Audiencja generalna: O św. Maksymie Wyznawcy oraz o prawdziwym znaczeniu tolerancji, wolności i dialogu

Dzieje się tak, gdy te wartości przestaje odnosić się do Chrystusa. Papież mówił o tym w czasie audiencji ogólnej. W katechezie zaprezentował postać i nauczanie św. Maksyma Wyznawcy, człowieka, który całym swym życiem głosił prawdę o Chrystusie, prawdziwym człowieku i prawdziwym Bogu. Miarą tej prawdy jest Jezusowa zgoda na przyjęcie męki, wypowiedziana w Getsemani.

„«Tak» wypowiedziane przez Chrystusa, to powszechne «tak», wyraża jasno wartość normatywną, która wskazuje właściwe miejsce wszystkim innym wartościom – powiedział Papież. – Pomyślmy o współczesnych wartościach, tak znanych i bronionych, jak tolerancja, wolność i dialog. Jednak tolerancja, która nie umie odróżniać dobra od zła, staje się chaotyczna i destrukcyjna. Wolność, która nie szanuje wolności innych i nie odnajduje powszechnej miary naszej wolności, staje się anarchią i niszczy samą wolność. Dialog pozbawiony konkretu staje się czczą gadaniną. Są to wszystko wielkie i fundamentalne wartości, jednak prawdziwymi wartościami mogą stać się tylko wówczas, gdy odnajdą punkt odniesienia, który je zjednoczy i nada im znaczenie. Tym punktem odniesienia jest synteza Boga i wszechświata, czyli Jezus Chrystus. W Nim uczymy się umieszczać wszystkie inne wartości tak, by nabrały właściwego znaczenia”.

Papież wskazał, że św. Maksym był nie tylko wybitnym teologiem. W swych poszukiwaniach filozoficznych wychodził od konkretnej rzeczywistości np. własnego ogromnego cierpienia. Benedykt XVI podkreślił, że tytuł „wyznawca” nadano mu ze względu na nieustraszoną odwagę, z jaką umiał dawać świadectwo.

Ten Ojciec Kościoła urodził się w Palestynie około roku 580. Od dziecka pragnął życia monastycznego i studiowania Pisma Świętego. Z Jerozolimy Maksym przeniósł się do Konstantynopola, a w czasach najazdów barbarzyńskich zbiegł do Afryki. Tu zasłynął nieugiętą obroną ortodoksji w nauczaniu wiary, szczególnie w kwestii prawdziwego człowieczeństwa i prawdziwego bóstwa Chrystusa. W 649 r. przybył do Rzymu, aby wziąć udział w Soborze Laterańskim. Wbrew zakazowi imperatora podejmował dyskusje teologiczne, za co był sądzony i skazany na obcięcie języka i prawej ręki, aby nie mógł głosić ani zapisywać swoich przekonań. W końcu został zesłany do Schemarion na Kaukazie, gdzie zmarł w roku 662. Należał do najwybitniejszych teologów chrześcijańskich VII w.

Oto polski tekst nauczania papieskiego:

Drodzy bracia i siostry,

chciałbym przedstawić dziś postać jednego z wielkich Ojców Kościoła wschodniego z okresu późniejszego. Chodzi o mnicha, św. Maksyma, który w tradycji chrześcijańskiej zasłużył sobie na tytuł Wyznawcy ze względu na nieustraszoną odwagę, z jaką dawał świadectwo – „wyznawał” – nawet w cierpieniu całość swej wiary w Jezusa Chrystusa, prawdziwego Boga i prawdziwego człowieka, Zbawiciela świata. Maksym urodził się w Palestynie, ziemi Pana, około roku 580. Od dziecka ciągnęło go do życia monastycznego i poznawania Pisma, także za sprawą dzieł Orygenesa, wielkiego nauczyciela, który już w trzecim stuleciu zdołał „ustalić” egzegetyczną tradycję aleksandryjską.