Franciszek i "Afryka jako na kontynent nadziei"
W trakcie swojego pontyfikatu Papież Franciszek odwiedził 10 krajów afrykańskich, podczas pięciu podróży na Kontynent: Kenię, Ugandę i Republikę Środkowoafrykańską (2015), Egiptu (2017), Mozambik, Madagaskar i Mauritius, Maroko (2019), Demokratyczną Republikę Konga i Sudan Południowy (2023).
Dialog międzyreligijny, sprzeciw wobec korupcji i wyzysku, będącego nową formą kolonializmu, dowartościowanie lokalnej kultury, świadectwo o mocy pojednania - to tylko niektóre z ważnych akcentów papieskich podróży do krajów Afryki.
Na rolę papieża Franciszka zwraca uwagę Przewodniczący Komisji Unii Afrykańskiej, Mahmoud Ali Youssouf. Wskazuje na „odważne zaangażowanie papieża na kontynencie afrykańskim, wzmacnianie głosów pozbawionych głosu, wspieranie pokoju i pojednania oraz solidarność z osobami dotkniętymi konfliktem i ubóstwem”.
Z kolei prezydent Kenii, William Ruto powiedział, że Franciszek „jest przykładem przywództwa służebnego dzięki swojej pokorze, niezachwianemu oddaniu sprawie inkluzywności i sprawiedliwości oraz głębokiemu współczuciu dla biednych i bezbronnych”.
Podczas swojej wizyty w Kenii w 2015 r. odprawiając mszę w kościele św. Józefa Robotnika w slumsach Kangemi w Nairobi, Franciszek napiętnował „nowe formy kolonializmu”, które pogłębiają „straszliwą niesprawiedliwość wykluczenia miejskiego”. Skrytykował wtedy bogate mniejszości, które gromadzą zasoby kosztem biednych, a pochwalił solidarność i wzajemne wsparcie w pozbawionych pomocy dzielnicach.
W Ugandzie, gdzie odwiedził m.in. sanktuarium Męczenników Ugandyjskich w Namugongo, rok po 50. rocznicy ich kanonizacji przez Pawła VI, wskazywał na "Afrykę jako na kontynent nadziei". Mówił wtedy o wypływającej z wartości ewangelicznych "mądrości dzielnic ubogich", o niesprawiedliwości wynikającej z marginalizacji, o braku dostępu do infrastruktury i podstawowych usług, obojętności i wrogości, nowych formach kolonializmu.
Papież wezwał do przezwyciężenia etnicznych podziałów, korupcji, fanatyzmu i przemocy. Podczas tej pielgrzymki poświęcił m.in. kamień węgielny pod sanktuarium w Munyonyo, wybudowane przez polskich franciszkanów.
Z kolei pielgrzymka do Republiki Środkowoafrykańskiej w okresie walk pomiędzy paramilitarnymi grupami Seleka (islamską) i Antibalaka (chrześcijańską) była świadectwem na rzecz pojednania i sprzeciwu wobec wykorzystywania religii jako źródła podziałów.
To właśnie wtedy, gdy na skutek napięć chrześcijanie nie mogli pojawiać się w dzielnicach muzułmańskich, a muzułmanie w chrześcijańskich, papież jechał papamobilem obok najwyższego rangą muzułmańskiego duchownego w kraju, odwiedzając i kościół i meczet.
Papież stał się też głosem w obronie migrantów z Afryki. Jego pierwszą podróżą poza Rzym w 2013 r. była wizyta na Lampedusę, aby spotkać się z nowo przybyłymi migrantami. Wyraził wtedy sprzeciw wobec „globalizacji obojętności” okazywanej uchodźcom. Obrona migrantów zajmuje ważne miejsce w encyklice Fratelli Tutti z 2020 r. „o braterstwie i przyjaźni społecznej".
Echem odbiły się papieskie słowa z czasów pielgrzymki do Demokratycznej Republiki Konga, kiedy podczas przemówienia ostro potępił wykorzystywanie zarówno kraju, jak i kontynentu afrykańskiego: „Ręce precz od Demokratycznej Republiki Konga! Ręce precz od Afryki! Przestańcie dusić Afrykę, to nie kopalnia, którą należy rozebrać, ani teren, który należy splądrować”.
Papież Franciszek wielokrotnie też apelował o zakończenie długotrwałego konfliktu we wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga.
Prezydent Demokratycznej Republiki Konga Felix Tshisekedi, nazwał papieża „wielkim sługą Bożym, którego życie było żywym świadectwem wiary, pokory i niezachwianego zaangażowania na rzecz pokoju, sprawiedliwości i godności człowieka”.
Podczas swojego pontyfikatu papież Franciszek podkreślał rolę inkulturacji, która pozwala na integrację chrześcijańskiego przesłania z rodzimymi kulturami krajów.
Odwoływał do zatwierdzonego w 1988 r. obrządku zairskiego, przypominając, że to „jedyny inkulturowany obrządek Kościoła łacińskiego zatwierdzony po Soborze Watykańskim II”.
Sam kilkakrotnie wskazywał na „Mszał rzymski dla diecezji Zairu” jako „obiecujący model dla Amazonii i innych kościołów poszukujących odpowiedniego wyrazu liturgicznego”.
3 lipca 2022 r. Franciszek odprawił mszę według rytu zairskiego w Bazylice św. Piotra w Rzymie, kończąc homilię w języku lingala.
„Moto azalí na matói ma koyóka” - powiedział Franciszek. Tłum odpowiedział: „Ayóka” „Moto azalí na motéma mwa kondíma... Andima”. Słowa te można przetłumaczyć jako „Kto ma uszy do słuchania, niech usłyszy... Kto ma serce do wyrażania zgody, niech wyraża zgodę”.
W 2023 Franciszek udał się na „ekumeniczną pielgrzymkę pokoju” do Sudanu Południowego. Towarzyszyli mu w jej trakcie arcybiskup Canterbury, Justin Welby i moderator Zgromadzenia Ogólnego Prezbiteriańskiego Kościoła Szkocji, pastor Iain Greenshields. Hasłem papieskiej wizyty były słowa Jezusa: „Proszę, aby wszyscy byli jedno”. To wtedy wykonał symboliczny gest, celem pogodzenia zwaśnionych przywódców.
Franciszek i "Afryka jako na kontynent nadziei"
W trakcie swojego pontyfikatu Papież Franciszek odwiedził 10 krajów afrykańskich.
Kard. Ambongo: Franciszek zapisze się w historii jako „papież reformy”
Franciszek był świadomy zbliżającej się śmierci. "To będzie moje ostatnie pozdrowienie"
Powiedział też: „Módlcie się teraz szczególnie za mnie, zostało mi tylko kilka dni!”.
W piątek obrzęd zamknięcia trumny Papieża Franciszka
25 kwietnia o godz. 20:00 odbędzie się zamknięcie trumny z ciałem Franciszka.
Ciało Franciszka już w Bazylice Watykańskiej
Można już wejść do bazyliki, by oddać zmarłemu papiezowi hołd.
Kard. Koch: Franciszek należy do wielkiej Tradycji Kościoła
Przyszły papież będzie kontynuował tę drogę zgodnie z własnym charakterem.
Dialog międzywyznaniowy i przyjaźń są niezbędne
Międzynarodowa Rada Chrześcijan i Żydów opłakuje śmierć papieża Franciszka.
Zamieszanie z Angelo Becciu
Pozbawiony prawa do udziału w konklawe kardynał chce wziąć w nim udział...
Dziś przeniesienie trumny z ciałem papieża
Zostanie wystawiona w bazylice Św. Piotra, gdzie wierni będą mogli oddawać hołd Franciszkowi.
