Rano Ojciec Święty opuścił Dom Rekolekcyjny Matki Bożej Karmelu w Fatimie, gdzie spędził dwie ostatnie noce. Zrobił sobie zdjęcie z jego pracownikami, po czym papamobilem pojechał na stadion miejski. Stamtąd helikopterem odleciał do Porto, położonego w północnej części kraju. Po drodze z lotu ptaka obejrzał winnice Alto-Douro, należące do Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO. Tradycje uprawy winorośli sięgają tu 2000 lat. Właśnie stąd pochodzi słynne deserowe wino porto.

Helikopter wylądował w koszarach artylerii na wzgórzu Pilar w mieście Gaia, leżącym w aglomeracji Porto. Stąd papież papamobilem przejechał do ratusza w śródmieściu Porto. Tam ubrał się w szaty liturgiczne i w procesji przeszedł do ołtarza znajdującego się przed siedzibą władz miasta w Alei Sojuszników (Avenida Dos Aliados).

Msza św. rozpoczęła się z piętnastominutowym opóźnieniem. Na początku Ojca Świętego pozdrowił ordynariusz diecezji Porto, bp Manuel Clemente. Powitał go w „mieście Maryi” i przypomniał wizytę Jana Pawła II w 1982 r., którą wielu mieszkańców wciąż ma we wdzięcznej pamięci. Zapewnił Benedykta XVI, że jest szanowany i podziwiany w Portugalii – „ziemi Świętej Maryi”. Odwołując się do przypadającego dziś liturgicznego święta Apostoła Macieja, bp Clemente wezwał, byśmy stali się tak jak on świadkami Zmartwychwstałego.

Do tego ostatniego wezwania nawiązał w swojej homilii Benedykt XVI. - Moi bracia i siostry, trzeba, abyście wraz ze mną stali się świadkami zmartwychwstania Jezusa – zachęcał papież tłumacząc, że „chrześcijanin jest w Kościele i z Kościołem misjonarzem Chrystusa posłanym do świata”.

• Polski tekst papieskiej homilii :.

Przypomniał, że chrześcijanie niczego nie narzucają, lecz zawsze proponują. - Z doświadczenia osobistego i wspólnego dobrze wiemy, że Jezus jest tym, którego wszyscy oczekują – powiedział Ojciec Święty. Wyjaśnił, że w misji chrześcijanina spotykają się „najgłębsze oczekiwania świata” i „wielkie prawdy Ewangelii”. Przekonywał, że tej misji nie można odrzucić, ponieważ „bez Boga człowiek nie wie, dokąd zmierza i nie potrafi nawet zrozumieć tego, kim jest”.

Papież zaznaczył, że obecność Kościoła w świecie ma charakter misyjny. Zwrócił uwagę, że w ostatnich latach zmienił się obraz antropologiczny, kulturowy, społeczny i religijny ludzkości. - Dzisiaj Kościół jest powołany do podejmowania nowych wyzwań i jest gotów do podjęcia dialogu z innymi kulturami i religiami, starając się wspólnie budować z każdym człowiekiem dobrej woli pokojowe współistnienie ludów – stwierdził Benedykt XVI.

Wskazał, że „misja ad gentes jest dziś znacznie poszerzona i nie można jej określić wyłącznie według kryteriów geograficznych”. - Faktycznie oczekują nas nie tylko ludy niechrześcijańskie i dalekie kraje, ale także kręgi społeczno-kulturowe, a zwłaszcza serca, do których kierowane są przede wszystkim działanie misyjne ludu Bożego – powiedział papież.

- Tak! Jesteśmy powołani, by służyć ludzkości naszych czasów, ufając jedynie Jezusowi, pozwalając, by nas oświecało Jego słowo - przypomniał Ojciec Święty i zacytował słowa Chrystusa z Ewangelii św. Jana „Nie wyście Mnie wybrali, ale Ja was wybrałem i przeznaczyłem was na to, abyście szli i owoc przynosili, i by owoc wasz trwał”. - Ileż zmarnowanego czasu, ileż opóźnionych prac z powodu nieuwagi w tej dziedzinie! – powiedział Benedykt XVI i dodał, że odnowić oblicze Ziemi można jedynie „wychodząc od Boga, zawsze i wyłącznie od Boga!”.

Na zakończenie Benedykt XVI przypomniał, że patronką miasta Porto jest Maryja Niepokalanie Poczęta. - Niech Ona wam pomaga w czynieniu z siebie wolnego i pełnego łaski «tak», abyście mogli odnowić siebie i odnawiać ludzkość poprzez światło i radość Ducha Świętego – życzył papież.

Wyznanie wiary, które nastąpiło po homilii miało formę dialogu Ojca Świętego ze zgromadzonymi. Wprowadzenie zachęcające do wyznania wiary w odpowiedzi na usłyszane słowo Boże wygłosił bp Clemente. Prosił w nim Następcę Piotra o umocnienie zgromadzonych w wierze.

W modlitwie wiernych modlono się m.in. w intencji owoców roku misji diecezjalnej, który obecnie trwa w Porto. Nawiązał do tego wydarzenia także papież w słowach wprowadzenia do Mszy św. Podkreślił, że rok misji diecezjalnej ma na celu głoszenie światu radości zmartwychwstania Chrystusa i że wszelka misja rodzi się na ołtarzu eucharystycznym.

Udzielając końcowego błogosławieństwa papież pobłogosławił także kamień węgielny pod budowę neokatechumenalnego seminarium Redemptoris Mater pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus w Porto. Powstanie ono na terenie diecezjalnego seminarium pw. Dobrego Pasterza.

Z centrum miasta Ojciec Święty odjedzie samochodem na lotnisko, gdzie odbędzie się ceremonia pożegnania Benedykta XVI przed jego odlotem do Rzymu.