Polacy mówią, że bardzo wierzą

Badanie dla Rzeczpospolitej przeprowadził Instytut GfK Polonia. Aż 96 procent dorosłych Polaków deklaruje się jako osoby wierzące. Z tego 86 procent to ci, którzy regularnie i nieregularnie - praktykują. W sondażu aż 60 procent pytanych deklaruje, że raz w tygodniu i częściej uczestnicy we mszach św. lub innych nabożeństwach. To dużo. Tymczasem ostatnie liczenie w kościołach uczestników niedzielnej mszy (20 listopada 2005 roku) pokazało, że było ich 45 proc. Nawet jeśli uwzględni się, że uczestnicy sondażu to także wierni innych religii i Kościołów chrześcijańskich, to i tak różnica między deklaracjami, a praktykami jest duża.

- Być może sondaż nieznacznie zawyża wynik. Jednoznaczną odpowiedź mielibyśmy wówczas, gdyby był przeprowadzany w tym samym czasie, co liczenie w kościołach - tłumaczy Tadeusz Szawiel, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego.

W różnych sondażach z reguły od 50 do 55 proc. badanych deklaruje, że uczestniczy w praktykach religijnych raz w tygodniu lub częściej.

Sondaż był przeprowadzany w pierwszej połowie czerwca, dwa tygodnie po wizycie Benedykta XVI w Polsce i w czasie gorącej dyskusji o lustracji w Kościele. Niewykluczone, że na wyniki sondażu wpłynęła atmosfera papieskiej pielgrzymki.

- Wyniki badań "Rzeczpospolitej" potwierdzają specyfikę polskich zmian po 1989 roku. Podstawowe wskaźniki religijności, czyli deklaracje wiary i praktyk religijnych, nie zmieniają się - mówi Szawiel. - Te z początku lat 90. i początku XXI wieku są takie same. Polacy nie odstępują od wiary i od praktyk, co nie potwierdza teorii, że wraz z modernizacją następuje laicyzacja.

Takich związków można się jednak doszukać i w religijności Polaków. Najwięcej osób wierzących, ale niepraktykujących, żyje w miastach od 200 do 500 tysięcy mieszkańców (20 proc.) oraz w stolicy (15 proc.). Ale jednocześnie w Warszawie 51 proc. deklaruje, że raz w tygodniu uczestniczy we mszy świętej, a codziennie aż 9 proc.

Z badań dla Rzeczpospolitej wynika, że ludzie młodzi - między 18. a 19. rokiem życia - są tak samo mocno wierzący i praktykujący jak osoby starsze, powyżej 60. roku życia. Czy rzeczywiście młodzież jest tak religijna? Badania różnych pracowni przynoszą na to pytanie całkiem odmienne odpowiedzi. Jedni, jak Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego, mówią o spadku deklaracji wiary wśród nastolatków, inni, jak Instytut Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, przeczą takiej tezie. W przypadku omawianego badania socjologowie radzą ostrożność z uwagi na małą grupę badanych w wieku 18 - 19 lat.

Sondaż wykonał Instytut GfK Polonia 8-12 czerwca 2006 roku na reprezentatywnej próbie 968 osób powyżej 18. roku życia.