Audiencja środowa: O św. Bazylim Wielkim

W czasach nieurodzaju i klęsk, w słowach pełnych zapału święty Biskup nawoływał wiernych, by "nie byli okrutniejsi od bestii..., zawłaszczając to, co wspólne i samemu posiadając to, co należy do wszystkich" (Hom. tempore famis: PG 31,325a). Głębia myśli Bazylego doskonale jawi się w tym sugestywnym zdaniu: "Wszyscy potrzebujący patrzą na nasze ręce, tak jak my sami patrzymy na ręce Boga, gdy jesteśmy w potrzebie". W pełni zasłużona jest zatem pochwała, jaką wyraził Grzegorz z Nazjanzu po śmierci Bazylego: "Bazyli przekonał nas, że jako ludzie nie powinniśmy pogardzać ludźmi ani obrażać Chrystusa, wspólnej głowy wszystkich, naszym nieludzkim zachowaniem wobec ludzi; raczej w cudzych nieszczęściach winniśmy pomagać sobie samym, i użyczać Bogu naszego miłosierdzia, ponieważ potrzebujemy miłosierdzia" (Grzegorz z Nazjanzu, Oratio 43,63: PG 36,580b). Są to bardzo aktualne słowa. Widzimy, że św. Bazyli prawdziwie jest jednym z Ojców nauki społecznej Kościoła.

Bazyli przypomina nam ponadto, że do utrzymywania przy życiu miłości do Boga i do braci konieczna jest Eucharystia, pokarm odpowiedni dla ochrzczonych, zdolny podsycać nowe siły wypływające z Chrztu (por. De Baptismo 1,3: SC 357,192). Powodem ogromnej radości jest możliwość udziału w Eucharystii (Moralia 21,3: PG 31,741a), ustanowionej "dla nieustannego zachowania pamięci o tym, który dla nas zmarł i zmartwychwstał" (Moralia 80,22: PG 31,869b). Eucharystia, niezmierzony dar Boga, chroni w każdym z nas pamięć o pieczęci chrzcielnej oraz pozwala przeżywać w pełni i wiernie łaskę Chrztu. Dlatego święty Biskup zaleca częstą komunię, nawet codzienną: "Przystępowanie do komunii, nawet codzienne przyjmowanie świętego ciała i krwi Chrystusa, jest dobre i pożyteczne; gdyż On sam wyraźnie powiedział: «Kto spożywa moje ciało i pije moją krew, będzie żył na wieki» (J 6, 54). Któż zatem będzie wątpił, że stałe przystępowanie do komunii życia nie jest życiem w pełni?" (Ep. 93: PG 32,484b). Jednym słowem Eucharystia jest nam niezbędna, aby przyjąć w siebie prawdziwe życie, życie wieczne (por. Moralia 21,1: PG 31,737c).

Wreszcie Bazylii interesował się oczywiście także tą wybraną częścią ludu Bożego, jaką jest młodzież, przyszłość społeczeństwa. Skierował do niej Mowę na temat wyciągania korzyści z ówczesnej kultury pogańskiej. W sposób bardzo wyważony i otwarty przyznaje on, że w literaturze klasycznej, greckiej i łacińskiej, znajdują się przykłady cnót. Te przykłady uczciwego życia mogą być pożyteczne młodemu chrześcijaninowi, szukającemu prawdy, prawego życia (por. Ad Adolescentes 3). Dlatego należy czerpać z tekstów autorów klasycznych to, co wypada i co zgodne jest z prawdą: tak, w postawie krytyki i otwarcia - chodzi bowiem o prawdziwe i właściwe "rozeznanie" - młodzi ludzie wzrastają w wolności. W słynnym porównaniu do pszczół, które z kwiatów biorą tylko to, co służy do produkcji miodu, Bazyli zaleca: