Rzym: 40-lecie Nostra Aetate

Dokument odczytał kardynał Walter Kasper podczas rzymskiej uroczystości upamiętniającej rocznicę. Oprócz przewodniczącego Papieskiej Komisji do spraw Kontaktów Religijnych z Judaizmem udział wzięli przedstawiciele obu wspólnot, w tym rabin David Rosen, przewodniczący Komitetu Amerykańsko-Żydowskiego oraz emerytowany arcybiskup Paryża kardynał Jean Marie Lustiger. Podczas spotkania podsumowano dotychczasowe wyniki dialogu chrześcijańsko-żydowskiego i wskazano jego perspektywy na przyszłość.

Ojciec święty przypomniał w swym przesłaniu dzieło zainicjowane deklaracją „Nostra aetate”. Wydało ono liczne owoce w postaci umocnienia się wzajemnego szacunku, przyjaźni łączących katolików i żydów oraz współpracy obu wspólnot. Nie brakuje jednak spraw, które należałoby w tej dziedzinie podjąć czy pogłębić. Benedykt XVI od początku pontyfikatu wyrażał wolę kontynuowania w tym względzie dzieła swego poprzednika. Szczególnym polem wspólnego świadectwa wiary w jednego Boga i wierności Jego przykazaniom jest obrona świętości życia, promowanie godności osoby ludzkiej, praw rodziny oraz wskazywanie na potrzebę budowania dla przyszłych pokoleń świata sprawiedliwości, pojednania i pokoju.

Otwierając rzymskie spotkanie kardynał Walter Kasper przypomniał szereg postaci, które w istotny sposób przyczyniły się do rozwoju dialogu chrześcijańsko-żydowskiego w minionych czterdziestu latach. Szczególną rolę odegrał w nim błogosławiony papież Jan XXIII, kardynałowie Agostino Bea oraz Johannes Willebrands. Jednak wyjątkowe miejsce przypada Janowi Pawłowi II- giemu. „W ciągu dwóch tysięcy lat dziejów Kościoła żaden papież tak bardzo nie utożsamił się z ideami zawartymi w „Nostra aetate”, żaden tak bardzo ich nie propagował i pogłębiał siłą swej wyjątkowej osobowości” – stwierdził kardynał Kasper. Przewodniczący Papieskiej Komisji do spraw Kontaktów Religijnych z Judaizmem przypomniał wizytę Ojca świętego w rzymskiej Wielkiej Synagodze, w jerozolimskim muzeum Yad Vashem oraz modlitwę przy Murze Płaczu.

W ciągu minionych czterdziestu lat można było dostrzec wzloty i upadki, trzeba było pokonywać wiele nieporozumień, brak decyzji. Czas ten przyniósł też wiele publikacji wartościowych dokumentów, artykułów i książek, które przyczyniły się do rozwoju dialogu chrześcijańsko-żydowskiego i narodzin licznych przyjaźni.

Kardynał Kasper zaznaczył, że soborowa deklaracja „Nostra aetate” jest dziś poważnym zobowiązaniem na przyszłość. Zaproponował wypracowanie katolickiej teologii judaizmu oraz jeśli to możliwe żydowskiej teologii chrześcijaństwa. Wskazał na ogromne pole współpracy społecznej i kulturalnej: walkę z głodem, terroryzmem, przejawami antysemityzmu i antykatolicyzmu, budowanie kultury prawdziwie ludzkiej i solidarnej, w oparciu o wspólne wartości chrześcijaństwa i judaizmu.

Przewodniczącego Papieskiej Komisji do spraw Kontaktów Religijnych z Judaizmem zapytaliśmy o aktualność przesłania soborowej deklaracji o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich.:

Kard. Walter Kasper: Dokument „Nostra aetate”, a zwłaszcza jego czwarty rozdział o relacjach z judaizmem jest jednym z najważniejszych, ośmieliłbym się powiedzieć „najbardziej rewolucyjnym” tekstem II Soboru Watykańskiego. Jest on ze szczególnie ważny dla nas, Niemców, ze względu na bolesne dzieje XX wieku. Trzeba też pamiętać, że cała dwa tysiące lat licząca historia tych relacji była bardzo trudna i złożona.

Ten dokument jest naprawdę przewrotem, nowym początkiem. Przyniósł też wiele dobrych płodów. Dialog z judaizmem jest najbardziej owocnym z tych, jakie Kościół prowadzi w skali światowej. Przesłanie „Nostra aetate” ma podwójny wymiar: jest to jasne, zdecydowane „nie” wobec antysemityzmu i antyjudaizmu we wszelkich formach, także tych najnowszych. Jest też w „Nostra aetate” równie zdecydowane „tak” w odniesieniu do żydowskich korzeni chrześcijaństwa. Mamy wspólny Stary Testament, pamiętamy, że Pan Jezus i Jego Matka, Maryja byli Żydami. Mamy wielką wspólną tradycję: psalmy, dziesięcioro przykazań, nadzieję mesjańską. Nasze relacje z judaizmem mają wyjątkowy charakter, różny od naszych stosunków z innymi religiami. Kościół stanowczo pragnie podążać drogą wytyczoną przez „Nostra aetate”. Bardzo leżało to na sercu Janowi Pawłowi II, zaś Benedykt XVI zdecydowanie te dążenia kontynuuje.