SOLLICITUDO REI SOCIALIS

61. Por. Enc. Populorum progressio, 47: l.c., s. 280: „społeczeństwo, w którym wolność nie byłaby pustym słowem i gdzie biedny Łazarz będzie mógł zasiąść przy tym samym stole, co bogacz”.

62. Por. tamże, 47: l.c., s. 280: „Chodzi o to, by zbudować społeczność ludzką, w której każdy bez wyjątku człowiek, niezależnie od rasy, religii i narodowości, będzie mógł żyć życiem w pełni ludzkim, wyzwolonym od poddaństwa, jakie stwarza człowiek (...)”; por. także SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym, Gaudium et spes, 29. Taka podstawowa równość jest jednym z zasadniczych motywów, dla których Kościół zawsze sprzeciwia się każdej formie rasizmu.

63. Por. Homilia w Val Visdente (12 lipca 1987), L'Osservatore Romano, 13-14 lipca 1987; PAWEŁ VI, List Apost. Octogesima adveniens (14 maja 1971), 21: AAS 63 (1971), ss. 416 n.

64. Por. SOBÓR WAT. II, Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 25.

65. Adhort. apost. Reconciliatio et paenitentia (2 grudnia 1984), 16: „Otóż Kościół, gdy mówi o sytuacjach grzechu lub gdy piętnuje jako grzechy społeczne pewne sytuacje czy pewne zachowania zbiorowe większych czy mniejszych grup społecznych lub wręcz całych narodów i bloków narodów, wie i głosi, że takie wypadki grzechu społecznego są jednocześnie owocem, nagromadzeniem i zbiorem wielu grzechów osobistych Chodzi o grzechy najbardziej osobiste: tego, kto powołuje lub popiera nieprawość albo też czerpie z niej korzyści; tego, kto mógłby uczynić coś dla uniknięcia lub usunięcia, czy przynajmniej ograniczenia pewnych form zła społecznego, nie czyni tego z lenistwa, z lęku czy też w wyniku zmowy milczenia lub zamaskowanego udziału w złu, albo z obojętności; tego, kto zasłania sit twierdzeniem o niemożności zmiany świata; i również tego, kto usiłuje wymówić się od trudu czy ofiary, podając różne racje wyższego rzędu prawdziwie odpowiedzialne są więc osoby. Sytuacja - a więc także instytucja, struktura, społeczeństwo - nie jest sama przez się podmiotem aktów moralnych; dlatego nie może być sama w sobie dobra lub zła”: AAS 77 (1985), s. 217.

66. Enc. Populorum progressio, 42: l.c., s. 278.

67. Por. Liturgia godzin, wtorek trzeciego tygodnia okresu zwykłego, błagania wstawiennicze w nieszporach.

68. Enc. Populorum progressio, 87: l.c., s. 299.

69. Por. tamże, 13; 81: l.c., ss. 263 n.; 296 n.

70. Por. tamże, 13: l.c., s. 263.

71. Por. Przemówienie na otwarcie Trzeciej Konferencji Ogólnej Episkopatu Ameryki Łacińskiej (28 stycznia 1979): AAS 71 (1979), ss. 189-196.

72. Kongregacja Nauki Wiary, Instrukcja o chrześcijańskiej wolności i wyzwoleniu, Liberatis conscientia (22 marca 1986), 72: AAS 79 (1987), s. 586; PAWEŁ VI, List Apost. Octogesima adveniens (14 maja 1971), 4: AAS 63 (1971), ss. 403 n.

73. Por. Konst. duszp. o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, część II, rozdz. V, p. 2: „Potrzeba stworzenia wspólnoty międzynarodowej” (s. 83-90).

74. Por. JAN XXIII, Enc. Mater et Magistra (15 maja 1961): AAS 53 (1961), s. 440; Enc. Pacem in terris (11 kwietnia 1963), część IV: AAS 55 (1963), ss. 291-296; PAWEŁ VI, List Apost. Octogesima adveniens (14 maja 1971), 2-4: AAS 63 (1971), ss. 402-404.

75. Por. Enc. Populorum progressio, 3; 9: l.c., ss. 258; 261.