Watykan o korupcji

W dokumencie dykasteria przypomina swe zainteresowanie tym problemem. Przed 4 miesiącami (2-3 czerwca) zorganizowała ona w Watykanie międzynarodową konferencję o takim właśnie tytule. Spotkanie, w którym wzięli udział przedstawiciele organizacji międzynarodowych, dyplomaci i naukowcy, miało na celu lepsze poznanie zjawiska korupcji, ustalenie metod jej zwalczania i określenie wkładu Kościoła w tę walkę.

W nocie Papieskiej Rady „Iustitia et Pax” zwraca się uwagę, że korupcja istniała zawsze. Ostatnio jednak lepiej ją sobie uświadomiono na płaszczyźnie międzynarodowej. Istotnie, większość międzynarodowych konwencji i planów działania w walce z tym zjawiskiem powstało w ostatnich 15 latach. Umacnia się nowa świadomość konieczności tej walki. Do zmian przyczyniły się dwa czynniki: kres bloków ideologicznych, jaki nastąpił po roku 1989, i globalizacja informacji. Zjawisko korupcji nie ma granic politycznych ani geograficznych. Obecne jest zarówno w krajach bogatych, jak i ubogich., szerząc się przez globalizację. Osłabia nie tylko system gospodarczy, ale utrudnia promocję osoby i godzi w sprawiedliwość społeczną. Deformuje system polityczny, utrudniając działanie państw.

„Korupcja – czytamy w watykańskiej nocie poświęconej walce z tym zjawiskiem – pozbawia narody zasadniczego dobra wspólnego, jakim jest praworządność. A respektowanie prawa ma kluczowe znaczenie dla rozwoju”. Według Papieskiej Rady „Iustitia et Pax” walkę z korupcją ułatwia demokratyzacja. Nie dokonuje się to jednak automatycznie. Trzeba czuwać, by otwartość nie naruszała trwałości przekonań moralnych, a pluralizm nie osłabiał więzi społecznych. Ułatwia to bowiem korupcję, utrudniając jej moralne napiętnowanie. Również zanik granic sprzyja jej przenoszeniu z jednego kraju do drugiego.

By uniknąć tych niebezpieczeństw, nauka społeczna Kościoła proponuje przedstawione przez Jana Pawła II w encyklice Centesimus annus pojęcie „ekologii ludzkiej”. Jest ona naruszana, gdy utrudnia się rodzinie pełnienie roli wychowawczej, a prawodawstwo godzi w autentyczne dobro człowieka nie broniąc jego życia. Inne sytuacje, w których nie jest zapewniona „ekologia ludzka”, to zbyt powolne działanie wymiaru sprawiedliwości, tolerowanie działań przestępczych, degradacja warunków życia. Stąd istotny jest wkład Kościoła w wychowanie moralne obywateli. Odgrywa ono ważną rolę w zapobieganiu korupcji. W walce z tym zjawiskiem ważne są podstawowe zasady katolickiej nauki społecznej, takie jak godność osoby ludzkiej, dobro wspólne, solidarność, opcja preferencyjna na rzecz ubogich, powszechne przeznaczenie dóbr. Korupcja narusza wszystkie te zasady, manipulując osobą, której używa w egoistycznych celach.

W nocie zatytułowanej „Walka z korupcją” zwrócono też uwagę na potrzebę ujawniania odpowiedzialności za tego rodzaju przestępstwa. Winnych należy karać w taki sposób, by wynagrodzili społeczeństwu spowodowane szkody. Konieczna jest coraz większa współpraca między rządami poszczególnych państw. Życzeniem wielu – czytamy w tekście watykańskiego dokumentu – jest utworzenie autorytatywnej instytucji międzynarodowej podejmującej walkę z korupcją również we współpracy z państwami. Ważną rolę w tej walce odgrywa wolność prasy. Episkopaty różnych krajów wielokrotnie wypowiadały się przeciw korupcji. W walce z nią Kościoły lokalne winny współpracować z organizacjami międzynarodowymi. Nota "Walka z korupcją" nosi datę 21 września.