Muzea Watykańskie

Stanze di Rafaello

Stanze to cztery reprezentacyjne pokoje pałacu papieskiego, zbudowane w XV w., a ozdobione freskami na początku następnego stulecia. Pierwotnie papież Juliusz II zatrudniał kilku różnych artystów, by wreszcie w 1509 r. zdecydować się na przybyłego właśnie do Rzymu 26-letniego Rafaela. Dekorowanie Stanz Przeciągnęło się na pontyfikaty Następców Juliusza. Leona X i Klemensa VII z rodu Medyceuszy. Cykl malowideł, nad którymi Rafael pracował 11 lat, stał się dziełem jego życia. Po śmierci artysty freski zostały dokończone przez uczniów. Główną ideą łączącą dekorację wszystkich Pokoi jest triumf Kościoła katolickiego pod wodzą jego kolejnych pasterzy, biskupów Rzymu.

  Pierwsza Stanza nosi nazwę Sali Pożaru Borgo (Sala dell’Incendio di Borgo). Najważniejszy fresk przedstawia cud zażegnania pożaru dzielnicy Rzymu, Borgo, przez Leona IV w 847 r. W tłumie osób można odszukać nagiego atletycznego mężczyznę niosącego na ramionach starca -jest to aluzja do antycznego Eneasza, który w ten właśnie sposób uratował ojca z płonącej Troi. Prócz tego w sali przedstawiono koronację Karola Wielkiego, co miało podkreślać prymat papieża nad cesarzem, oraz zwycięską bitwę wojsk papieskich z Saracenami w 849 r.

Następna sala to Stanza delia Segnatura. gdzie niegdyś obradował kościelny trybunał, czyli właśnie Segnatura; zdobią ją najstarsze freski Rafaela w Stanzach. W późniejszych malowidłach udział mistrza ograniczał się zazwyczaj do wykonania projektu i nadzoru nad realizacją. Fresk Dysputa o Najświętszym Sakramencie wyobraża Trójcę Świętą w otoczeniu apostołów i męczenników oraz, w dolnej części obrazu, teologów, biskupów i papieży rozprawiających o tajemnicach wiary. W tej samej sali, po przeciwnej stronie zwraca uwagę najsławniejsze dzieło Rafaela. Szkoła Ateńska. Na tle okazałej architektury przedstawiono najwybitniejszych starożytnych filozofów. Pośrodku kompozycji idealista Platon wskazuje palcem na niebo, a pragmatyczny Arystoteles na ziemię. Rafael sportretował tu wielu współczesnych sobie artystów, np. w siedzącym podpartym mężczyźnie można rozpoznać Michała Anioła. Całość dekoracji wyraża koncepcję o chrześcijaństwie i kulturze antycznej jako dwóch drogach prowadzących do poznania Prawdy i Piękna.