Radio Watykańskie istnieje już 75 lat

Od 75 lat istnieje Radio Watykańskie, które - jak się samo określa - jest "głosem papieża". Płynące z rzymskiego studia słowa "Laudetur Jesus Christus" - Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus i towarzyszące im pierwsze takty hymnu "Christus regnat" - Chrystus Królem są znane milionom ludzi na całym świecie.

Zadaniem rozgłośni jest informowanie o działalności Stolicy Apostolskiej, o życiu Kościoła w różnych częściach świata i innych ważnych faktach, i to podanych z katolickiego punktu widzenia.

Codziennie na różnych długościach fal stacja nadaje łącznie 62 godziny programu w różnych językach. Ok. 80 proc. stanowią audycje słowne, reszta to muzyka i programy liturgiczne, np. transmisje nabożeństw i modlitw, najczęściej z udziałem Ojca Świętego. Audycje Radia Watykańskiego na falach średnich docierają do najdalszych zakątków świata.

Rozgłośnia papieska rozpoczęła nadawanie audycji przed 75 laty 12 lutego 1931 r., w drugą rocznicę podpisania przez Włochy i przedstawicieli Papieża Układów Laterańskich, które regulowały międzynarodowo-prawną sytuację Ojca Świętego i Stolicy Apostolskiej. Jej działalność rozpoczęło wygłoszone po łacinie przemówienie Piusa XI "Qui arcano Dei consilio" w obecności m.in. Guglielmo Marconiego (1874-1937), pioniera techniki radiowej. To jemu Papież powierzył prace nad utworzeniem rozgłośni. Pierwszym jej dyrektorem został włoski jezuita o. Giuseppe Gianfranceschi. Od początku kierowanie Radiem Watykańskim jest w rękach Towarzystwa Jezusowego.

W latach 1931-39 trwały nieustanna rozbudowa i rozwój rozgłośni papieskiej, zahamowane przez wybuch II wojny światowej. W tym czasie powstały pierwsze studia nagrań i pomieszczenia techniczne.

Lata wojny pokazały szczególną przydatność i zapotrzebowanie na prace radiostacji, która skupiła się wtedy niemal wyłącznie na nadawaniu bezpośrednich transmisji z różnych uroczystości religijnych i orędzi papieskich dla ludzi wciągniętych w działania wojenne, zarówno cywilów, jak i wojskowych rozsianych po całym świecie.

Ocenia się, że w tym czasie Radio Watykańskie wysłało w eter ponad 1,2 mln różnych orędzi i przemówień w ciągu przeszło 12,1 tys. godzin transmisji.

Obecnie skupia ono 40 redakcji językowych, w których pracuje 120 redaktorów z 60 krajów, a łącznie z personelem technicznym, głównie włoskim, jest to 400 osób. Budżet rozgłośni w wysokości 20 mln euro rocznie stanowi jedną z najwyższych kwot w wydatkach Watykanu.

Najwięcej miejsca w programach zajmują zawsze najświeższe wiadomości o działalności papieża i o Watykanie, o wydarzeniach w innych Kościołach i religiach. Do ważnych zagadnień tematycznych należy też obrona praw człowieka i praca na rzecz porozumienia między narodami i kulturami. Dlatego też 40 redakcji nadaje audycje w 47 językach i o różnym profilu tematycznym.

Po wojnie Radio Watykańskie ogłaszało też komunikaty o poszukiwaniu kilkudziesięciu tysięcy osób, a w latach zimnej wojny rozszerzyło program o 10 nowych języków Europy Środkowej i Wschodniej, od albańskiego po litewski i łotewski.

W latach okupacji hitlerowskiej, a później w okresie stalinowskim Radio Watykańskie było jednym z nielicznych środków przekazu, nie podlegających cenzurze. Podobną rolę odgrywa dzisiaj w krajach, w których wolność religii albo jest poważnie ograniczana, albo w ogóle jej brakuje.

Początkowo maszty nadawcze rozgłośni znajdowały się na terenie Watykanu, ale 27 października 1957 w obecności Piusa XII uruchomiono nowe centrum nadawania i przekazu na wzgórzu Santa Maria in Galeria w odległości 18 km od Rzymu. W 1966 doszły nowe urządzenia, które pozwoliły poszerzyć zasięg wysyłania radia. Obecnie nadaje ono tradycyjnie na falach średnich, a także za pośrednictwem internetu.

Niezależnie od różnych nowości technicznych zawsze pozostaje wierne swojej misji, jaką jest bycie "głosem papieża". Ostatnio zyskało jeszcze jeden wyjątkowy status: we wrześniu 2005 r. Benedykt XVI powierzył Radiu Watykańskiemu prawo pierwszeństwa do nadawania "jego głosu" oraz polecił utworzenie archiwum nagrań.

Od ponad 65 lat działa sekcja polska Radia Watykańskiego. Kieruje nią obecnie jezuita o. Józef Polak. Inny Polak, o. Andrzej Koprowski SI jest od 5 listopada 2005 dyrektorem programowym rozgłośni (wcześniej był wicedyrektorem w tym samym dziale). Zajął on miejsce ks. Federico Lombardiego SI, którego w tym samym dniu Papież mianował nowym dyrektorem generalnym RV.