"Odkryjcie swoją chrześcijańską tradycję"

Tym niemniej nie można nie doceniać kosztów czterdziestu lat ucisku politycznego. Szczególną tragedią dla tego kraju była bezwzględna próba ówczesnych władz, by uciszyć głos Kościoła. W ciągu waszej historii, począwszy od św. Wacława, św. Ludmiły i św. Wojciecha aż po św. Jana Nepomucena byli odważni męczennicy, których wierność Chrystusowi mówiła znacznie mocniej i bardziej wymownie, niż głos ich katów. W tym roku przypada czterdziesta rocznica śmierci sługi Bożego kard. Josefa Berana, arcybiskupa praskiego. Pragnę oddać hołd zarówno jemu jak i jego następcy, kard. Františkowi Tomáškowi, których miałem zaszczyt znać osobiście jako niezłomnych świadków chrześcijaństwa w obliczu prześladowania. Oni, oraz niezliczeni dzielni księża, zakonnicy oraz ludzie świeccy podtrzymywali w tym kraju żywy płomień wiary. Obecnie, kiedy przywrócono wolność religijną wzywam wszystkich obywateli tej republiki, by odkryli tradycje chrześcijańskie, które ukształtowały ich kulturę oraz zachęcam wspólnotę chrześcijańską, by nadal jej głos był słyszalny, gdy naród podejmuje wyzwania nowego tysiąclecia. „Bez Boga człowiek nie wie, dokąd zmierza i nie potrafi nawet zrozumieć tego, kim jest”(„Caritas in veritate”, 78). Prawda Ewangelii jest niezbędna dla zdrowia społeczeństwa, gdyż otwiera nas na nadzieję i pozwala nam odkryć naszą niezbywalną godność jako Bożych dzieci.

Panie prezydencie, wiem, że pragnie pan widzieć większą rolę dla religii w życiu tego kraju. Flaga prezydencka powiewająca nad praskim zamkiem głosi motto „Pravda Vítězí – Prawda zwycięża”: mam żarliwą nadzieję, że światło prawdy będzie nadal prowadziło ten naród, tak bardzo błogosławiony w ciągu swych dziejów świadectwem wielkich świętych i męczenników. W obecnej epoce naukowej jest rzeczą pouczającą przywołanie przykładu Johanna Gregora Mendla, augustiańskiego opata z Moraw, którego pionierskie badania stanowią podwaliny nowożytnej genetyki. Nie do niego skierowana była wymówka jego patrona, św. Augustyna, który żałował, że tak wielu „bardziej było pochłoniętych podziwianiem faktów, niż poszukiwaniem ich przyczyn” (Epistula 120:5; por. Jan Paweł II, Przemówienie z okazji setnej rocznicy śmierci opata Gregora Mendla, 10 Marca 1984, 2). Autentycznemu postępowi ludzkości najbardziej służy właśnie takie połączenie mądrości wiary i wnikliwości rozumu. Niech naród czeski zawsze cieszy się dobrodziejstwem owej szczęśliwej syntezy.

Pozostaje mi jedynie ponowić podziękowanie dla was wszystkich i powiedzieć jak bardzo oczekiwałem na dni spędzone wśród was w Republice Czeskiej, którą dumnie nazywacie „zemĕ Česká, domov můj”. Dziękuję bardzo.