Półtorej wieku ewangelizacji

Benin (do 1975 r. znany jako Dahomej) aż do końca XIX w. był niepodległym królestwem, następnie kolonią francuską, a od 1960 r. jest republiką. Przez trzy stulecia był terenem handlu niewolnikami.


Choć pierwsi misjonarze przybyli na te ziemie już w 1495 r., a kolejni w XVII w., to jednak prawdziwa ewangelizacja rozpoczęła się dopiero w 1861 r. wraz z przybyciem z Europy dwóch misjonarzy ze Zgromadzenia Misji Afrykańskich (SMA). Ich pracę utrudniał zabójczy dla Europejczyków klimat. Tylko w latach 1861-1900 zmarło tam 30 misjonarzy! Choć istniejące do dziś seminarium duchowne w Ouidah powstało w 1913 r., to pierwszy rodzimy kapłan przyjął święcenia dopiero w 1928 r.

W 1883 r. papież Leon XIII ustanowił prefekturę apostolską Dahomeju, a w 1901 r. mianował pierwszego biskupa dla tego kraju, pochodzącego z Francji. Lokalna hierarchia kościelna powstała w 1955 r. Pierwszym rodzimym biskupem został rok później ks. Bernardin Gantin, metropolita Kotonu w latach 1960-71, późniejszy kardynał-prefekt watykańskiej Kongregacji ds. Biskupów i dziekan Kolegium Kardynalskiego. Zmarły w 2008 r. hierarcha swoją osobowością mocno naznaczył Kościół w swej ojczyźnie i „był dla Beninu tym, czym Jan Paweł II dla Polski” – uważa bp Jean-Yves Riocreux z Francji. Imię kardynała nosi dziś międzynarodowe lotnisko w Kotonu. Przy jego grobie w Ouidah modlić się będzie Benedykt XVI.

Inną ważną dla Beninu postacią był zmarły w 1999 r. abp Isidore de Souza. Za marksistowsko-leninowskich rządów gen. Mathieu Kérékou (1972-91) Kościół był prześladowany: zakazano nauczania religii, upaństwowiono szkoły katolickie, wydalono z kraju wielu misjonarzy zagranicznych, więziono miejscowych księży. Gdy z powodu zapaści gospodarczej prezydent zwołał w 1990 r. Konferencję Narodową, która doprowadziła do wolnych wyborów, na jej czele stanął abp Souza. W okresie przechodzenia od marksizmu do wielopartyjnej demokracji przewodniczył on także parlamentowi – Najwyższej Radzie Republiki (1990-91). Co ciekawe uczestniczył on również w pracach zespołu ds. kontaktów między episkopatami Francji i Polski!

Po 150 latach ewangelizacji katolicy – według watykańskich danych z 31 grudnia 2010 r. – stanowią 34 proc. (niespełna 3 mln) wśród niemal 8,8 mln mieszkańców Beninu. Istnieje tam 10 diecezji skupionych w jednej prowincji kościelnej z siedziba w Kotonu. Jest 338 parafii i 801 innych ośrodków duszpasterskich, w których pracuje 684 księży diecezjalnych i 127 zakonnych, 139 braci i 1247 sióstr zakonnych, 30 członków instytutów świeckich, 19 świeckich misjonarzy oraz 11251 katechetów. Gdy chodzi o powołania kapłańskie, w Beninie jest 308 kleryków w seminariach wyższych i 497 w seminariach niższych.

Kościół jest bardzo zaangażowany na polu edukacji i lecznictwa. Prowadzi 165 przedszkoli i szkół podstawowych (prawie 32 tys. dzieci), 50 średnich (24,5 tys. uczniów) i 2 wyższe (ponad 1,2 tys. studentów). Ponadto do Kościoła należy m.in. 12 szpitali, 64 przychodni zdrowia, 3 leprozoria, 7 domów opieki, 41 sierocińców i ochronek, 3 ośrodki poradnictwa rodzinnego i obrony życia.

Oprócz katolików w Beninie są też protestanci i muzułmanie (niemal 25 proc. ludności), zaś 17 proc. ludności wciąż wyznaje tradycyjne religie plemienne (animistyczne), głównie spirytystyczne voodoo.