Adhortacja apostolska Ojca Świetego Jana Pawła II o św. Józefie i jego posłannictwie w życiu Chrystusa i Kościoła
PRZYPISY
[1] Por. ŚW. IRENEUSZ, Adversus haereses, IV 23, 1: S. Ch. 100/2, 692-694
[2] LEON XIII, Enc. Quamquam pluries, (15 sierpnia 1889): Leonis XIII P.M. Acta, IX (1890), 175-182
[3] ŚW. KONGREG. OBRZĘDÓW, Dekr. Quemadmodum Deus (8 grudnia 1870): Pii IX P.M. Acta, część I, tom V 282; PIUS IX, List Apostolski Inclytum Patriarcham (7 lipca 1871), l.c., 331-335
[4] Por. ŚW. JAN CHRYZOSTOM, In Matth. Hom., V 3: PG 57, 57 n.; Doktorzy Kościoła i Papieże kierując się między innymi tożsamością imienia, upatrywali prototyp Józefa z Nazaretu w Józefie Egipskim, ponieważ w pewnym sensie zapowiadał posługę i wielkość tego strażnika najcenniejszych skarbów Boga Ojca: Słowa Wcielonego i Jego Najświętszej Matki: por. np.: ŚW. BERNARD, Super „Missus est”, Hom. II, 16: S. Bernardi Opera, Ed. Cist, IV 33 n.; LEON XIII, Enc. Quamquam pluries (15 sierpnia 1889): l.c., 179
[5] Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 58
[6] Por. tamże, 63
[7] Konst. dogm. o Objawieniu Bożym Dei verbum, 5
[8] Tamże, 2
[9] Por. SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 63
[10] SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Objawieniu Bożym Dei verbum, 2
[11] ŚW. KONGREG. OBRZĘDÓW, Dekr. Novis hisce temporibus (13 listopada 1962): AAS 54 (1962), 873
[12] ŚW. AUGUSTYN, Sermo 51, 10, 16: PL 38, 342
[13] ŚW. AUGUSTYN, De nuptiis et concupiscentia, I, 11, 12: PL 44, 421; por. De consensu evangelistarum, II, 1, 2: PL 34, 1071; Contra Faustum, III, 2: PL 42, 214
[14] ŚW. AUGUSTYN, De nupliis et concupiscentia, I, 11, 13: PL 44, 421; por. Contra Iulianum, V 12, 46: PL 44, 810
[15] Por. ŚW. AUGUSTYN, Contra Faustum XXIII 8: PL 42 470 n. De consensu evangelistarum, II, i, 3: PL 34, 1072; Sermo 51, 13, 21: PL 38, 344 n.; ŚW. TOMASZ, Summa Theol., III, q. 29, a. 2 w zakończeniu
[16] Por. Przemówienia z 9 i 16 stycznia, 20 lutego 1980: Insegnamenti, III/I (1980), 88-92; 148-152; 428-431
[17] PAWEŁ VI Przemówienie do Ruchu „Equipes Notre-Dame” (4 maja 1970), n. 7: AAS 62 (1970), 431. Podobna pochwałę Rodziny nazaretańskiej jako najdoskonalszego wzorca wspólnoty rodzinnej znaleźć można np. w: LEON XIII List Apost. Neminem fugit (14 czerwca 1892): 920 s XIII P.M. Acta, XII (1892), 149 n.; BENEDYKT XV Motu proprio Bonum sane (25 lipca 1920): AAS 12 (1920), 313-317
[18] Adhort. apost. Familiaris consortio, (22 listopada 1981), 17: AAS 74 (1982), 100
[19] Tamże, 49, l.c. 140; por. SOBÓR WAT. II, Konst. dogm. o Kościele Lumen gentium, 11; Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 11
[20] Adhort. apost. Familiaris consortio (22 listopada 1981), 85, l.c., 189 n
[21] Por. ŚW. CHRYZOSTOM, In Math. Hom., V 3: PG 57, 57 n
[22] PAWEŁ VI, Przemówienie (19 marca 1966): Insegnamenti, IV (1966), 110
[23] Por. Missale Romanum, Collecta in „Sollemnitate S. Joseph Sponsi B.M.V”.
[24] Por. tamże, Prefatio in „Sollemnitate S. Joseph Sponsi B.M.V.”.
[25] LEON XIII, Enc. Quamquam pluries, (15 sierpnia 1889): l.c., 178
[26] PIUS XII, Orędzie radiowe do uczestników szkół katolickich Stanów Zjednoczonych (19 lutego 1958): AAS 50 (1958), 174
[27] ORYGENES, Hom. XIII in Lucam, 7: S. Ch. 87, 214 n
[28] ORYGENES, Hom. XI in Lucam, 6: S. Ch. 87, 196 n
[29] Por. Misale Romanum, Prex Eucharistica I
[30] ŚW. KONGREGACJA OBRZĘDÓW, Dekr. Quemadmodum Deus (8 grudnia 1870): l.c., 282
[31] Collectio Missarum de Beata Maria Virgine, I, „Sancta Maria de Nazareth”, Prefatio
[32] Adhort. apost. Familiaris consortio, (22 listopada 1981), 16: l.c., 98
[33] LEON XIII, Enc. Quamquam pluries, (15 sierpnia 1889): l.c., 177 n
[34] Por. Enc. Laborem exercens, (19 września 1981), 9: AAS 73 (1981), 599 n
[35] Tamże 24: l.c., 638. Papieże ostatniego okresu wielokrotnie przedstawiali św. Józefa jako „wzór” dla robotników i ludzi pracy; por. np. LEON XIII, Enc. Quamguam pluries (15 sierpnia 1889): l.c., 180; BENEDYKT XV Motu proprio Bonum sane (25 lipca 1920): l.c., 314-316; PIUS XII Przemówienie (11 marca 1945), 4: AAS 37 (1945), 72: Przemówienie (1 maja 1955): AAS 47 (1955), 406; JAN XXIII, Orędzie radiowe (1 maja 1960): AAS 52 (1960), 398
[36] PAWEŁ VI, Przemówienie (19 marca 1969): Insegnamenti, VII (1969), 1268
[37] Tamże: l.c., 1267
[38] Por. ŚW. TOMASZ Z AKWINU, Summa Theologiae, II-II, q. 82, a. 3, ad 2
[39] Tamże, III, q. 8, a. I, ad 1
[40] PIUS XII, Enc. Haurietis aquas (15 maja 1956), III: AAS 48 (1956), 329 n
[41] Por. ŚW. TOMASZ Z AKWINU, Summa Theologiae, II-II, q. 182, a. 1, ad 3
[42] Por. ŚW. KONGREG. OBRZĘDÓW, Dekr. Quemadmodum Deus (8 grudnia 1870): l.c., 283
[43] Tamże, l.c., 282 n
[44] LEON XIII, Enc. Quamquam pluries, (15 sierpnia 1889): l.c., 177-179
[45] Posynodalna Adhort. apost. Christifideles laici, (30 grudnia 1988), 34: AAS 81 (1989), 456
[46] Por. Konst. dogm. o Objawieniu Bożym Dei Verbum, 1
[47] PAWEŁ VI, Przemówienie (19 marca 1969): Insegnamenti, VII (1969), 1269
[48] Por. Missale Romanum, Collecta; Super oblata in „Sollemnitate S. Joseph Sponsi B.M.V.”; Post commun. in „Missa votiva S. Joseph”
[49] Por. LEON XIII, „Oratio ad Sanctum Josephum”, dołączona do tekstu Enc. Quamquam pluries (15 sierpnia 1889): Leonis XIII P.M. Acta, IX (1890), 183
[50] ŚW. KONGREG. OBRZĘDÓW, Dekr. Quemadmodum Deus (8 grudnia 1870): l.c., 282
Nazwał to „kwestią sprawiedliwości”, bardziej, aniżeli hojności.
Dla chrześcijan nadzieja ma imię i oblicze. Dla nas nadzieja to Jezus Chrystus.
Ojciec święty w przesłaniu do uczestników spotkania pt. „Dobro wspólne: teoria i praktyka”.