głoszącym Słowo Boże i profetycznym. Do współpracy z państwem może dochodzić okazjonalnie w obrębie poszczególnych projektów w dziedzinie edukacji, ochrony zdrowia czy pomocy społecznej, ale zawsze z zachowaniem instytucjonalnej niezależności”.

Bp Gogorza przyznaje, że wydarzenia w sferze publicznej są dla paragwajskiego Kościoła wyzwaniem także o wymiarze duszpasterskim. „Staramy się w tym momencie wprowadzić w życie dokument z Aparecidy wraz z przygotowanym przez nas odnośnym dokumentem «Zarys wspólnych działań duszpasterskich dla Kościoła w Paragwaju». Analizujemy te dokumenty w perspektywie podjęcia misji, która polegałaby przede wszystkim na wsparciu chrześcijańskiego zaangażowania rozumianego jako bycie uczniem. Następnie chcielibyśmy promować spójność chrześcijańskiego życia poprzez formowanie sumień ludzi wierzących. W ten sposób można przyczynić się do budowania kraju bardziej uczciwego i sprawiedliwego we wszystkich wymiarach. Na trzecim miejscu stawiamy na formację laikatu. Chodzi o ukształtowanie Kościoła-wspólnoty, gdzie wszyscy czuliby się odpowiedzialni za budowanie Kościoła i ojczyzny w oparciu o zasady i wartości zawarte w Ewangelii i nauczaniu społecznym Kościoła”.