Benedykt XVI: Katecheza o Afrahacie

W Chrystusie widział lekarza kojącego rany grzechu. Za pierwszorzędną cnotę uważał pokorę. Wskazywał na wartość postu jako wstrzemięźliwości nie tylko od pokarmów, ale i od niepotrzebnych słów, czy wybuchów gniewu. Papież przypomniał, że w IV stuleciu na pograniczu Ziemi Świętej, Libanu aż po Mezopotamię z dużym powodzeniem rozwinęły działalność chrześcijańskie wspólnoty Kościoła syryjskiego.

Według niektórych źródeł Afrahat miał stać na czele klasztoru, a nawet otrzymać święcenia biskupie. Napisał 23 Rozprawy, w których podejmuje wiele zagadnień dotyczących życia chrześcijańskiego. Omawia w nich między innymi kwestie dotyczące wiary, zbawienia, cnoty, grzechu, modlitwy, pokory, pokuty, ascezy. Wskazywał, że pokora prowadzi do prostoty życia, cierpliwości, mądrości, pogody ducha, pokoju i miłosierdzia. Odnośnie do modlitwy przypominał, co pozostaje zapewne nie bez znaczenia i dla nas, że „swoją pełnię osiąga ona wówczas, gdy Chrystus przebywa w sercu człowieka i wyzwala w nim ducha miłości bliźniego”.

W audiencji na Placu św. Piotra uczestniczyło ponad 20 tys. wiernych. Wśród nich było 700 Polaków. Witając ich, Papież nawiązał do liturgicznego wspomnienia Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny. Zaznaczył, że w doskonały sposób wypełniła Ona wolę Ojca Niebieskiego. "Niech Maryja pomaga nam włączyć nasze życie w Boży plan zbawienia" - życzył Papież, udzielając Polakom błogosławieństwa.

Papieskiej katechezy w Watykanie wysłuchali w środę biskupi Piotr Libera z Płocka i Janusz Kaleta z Atyrau w Kazachstanie. Wśród grup zorganizowanych przybyły m.in. pielgrzymka z parafii św. Józefa w Olsztynie oraz obchodząca 10-lecie schola z parafii św. Jakuba w Chicago. Po audiencji ogólnej Papież zainaugurował w Pałacu Apostolskim nowe biuro dziekana Kolegium Kardynalskiego. Pełniący tę funkcję były kardynał sekretarz stanu Angelo Sodano 23 listopada skończy 80 lat.

Oto polski tekst przemówienia Ojca Świętego:

Drodzy bracia i siostry,
w naszej wyprawie w świat Ojców Kościoła chciałbym dziś zaprowadzić was do mało znanej części tego wszechświata wiary, to znaczy na obszary, gdzie kwitły Kościoły języków semickich, które nie dostały się jeszcze pod wpływ myśli greckiej. Kościoły te przez cały IV wiek rozwijają się na Bliskim Wschodzie - od Ziemi Świętej po Liban i Mezopotamię. W tamtym stuleciu, które jest okresem formacji na szczeblu kościelnym i literackim, we wspólnotach tych ugruntowało się zjawisko ascetyczno-monastyczne o własnych rysach, które nie doświadczyło jeszcze wpływów monastycyzmu egipskiego. Wspólnoty syryjskie IV wieku stanowią zatem świat semicki, z którego wyszła sama Biblia i są wyrazem chrześcijaństwa, którego formuła teologiczna nie miała jeszcze styczności z odmiennymi prądami kulturowymi, lecz żyje we własnych formach myśli. Są to Kościoły, w których ascetyzm pod rozmaitymi postaciami pustelnictwa (pustelnicy na pustyni, w pieczarach, w zamknięciu, słupnicy) oraz monastycyzm w formie życia wspólnotowego odgrywają rolę o żywotnym znaczeniu dla rozwoju myśli teologicznej i duchowej.

Chciałbym ukazać ten świat za pośrednictwem wielkiej postaci Afrahata, znanego także pod przydomkiem "Mędrca", jednej z najważniejszych, a zarazem najbardziej tajemniczych osobistości chrześcijaństwa syryjskiego IV wieku.

Pochodził z regionu Niniwy-Mosulu, w dzisiejszym Iraku, żył w pierwszej połowie IV stulecia. Niewiele wiemy o jego życiu; w każdym razie utrzymywał ścisłe kontakty ze środowiskami ascetyczno-monastycznymi Kościoła syryjskiego, o którym przekazał nam wiadomości w swoim dziele i któremu poświęcił część swoich refleksji. Co więcej, według niektórych źródeł stał na czele klasztoru, a w końcu został nawet wyświęcony na biskupa. Napisał 23 przemówienia, znane jako Traktaty lub Demonstrationes, w których porusza rozmaite sprawy życia chrześcijańskiego, jak wiara, miłość, post, pokora, modlitwa i samo życie ascetyczne, a także związki między judaizmem a chrześcijaństwem, między Starym a Nowym Testamentem. Pisze stylem prostym, używając krótkich zdań i czasem przeciwstawnych sobie porównań; wszelako udaje mu się stworzyć spójny wykład, rozwijający przejrzyście rozmaite podejmowane tematy.