"Wokół Maltańskiego Krzyża"

"Dziś po raz pierwszy w historii zobaczymy wiele obiektów z muzeum w Rzymie, w konfiguracji chronologicznej a także przekrojowej. Znajdą się między nimi przedmioty codziennego użytku oraz symbole aktywności Zakonu - powiedział podczas otwarcia wystawy minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski. - Dla mnie szczególnie ważny fragment związany jest z działalnością szpitala Zakonu na ulicy Senatorskiej w Warszawie, który rozpoczął aktywność w najboleśniejszych dniach historii Warszawy i Polski" - podkreślił minister Zdrojewski.

"Wystawa opowiada o roli, jaką odegrały placówki zakonne na terenach Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz w odrodzonej po 1918 roku Rzeczypospolitej" - powiedział dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie, prof. dr hab. Andrzej Rottermund. "Wierzę, że prezentowana ekspozycja pogłębi naszą wiedzę historyczną na temat działalności Zakonu" - dodał.

Wśród eksponatów znajdują się portrety, zbroje, regalia i dystynkcje Wielkich Mistrzów, elementy uzbrojenia rycerzy maltańskich, srebra, rzadkie okazy broni białej, malarstwo i grafika nawiązująca do dziejów i misji zakonu. Obiekty prezentowane są dzięki wsparciu Suwerennego Zakonu Maltańskiego, organizacji "Heritage Malta" oraz Związku Polskich Kawalerów Maltańskich. Eksponaty pochodzą z kolekcji Palazzo Magistrale i Villa Magistrale w Rzymie oraz Muzeum Sztuk Pięknych, Biblioteki Narodowej i Pałacu Wielkiego Mistrza w La Vallettcie na Malcie. Wystawa akcentuje związek między Zakonem Maltańskim i Warszawą.

"Przez okres okupacji, aż do Powstania Warszawskiego Zakon świadczył działalność dobroczynną. Szpital na ulicy Senatorskiej pełnił szczególną służbę w stosunku do wszystkich osób znajdujących się w Warszawie, bez względu na narodowość i religię. To szczególna cecha misji Zakonu Maltańskiego. Przez całą okupację służył pomocą lekarską wszystkim, którzy zostali dotknięci dramatem wojny. Warszawa to pamięta" - powiedziała prezydent m.st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz.

List od prezydenta RP Bronisława Komorowskiego odczytał minister Maciej Klimczak. "Wystawa przygotowana dla uczczenia 20 rocznicy wznowienia stosunków dyplomatycznych między Zakonem a Rzeczpospolitą Polską jest spotkaniem z wielką historią a zarazem sama współtworzy historię najnowszą naszej europejskiej wspólnoty ducha i tradycji (...) Członkowie Zakonu swoimi czynami zbudowali legendę, która do dziś budzi podziw, inspiruje i zachęca do angażowania się w przedsięwzięcia charytatywne" - napisał prezydent.

W uroczystości udział wzięli także m.in.: Wielki Mistrz Zakonu Maltańskiego Fra' Matthew Festing, kardynał Józef Glemp, ambasador RP przy Zakonie Hanna Suchocka, ambasador Zakonu w Polsce Vincenzo Manno, ambasador Republiki Malty w Polsce Godwin Montanaro, ambasador Belgii w Polsce Raoul Delcorde, ambasador Włoch w Polsce Riccardo Guariglia, dyrektor Muzeum Historycznego m. st. Warszawy Joanna Bojarska i prezydent Związku Polskich Kawalerów Maltańskich Andrzej Potworowski.

Suwerenny Zakon Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego zwany Rodyjskim i Maltańskim to jeden z najstarszych katolickich zakonów rycerskich. Założony został w 1113 roku przez Gerarda de Martiguesa. Zakon odegrał znaczną rolę w historii Europy ze względu na organizowanie pierwszych szpitali średniowiecznych na kontynencie. Członkowie zakonu prowadzili działalność medyczną i opiekuńcza.

Do Polski rycerze Zakonu dotarli w I połowie XII wieku. Pierwsze komandorie założono na Dolnym Śląsku. Do Małopolski zostali sprowadzeni przez księcia Henryka Sandomierskiego. Związek Polskich Kawalerów Maltańskich powstał w 1927 roku pod kierownictwem hr. Bogdana Hutten-Czapskiego. Po zakończeniu II wojny światowej funkcjonował na emigracji. W 1992 roku został reaktywowany w Polsce.

Organizatorami wystawy są Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, Zamek Królewski w Warszawie i Ambasada Suwerennego Rycerskiego Zakonu Maltańskiego w Polsce. Ekspozycja potrwa do 13 stycznia.