Jan Paweł II o świeckich w Kościele

Tym razem zaproponowaliśmy lekturę adhortacji Jana Pawła II Christifideles laici

1. Na czym polega i czego wymaga od świeckich ich udział w kapłańskim, prorockim i królewskim urzędzie Jezusa Chrystusa?

Świeccy na mocy chrztu otrzymują udział w potrójnym urzędzie Jezusa Chrystusa — kapłańskim, prorockim i królewskim. Poprzez Bierzmowanie ten udział jest rozwijany, a w Eucharystii ma swoje oparcie.
Chrystus, realizując swoje kapłaństwo, umarł za nas na krzyżu – złożył ofiarę z samego siebie. Nieustannie ofiarowuje się także w czasie Eucharystii. Świeccy – przez chrzest włączeni w Chrystusowe kapłaństwo łączą się z Nim w tej ofierze. Ofiarują siebie i wszystkie swoje uczynki, przedsięwzięcia, życie, pracę itd.
Prorocki urząd Chrystusa polega na tym, że Jezus głosił Królestwo niebieskie zarówno słowem jak i świadectwem. Udział w prorockim urzędzie Chrystusa zobowiązuje świeckich do tego, „by z wiarą przyjęli Ewangelię i głosili ją słowem i czynem. Zjednoczeni z Chrystusem, ustanowieni świadkami Zmartwychwstania, otrzymują zarówno udział w zmyśle wiary Kościoła i w łasce słowa(por. Dz 2, 17-18; Ap 19, 10). Świeccy powinni dbać, by przesłanie Ewangelii było widoczne w ich życiu rodzinnym i społecznym. Są też zobowiązani do cierpliwiego i odważnego głoszenia nadziei na przyszłą chwałę „także przez formy życia świeckiego”.
Ze względu na przynależność do Chrystusa Pana i Króla świeccy są wezwani do służby Królestwu Bożemu i do jego rozszerzania. Rozszerzają swoją królewskość poprzez walkę i pokonywanie grzechu (por. Rz 6, 12), a szczególnie przez dar z siebie i służbę Jezusowi obecnemu we wszystkich braciach – zwłaszcza najmniejszych(por. Mt 25, 40).
Szczególną uwagę Jan Paweł II zwraca na fakt, że świeccy mają przywracać stworzeniu jego pierwotną wartość. Poddając je prawdziwemu dobru człowieka poprzez działalność wspieraną życiem łaski, uczestniczą w sprawowaniu władzy, na mocy której Zmartwychwstały Jezus przyciąga wszystkie rzeczy do siebie i poddaje je Ojcu, by Bóg był wszystkim we wszystkich (por. J 12, 32; 1 Kor 15, 28).
Udział świeckich w potrójnym urzędzie Chrystusa wywodzi się z przynależności do kościelnej wspólnoty, stąd winien być przeżywany we wspólnocie i dla wspólnoty realizowany.

Porównaj adhortacja Christifideles laici

2. Jan Paweł II zwraca uwagę na istotne znaczenie apostolskiego zaangażowania świeckich na terenie parafii. Czym powinno się przejawiać to zaangażowanie?

Jan Paweł II cytuje ustalenia Soboru Watykańskiego II, który zachęca świeckich, aby przyzwyczaili się działać w jedności z kapłanami, przedstawiać wspólnocie Kościoła problemy własne i otoczenia, a także sprawy dotyczące zbawienia celem wspólnego ich omówienia i rozwiązywania.
Sobór zachęca też świeckich – jak przypomina papież – do współpracy w miarę możliwości we wszystkich poczynaniach apostolskich i misyjnych (SOBÓR WAT. II, Dekr. o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem, 10).
Papież podkreśla, że postulat wspólnego rozwiązywania problemów duszpasterskich powinien być stale realizowany przez dowartościowywanie rad duszpasterskich.
Świeccy w obecnych warunkach mogą i powinni działać na rzecz zachowania autentycznej „kościelnej jedności we własnych parafiach oraz dla rozbudzania misyjnego zapału w stosunku do niewierzących, jak i tych, którzy, zachowując wiarę, porzucają lub zaniedbują praktykę chrześcijańskiego życia”.
Jak twierdzi Jan Paweł II, człowiek dąży do przeżywania i krzewienia braterskich zasad oraz form życia we wspólnocie. Parafie mogą to pragnienie zaspokoić tylko wówczas, gdy przy czynnym udziale świeckich, pozostają w świecie miejscem zjednoczenia wiernych, a zarazem „znakiem” i „narzędziem” powołania wszystkich ludzi do życia w komunii.
Porównaj adhortacja Christifideles laici

3. Z czego wynika wolność świeckich do zrzeszania się i tworzenia wspólnot w Kościele? Jak konkretnie mogą tę wolność realizować?

Apostolstwo zespołowe – jak mówi Jan Paweł II za Soborem Watykańskim II – jest „znakiem” wspólnoty i jedności Kościoła w Chrystusie. Ów „znak” jedności winien się ujawniać poprzez „komunię”, zarówno w stosunkach wewnętrznych, jak i zewnętrznych różnego rodzaju zrzeszeń, w szerszym kontekście chrześcijańskiej wspólnoty. Ta racja eklezjologiczna tłumaczy „prawo” do zrzeszania się, ale także wskazuje na potrzebę kryteriów oceny wspólnot.
Wolność do zrzeszania się jest autentycznym prawem, a nie ustępstwem ze strony „władzy”. Wynika ze Chrztu – sakramentu, który wzywa do udziału w komunii i misji Kościoła. Wspólnoty muszą spełniać jednak określone kryteria, żeby miały rację bytu w Kościele.
1. Muszą stawiać na pierwszym miejscu powołanie człowieka do świętości.
2. Być odpowiedzialne w wyznawaniu wiary katolickiej. Ta odpowiedzialność ma objawiać głoszeniem prawdy o Chrystusie, Kościele i człowieku zgodnie z interpretacją Nauczycielskiego Urzędu Kościoła.
3. Dawać świadectwo trwałej komunii wyrażające się posłuszeństwem wobec papieża i biskupa, albo lepiej – jak pisze Jan Paweł II - synowskim odniesieniem do nich. Wspólnoty i stowarzyszenia muszą też być gotowe w imię komunii w Kościele do współpracy między sobą.
4. Ich działalność ma być zgodnym uczestnictwem w apostolskiej posłudze Kościoła: „w ewangelizacji i uświęcaniu ludzi oraz urabianiu na modłę chrześcijańską ich sumienia, by w ten sposób przepoić duchem ewangelicznym różne społeczności i środowiska”.
5. Zaangażowana obecność zrzeszeń w ludzkiej społeczności ma zawsze być służbą na rzecz pełnej godności człowieka
Porównaj adhortacja Christifideles laici

4. Świeccy, chociażby nie byli lektorami lub akolitami, mogą wykonywać pewne obowiązki w ich zastępstwie. Proszę je wymienić

Jan Paweł II, cytując Kodeks Prawa Kanonicznego, przypomina, że świeccy „Mogą wykonywać posługę słowa, przewodniczyć modlitwom liturgicznym, udzielać chrztu, a także rozdzielać Komunię świętą, zgodnie z przepisami prawa” (kan. 230, par. 3)
Porównaj adhortacja Christifideles laici

5. Powołanie do świętości, które wynika ze chrztu i obejmuje wszystkich członków Kościoła, wiąże się również z pewnymi obowiązkami „życia wedle Ducha, które daje owoc uświęcenia”. O jakich obowiązkach mowa? Proszę wymienić co najmniej 5

Życie wedle Ducha, które wydaje owoc uświęcenia (por. Rz 6, 22; Ga 5, 22), pobudza ochrzczonych i wymaga od nich, by naśladując Jezusa Chrystusa:
1. przyjęli Jego Błogosławieństwa,
2. słuchali i rozważali słowa Boże,
3. świadomie i aktywnie uczestniczyli w liturgicznym i sakramentalnym życiu Kościoła,
4. pamiętali o osobistej, rodzinnej i wspólnotowej modlitwie,
5. byli głodni i spragnieni sprawiedliwości,
6. praktykowali miłość we wszystkich sytuacjach życiowych
7. służyli braciom, zwłaszcza najmniejszym, ubogim i cierpiącym.
Porównaj adhortacja Christifideles laici